Glutenvrij eten? Vermijd deze grote valkuil!

Glutenvrije producten veroveren de schappen van de supermarkt. De afgelopen vier jaar is de markt van glutenvrije producten wereldwijd verdubbeld tot ongeveer 23 miljard dollar. Goed voor de voedingsmiddelenindustrie, maar niet goed voor jou als je gezondheid en vitaliteit je lief zijn. 

Waarom zou je gluten willen vermijden?

Gluten is een bepaald soort eiwit dat zit in tarwe, rogge, gerst, spelt, kamut en couscous. Een bepaald bestanddeel van dit eiwit, gliadine genaamd, maakt een ander stofje aan, zonuline, dat de doorlaatbaarheid van je darmslijmvliezen aantast. Hierdoor kunnen er kleine gaatjes in je darmslijmvlies ontstaan, wat ook wel een lekkende darm wordt genoemd. Een lekkende darm kan veel problemen geven, want hierdoor komen er via je darmwand stofjes in je bloed terecht die hier niet thuis horen. Stofjes die eigenlijk op weg waren naar de uitgang zeg maar. Klachten die kunnen ontstaan als gevolg van een lekkende darm zijn heel divers, van allerlei huidproblemen tot allergieën, van auto-immuunziektes tot ontstekingen en van langdurige vermoeidheid tot allerlei ziektes als gevolg van voedingsstoffen die in je darm niet meer goed worden opgenomen.

Vooral moderne tarwegluten zijn agressief

Een lekkende darm geeft niet altijd darm- of buikklachten. Het vervelende is dus dat je jarenlang met allerlei klachten kunt rondlopen zonder de link te leggen met je darmen. Het is daarom altijd het proberen waard om te kijken wat er gebeurt als je gluten een paar weken schrapt van je menu. Vooral het gliadine van tarwe is nogal agressief in je darmen. Dit komt omdat gliadine een grote plakkracht heeft en bakkers hier graag mee werken; het maakt het bakken van croissantjes of dunne pizzabodems een stuk makkelijker. Tarwe is zodanig gekruist en veredeld, dat er tegenwoordig veel meer gliadine in zit. Hadden je darmen vroeger geen problemen met je bruine boterhammen, het kan zijn dat ze er tegenwoordig niet goed meer tegen kunnen. Bedenk ook dat tarwe als goedkope vulstof in vrijwel alle producten van de supermarkt wordt verwerkt.

Sommige mensen zijn echt intolerant voor gluten; zij hebben coeliakie (een auto-immuunziekte) en moeten ieder korreltje gluten zien te vermijden. Veel mensen die geen coeliakie hebben zijn wel overgevoelig voor gluten, wat betekent dat hun darmen wel wat gluten kan verdragen maar niet teveel. Met de agressieve gliadine in onze moderne tarwe is deze groep mensen explosief aan het groeien. Niet zo vreemd dus dat steeds meer mensen naar het glutenvrije vak van de supermarkt lopen.

Glutenvrij eten: recept om extra kilo's aan te komen?

Minder gluten eten is dan ook steeds populairder aan het worden. Heb je coeliakie dan moet je wel. Heb je regelmatig last van buik- en darmklachten dan wil je het misschien eens een tijdje proberen. Dat is een goed idee. Misschien is jouw motivatie dat je hebt gehoord dat je door het schrappen van gluten makkelijk enkele kilo's kunt afvallen. Ook dat is helemaal goed. Geen buikpijn meer en enkele overtollige kilo's kwijt. Twee keer winst. Maar vermijd dan wel het glutenvrije schap in de supermarkt.

Sommige vrouwen die gluten schrappen, vervangen hun gebruikelijke producten door glutenvrije producten en staan er dan verbaasd over dat ze in korte tijd enkele kilo's aankomen. Als mensen met coeliakie overstappen op glutenvrije producten, dan verbetert hun spijsvertering met sprongen. De meeste zijn blij dat ze er dan enkele kilo's bij krijgen want vaak hebben ze jarenlang geworsteld met spijsverteringsproblemen en ondergewicht komt dan regelmatig voor. Maar als je gluten schrapt om gezonder, vitaler en slanker te worden, dan kan je dat glutenvrije schap beter links laten liggen. Ook beter voor je portemonnee trouwens.

Glutenvrij: zetmeel en zoetigheid voor plakkracht

Het glutenvrije schap kent inmiddels honderden producten; brood, diepvriesproducten, bier, ontbijtgranen, ijs, gebak en zelfs complete kant-en-klaar maaltijden. De keuze is enorm en als je coeliakie hebt kan ik me echt voorstellen dat je daar af en toe blij mee bent. Eindelijk weer eens een tortilla of een ijsje toe. Maar ga je niet teveel te buiten want er zitten addertjes onder het glutenvrije gras.

Om de plakkracht van gluten te imiteren wordt veel zetmeel gebruikt; zetmeel plakt namelijk ook. Tapiocazetmeel en maiszetmeel  zijn hierbij favoriet. Om daarmee een beetje in de buurt van de smaak van tarwe te komen en “normale” producten zoveel mogelijk te imiteren, worden deze voedingsmiddelen flink gezoet met allerlei vormen van suikers en siropen. Bovendien vergroot dit de plakkracht nog eens. Je zult in het glutenvrije schap nauwelijks producten tegenkomen zonder toegevoegde suikers in allerlei vormen. Vooral deze combinatie van zetmeel en extra suikers betekent een aanval op je gezondheid, want ze laten iedere keer je bloedsuikerspiegel pieken. En dan heb ik het nog niet eens over alle (chemische) toevoegingen die nodig zijn om deze producten lang houdbaar te maken, zodat ze na drie maanden op de schappen er nog steeds aantrekkelijk uitzien en enigszins acceptabel smaken. Overigens geldt ditzelfde voor veel andere producten in de supermarkt.

Hou je bloedsuikerspiegel stabiel, niet alleen als je wilt afvallen

Even terug naar je bloedsuikerspiegel. De combinatie van zetmeel met suikers laat je bloedsuikerspiegel flink stijgen; een signaal voor je alvleesklier om insuline aan te maken om de energie die je hebt gekregen naar je cellen te brengen en daardoor je bloedsuikerspiegel weer te laten dalen. Piekt je bloedsuiker vaak, dan circuleert er veel insuline in je bloed en zolang er insuline in je bloed zit is het onmogelijk om af te vallen. Moet insuline in jouw lichaam heel vaak in actie komen, dan kan er een situatie ontstaan dat je cellen langzaam doof worden voor deze insuline, waardoor ze dit niet meer goed kunnen opnemen. Dit heet insulineresistentie. Dit is een ongezonde situatie en het maakt het afvallen bijna onmogelijk. Omdat je cellen de insuline namelijk niet meer goed kunnen opnemen blijft dit circuleren in je bloed, zelfs als je bloedsuikerspiegel allang weer is gedaald. Wil je meer hierover lezen, lees dan het artikel: Insuline; het hormoon dat je vet stevig vasthoudt.

Insulineresistentie is de voorloper van diabetes en gelukkig is het allemaal terug te draaien als je je bloedsuikerspiegel weer in balans brengt.

Tips voor een gezond, glutenbewust bestaan

Of je nu coeliakie hebt of niet; zelfgemaakte, onbewerkte voeding is altijd veel beter dan alle bewerkte voeding uit een voedselfabriek. Ze geven je lichaam veel meer voedingsstoffen die het zo hard nodig heeft en veel minder chemische stoffen die je toch al kwetsbare spijsvertering en stofwisseling in de war gooien.

• Lees altijd de kleine lettertjes op de verpakkingen, vooral ook van glutenvrije producten. Wat zit erin? Glutenvrij wil niet zeggen gezond. Je bent wat je eet. Als je niet weet wat je eet, hoe weet je dan wie je bent? Wees kritisch op wat je in je mond stopt.
• Maak je eigen muesli door een grote zak havervlokken te mengen met allerlei zaden, pitten, ongebrande noten, kokos, en gedroogd fruit. Voeg eventueel kleine stukjes 90% cacao toe. Bewaar het in een grote pot en maak iedere keer een nieuwe variant.
• Leer je eigen glutenvrije brood bakken zodat je weet wat erin zit.  Koop anders de allerbeste kwaliteit die je kunt vinden. Liefst in een biologische winkel.
• Kies glutenvrije pasta's gemaakt van boekweit of quinoa. Ze zijn in veel supermarkten te koop. Er is ook al pasta van zeewier op de markt.
• Bak zelf iets lekkers. Er zijn volop glutenvrije melen op de markt zoals boekweitmeel, quinoameel, amandelmeel, bruine rijstmeel, gierstmeel enz.
• Verminder het eten van brood en crackers ten gunste van volop salades, soepen en groene smoothies. Je lichaam heeft deze veel harder nodig.
• Maak een pizzabodem of taartbodem van bloemkool: maal een bloemkool fijn in je keukenmachine totdat het op rijstkorreltjes lijkt. Vermeng het met twee eieren, wat Keltisch zeezout en kruiden en klaar is het glutenvrije deeg voor je bodem!
• Koop of maak zelf rauwe lijnzaadcrackers en gebruik ze als crackers en toastjes.
• Eet volgens de richtlijnen in mijn boek “Het Energieke Vrouwen VoedingsKompas“.
• Google op internet naar heerlijke recepten of neem een kijkje in mijn shop. Al mijn recepten zijn suiker-, zuivel- en glutenvrij.
• Lees vooral het boek Slik je Dat? van Joanna Blythman als je denkt dat het allemaal wel meevalt met dat knutselvoer uit een (glutenvrije) voedingsfabriek. Een aanrader!

Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan door middel van de social media knoppen hieronder. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat.