De gezondheid van vrouwen, vooral die van vrouwen 40+, lijkt kwetsbaarder dan die van mannen. Als vrouwen hebben we niet alleen meer eetstoornissen; na ons 40ste neemt ook de kans op onder andere schildklierproblemen, depressies, botontkalking, slaapproblemen, fibromyalgie en auto-immuunziektes zoals Hashimoto, artrose, reuma of Crohn toe. Dat zeggen de gemiddelde cijfers in ieder geval.
Vandaag daarom allerlei tips om chronische of stille ontstekingen, die aan de basis liggen van veel van deze ziektes, voortaan te vermijden. Stook jij het vuurtje op of blus jij op tijd de brand?
Wat is een ontsteking eigenlijk?
Je hebt vast wel eens ergens een zichtbare ontsteking gehad: een splinter in je vinger waardoor die plek na verloop van tijd rood, warm en dik werd. Of een wondje dat niet goed heelt en begint te ontsteken. Wat er in feite gebeurt is dat je immuunsysteem een reactie geeft op de splinter of het wondje. Je immuunsysteem zal proberen de indringer te verdrijven en de beschadigde cellen weer te herstellen. Een ontsteking is dus een beschermende reactie van het lichaam. Bij zichtbare ontstekingen met indringers van buitenaf, zoals een splinter, of van binnenuit, zoals een steenpuist, kunnen we het proces in de gaten houden en waar nodig ingrijpen. Je immuunsysteem zal blijven werken totdat de indringer verdreven is. Probleem opgelost? Ontsteking weg!
Ernstiger wordt het als we de ontstekingen niet kunnen zien of wanneer ze chronisch worden in plaats van tijdelijk. Dit worden ook wel chronische, stille of laaggradige ontstekingen genoemd en ze komen steeds meer voor. Ze worden ook vaak over het hoofd gezien omdat ze uit bloedonderzoek niet altijd naar voren komen.
Chronische ontstekingen liggen aan de basis van veel ziektes
Een acute ontsteking is geen probleem; het lichaam is zichzelf aan het helen. Een chronische ontsteking is echter niet helend voor ons lichaam maar juist destructief. Uiteindelijk leiden chronische ontstekingen tot beschadigingen van cellen en weefsels en tot een uitgeput immuunsysteem, wat kan leiden tot een auto-immuunziekte waarbij het lichaam zichzelf aanvalt.
Steeds meer mensen leven, bewust of onbewust, met chronische ontstekingen. In Nederland zijn er bijvoorbeeld ongeveer 2 miljoen mensen met een vorm van gewrichtsontsteking. Veel vrouwen lijden aan artrose, wat volgens de nieuwste inzichten geen kwestie van slijtage is maar van ontstekingen. (Zie het onderzoek van W. Robinson van Stanford University School of Medicine, 2011) Verder spelen chronische ontstekingen een belangrijke rol bij hart- en vaatziektes, hoge bloeddruk, obesitas, insulineresistentie, fibromyalgie, depressie, botontkalking, reuma, veel huidproblemen, chronische vermoeidheid en zelfs kanker. Om nog even niet te spreken van allerlei onbegrepen pijnklachten.
Bepaalde voeding kan leiden tot chronische ontstekingen
Zoals gezegd gaat het bij een ontsteking om een reactie van je immuunsysteem, dat herstellend werk in je lichaam probeert te doen; het probeert je gezond te houden. Het is daarom goed om te weten dat meer dan 70% van de cellen van je immuunsysteem zich bevinden in de binnenkant van je spijsverteringskanaal; met name in je darmflora. Dat lijkt ook logisch: dit is het gebied dat in aanraking komt met de “buitenwereld”, namelijk je voeding. Daarom ook dat voeding zo’n belangrijke rol speelt als het gaat om het sterker maken van je immuunsysteem of juist het verzwakken ervan.
Een goede manier om ontstekingen te voorkomen is dan ook om voedsel dat chronische ontstekingen kan aanwakkeren te vermijden en voedsel dat chronische ontstekingen kan genezen juist wél volop te eten. Nogmaals: gooi je olie op het vuur of blus je het brandje?
Voeding die ontstekingen kan aanwakkeren
Er zijn veel voedingsmiddelen die als een scheutje benzine het vuurtje van een ontsteking kunnen aanwakkeren. Ik zal hier de belangrijkste noemen:
- Voedsel uit een fabriek met chemische toevoegingen of kunstmatige zoetstoffen
- Omega 6-vetzuren en transvetten (plantaardige olieën zoals zonnebloem-, soja- en maisolie (denk aan frituurvet) en alle hardgemaakte (gehydrogeneerde) vetten uit een fabriek, zoals margarines)
- Arachidonzuur dat in dierlijke producten voorkomt (met name in varkensvlees en zuivel)
- Glutenhoudende granen omdat ze onze darmen snel kunnen beschadigen (tarwe, gerst, spelt, rogge, kamut)
- Alle vormen van suikers, fructose en snelle koolhydraten, vooral in dranken (insulineaanmaak zorgt voor buikvet en dat is weer een belangrijke oorzaak van ontstekingen)
- Koeienmelk en andere gepasteuriseerde zuivel van met name de koe (ook vanwege irritatie van de darmwand)
- Te veel suiker, koffie, thee, alcohol
Ook het gebruik van maagzuurremmers kan ervoor zorgen dat ontstekingen een kans krijgen. Gebruik je maagzuurremmers lees dan vooral het artikel Maagzuurremmers bij te weinig maagzuur; is dat logisch?
Voeding die ontstekingen zal remmen:
Veel ontstekingen beginnen in het spijsverteringskanaal. Alle voedingsmiddelen die gunstig zijn voor de darmflora zijn ook gunstig om ontstekingen te remmen.
- Alle plantaardige voeding waaronder verse (biologische) groenten (kies groene groenten én groenten met een heldere kleur, vergeet vooral ook knoflook en uien niet)
- Omega 3-vetzuren (walnoten, lijnzaad(olie), hennepzaad, koolzaadolie, vette vis, algenolie)
- Olijfolie (koudgeperst) is een ontstekingsremmer, zeker bij hart- en vaatziektes en darmontstekingen.
- Kruiden zijn hele sterke antioxidanten (vooral gember, kurkuma en alle Provençaalse kruiden zoals koriander, tijm, basilicum, rozemarijn enz.). Gebruik ze volop.
- (Biologische) appels en druiven bevatten ook ontstekingsremmers.
- Glutenvrije granen (zoals quinoa, haver, teff, boekweit)
- Eiwitten maar dan bij voorkeur plantaardige eiwitten (groene groenten, zeewier, ongebrande noten, zaden, pitten)
- Vitamine D. Een vitamine D-tekort kan ontstekingen in je lichaam aanwakkeren. In Nederland krijgen we over het algemeen te weinig vitamine D binnen. Kies daarom voor een goed opneembaar supplement. Klik hier voor enkele goede vitamine D- supplementen.
Belangrijk is vooral ook om een grote variatie te eten. Eenzijdige voeding werkt allergieën in de hand die uiteindelijk ook tot ontstekingen zullen leiden. Denk eens aan zelfgemaakte amandel- of havermelk, kefirdranken, kokosolie, wilde rijst, ongebrande noten, zaden zoals pompoenzaad, sesamzaad, zonnebloempitjes, peulvruchten, gefermenteerde soja zoals miso, natto of tempé. Verdiep je vooral ook eens in superfoods als aanvulling en voor de variatie.
Wil je meer informatie over gezonde voeding lees dan mijn boek Het Energieke Vrouwen VoedingsKompas!. Ben je op zoek naar gezonde recepten zonder suikers, zuivel en gluten? Kijk dan vooral eens rond in mijn webwinkel.
Wat kan je nog meer doen?
Natuurlijk zijn er nog meer dingen die je zelf kunt doen om je immuunsysteem sterk te houden en chronische ontstekingen minder kans te geven. Ik noem hier de belangrijkste:
- Stress ondermijnt je immuunsysteem als geen ander. Zorg daarom voor voldoende ontspanning, stel je eigen doelen in het leven en leer “nee” zeggen zonder je schuldig te voelen
- Zorg goed voor je gebit en bezoek regelmatig je tandarts en/of mondhygiëniste (ontstekingen in je mond kunnen zich door je hele lichaam verspreiden)
- Stop met roken en drink met mate alcohol of helemaal niet
- Vermijd toxische stoffen in cosmetica, verzorgingsproducten en in je huishouden
- Let scherp op mogelijke voedselallergieën, ook voedselallergieën leiden tot ontstekingen
- Zorg dat je goed en voldoende slaapt
- Bewegen in de buitenlucht is dubbel goed, want bewegen is al prima maar in de buitenlucht zal je ook vitamine D aanmaken, wat nodig is om ontstekingen tegen te gaan.
Wat doe jij met een zieke plant die je dierbaar is?
Onze reguliere gezondheidszorg bestrijdt vaak alleen symptomen en gaat niet op zoek naar de wortel van het probleem. Dat is vergelijkbaar met van een zieke plant de bruine blaadjes plukken, de dode takken weghalen, een gezwel wegsnijden, de beestjes die erin zitten wegspuiten en de schimmel die het heeft verwijderen maar tegelijkertijd de plant in de arme grond laten staan waar deze ziek van geworden is. Zorg ervoor dat jij het slimmer aanpakt! Verpot een zieke plant en geef hem verse, gezonde grond (voeding!) en een fijn plekje om te staan. Dan kan de plant zichzelf genezen. En doe hetzelfde met jezelf als je ziek bent. Jij bent te kostbaar om het voor minder te doen!
Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan door middel van de social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat.
Comment Section
100 reacties op “Acht voedingstips om chronische ontstekingen tegen te gaan”
Door Elles op 21 maart 2018
Ik zou graag willen hoe je tegen over geiten zuivel staat in relatie met (laaggradige) ontstekingen.
Door Marjolein Dubbers op 26 maart 2018
Zoals ik in het artikel zeg is: beter geen zuivel. Maar ook dat vooral zuivel van koeien niet goed voor je is; wil je toch per se (wat) zuivel gebruiken dan kan je een beetje geitenzuivel proberen, het is in ieder geval voor de meeste mensen beter te verdragen. Het beste is dan nog zlefgemaakte kefir van geitenmelk, de fermentatie door de kefir is erg gezond.
Door Bernadet Rijvers op 6 juni 2018
Ik gebruik lactosevrije melk.. ook niet goed? ben lactose en glutenintolerant.
Door Marjolein Dubbers op 13 juni 2018
Natuurlijk is dat al beter als het gaat om het oplossen van jouw klachten mbt lactose. Maar als het gaat om tegengaan van ontstekingen zou je kunnen overwegen verder te minderen of te stoppen met drinken van koeienmelk (of andere dierlijke melk, hoewel de klachten bij geitenmelk vaak minder zijn). Het gaat niet alleen om lactose bij ontsteking, maar ook om de aanwezige vorm van caseïne en om de grote hoeveelheid van het stofje IGF-1 in koeienzuivel, dat kan leiden tot een te grote hoeveelheid Groeihormoon bij de mens. En dit alles kan weer aanleiding zijn voor extra ontsteking in het lichaam.
Door pomstra op 25 februari 2018
Goeie tips , ik ga er mee aan de slag ! en bedankt voor het delen 😉
Door Tom op 28 december 2017
Wat een goede site is dit met veel info. Thx!
Ik vraag me af of haverbrood dan ook goed is ipv normaal (tarwe)brood. Volgens mijn zus is eigenlijk alleen brood van het merk “ Yam” goed
Door Marjolein Dubbers op 9 januari 2018
Beste Tom, het is inderdaad beter om bijvoorbeeld brood van haver of ander glutenvrij meel te eten. Maar dan moet het ook wel echt die meelsoorten bevatten. Als op een brood in de winkel ‘haverbrood’ staat zou het nog steeds grotendeels uit tarwe kunnen bestaan! Het allerbeste brood dat te koop is, is inderdaad van het merk Yam. Maar daarvan zijn er verschillende. Ze zijn wel allemaal glutenvrij, maar niet allemaal vrij van ‘troep’ zoals veel suikers. Het beste is Yam Zuurdesembrood van Ralph Moorman, in de oranje zak.
Door Astrid wesdijk op 5 februari 2018
Ha Marjoleun, waar kan ik het zuurdesembrood van Ralph Moorman kopen? Mijn man kampt al tijden met darmproblemen, ik zelf ook trouwens. We hebben beide een darmparaciet gehad en ik boffert als ik ben heb een hardnekkige darmschimmel. Er is ons aangeraden Speltbrood te eten. Nu lees ik dat dit helemaal niet goed is ..zucht. Heb je nog meer tips tegen darmschimmel?
Door Marjolein Dubbers op 6 februari 2018
Beste Astrid, je kunt het brood bij de Jumbo krijgen en bij Plus. Of je bestelt het online. Zie https://www.dehormoonfactor.nl/yam-desem-primeur-in-het-glutenvrije-versschap#Waar_te_koop
Door Tom op 22 maart 2018
Thx!
Door Ineke Meijboom op 19 augustus 2017
Marjolein, goed artikel, alleen 1 opmerking: zonnebloemolie is NIET ontstekingsbevorderend als het niet verhit en biologisch is!! (Misschien kan je dat er nog even bij vermelden?) vriendelijke groet, Ineke
Door Marjolein Dubbers op 22 augustus 2017
Bedankt voor je opmerking Ineke; het klopt in principe wel dat een beetje goede, biologische en onverhitte zonnebloemolie (bijvoorbeeld in zelfgemaakte mayonaise) niet slecht is en dat geldt eigenlijk ook voor andere omega 6-oliesoorten. Maar…de verhouding tussen omega 3 en 6 is helemaal zoek in onze voeding en juist in zonnebloemolie wordt enorm veel gebakken omdat veel mensen denken dat dat juist heel gezond is. Daarom houd ik me aan de grote lijn en leg ik toch liever even de nadruk op de ‘slechte’ kant ervan. Ik kan niet alle nuances over elk voedingsmiddel in elk artikel heel precies weergeven, dan wordt het onleesbaar!
Door Dineke op 23 mei 2017
Ik heb gehoord dat soja melk allergieën veroorzaakt. Is dat dan fout k heb mijn baby vanaf 4 maanden soja melk gegeven en hij heeft veel last van sinus. Zo erg dat hij bijna hersenvlies ontsteking heeft gekregen. Hoe komt dat?
Door Marjolein Dubbers op 19 juni 2017
Beste Dineke, dat is schrikken! Maar ik kan hier natuurlijk niet zeggen hoe dat komt, dat zal een arts moeten bepalen. Maar inderdaad kan soja allergieën veroorzaken en het is raadzaam om dus goed te laten checken of dit bij jouw kindje het geval is.
Door Elif op 28 januari 2017
Hallo,kan je kokosmelk,amandelmelk,en soja melk ook opwarmen net als alle andere melk, en warm op drinken?
Door Marjolein Dubbers op 31 januari 2017
Je kunt het inderdaad wel opwarmen Elif. Of er bijvoorbeeld chocolademelk mee maken.
Door Tan op 28 november 2016
Marjolein , wat bedoel je met raapzaadolie? Het Duitse woord Rapsöl betekent toch koolzaadolie? Koolzaadolie heet verhouding 1: 2 als het gaat om omega 3-6, dus lijkt me een prima keus, juist ook omdat je er goed in kunt bakken.
Door Marjolein Dubbers op 5 december 2016
Beste Tan, het is allemaal behoorlijk verwarrend wat er wordt gezegd over raap(zaad)- en koolzaadolie! De namen raap(zaad)olie (Brassica rapa ) en koolzaadolie (Brassica napus) worden in Nederland meestal door elkaar gebruikt, hoewel ze strikt genomen niet van dezelfde plant komen. Ze kunnen beide wel gezond zijn, maar niet heel geschikt om te verhitten; de verhouding omega 6:3 is goed, maar net als andere plantaardige oliën kun je het beter juist niet verhitten omdat ze snel oxideren. Dan hangt het er ook weer vanaf in hoeverre ze extra vergine of geraffineerd zijn en welke bewerking ze precies hebben ondergaan. In verhouding tot andere plantaardige olie is het rookpunt van koolzaadolie echter redelijk hoog, waardoor het dus verhoudingsgewijs wel iets beter is dan bijvoorbeeld zonnebloemolie om in te bakken.
Door Jessie op 26 november 2016
Goed artikel, Marjolein. Prettig wee ff eens alles zo op een rijtje gezet te krijgen. Ik doe gelukkig al veel goed van nature en door opgedane kennis, en ik kan nog wel iets verder verbeteren. Ik voel me minder alleen in mijn eetpayroon. Ik eet haast geen koolhydraten bij het diner.
Door Anja op 5 september 2016
Erg interessant artikel. Ik weet uit ervaring dat het zo werkt. Maar ik moest er weer aan herinnerd worden. Ik ga het weer oppakken.
Door Inge op 5 september 2016
Bedankt weer voor de info.
Ik gebruik nauwelijks zuivel behalve KEFIR
Valt dat onder zuivel die je moet mijden? Ik heb begrepen dat dit de natuurlijke vervanger is van de chemische Yakultachtige prutjes. Klopt dat?
Door Marjolein Dubbers op 9 september 2016
Hallo Inge, als je melkkefir maakt dan valt dat inderdaad onder zuivel. Als je daar geen problemen van ondervindt zou je het gewoon kunnen gebruiken, maar dan is het wel het gezondst om het van rauwe melk te maken. Als je echt geen zuivel wilt kun je waterkefir maken.
Door Elizabeth van der Meulen op 5 september 2016
Dag Marjolein, heb jij kennis van de werking van propolis bij laaggradige ontstekingen?
Vriendelijke groet
Door Marjolein Dubbers op 5 september 2016
Beste Elizabeth, propolis bevat wel ontstekingsremmende stoffen, het werkt vooral goed tegen eczeem (uitwendig gebruikt) en bij b.v. keelontstekingen, maar of het helpt bij laaggradige systemische ontsteking weet ik niet. Je zou het misschien gewoon eens kunnen vragen bij een goede natuurarts, of uitproberen wat het voor jou doet.
Door Rosalie op 24 mei 2016
Ik ben heel erg blij dat je bij de omega 3 algenolie noemt. Ik nam eerst altijd visolie maar na het zien van de uitzending in oktober 2015 van de Keuringsdienst van Waarde ben ik erg geschrokken. De zee bij met name Peru wordt helemaal leeggevist voor al die visolie. Er is minimaal 120 kilo vis nodig om 1 kilo visolie te produceren. Nu neem ik algenolie van Testa en dat bevalt goed. Er zit al EPA/DHA in wat je lichaam niet meer hoeft om te zetten zoals met walnoten en lijnzaadolie wel het geval is.
Verder niets dan lof over je heldere en informatieve artikelen!
Door Corine Fuchs op 5 september 2016
Dag Marjolein, ik had gewrichtsklachten o.a. polsen en vingers. Dat kan ik als Shiatsutherapeut slecht gebruiken…….Sinds 2 maanden drink ik dagelijks een grote kan water met daarin citroenschijven, stukken gember en 2 theelepels curcuma en sinds 4 weken eet ik geen brood meer. Resultaat is geweldig: ik heb vrijwel geen pijn meer in mijn handen en voel mij ook nog eens stukken energieker. Hiermee ga ik dus door !
Door Marjolein Dubbers op 9 september 2016
Ha Corine, dat is super!Zo zie je maar, dat je soms met redelijk simpele aanpassingen heel wat ellende kunt voorkomen! En jij kunt je werk weer goed uitvoeren…
Door Marja Vervloet op 19 april 2016
Inderdaad: chemische stoffen laten staan. Daar ben ik een voorstander van. Ik kleur echter nog wel graag mijn haar. Wat is dan een goed alternatief voor de chemische rommel die ik nu nog gebruik?
Door Petra op 8 november 2016
Hoi Marja
Ik kleur mijn haar al jaren met henna. Dat kun je tegenwoordig in meerdere kleuren krijgen. Bevalt mij goed – laat veel minder snel los dan wat de kapper gebruikt, dus ik ben niet verplicht om een hoedje op te zetten om mijn haar te beschermen.
Door maaike op 12 april 2016
Gezonde voeding die tegen kanker en ontstekingen werkt zijn groene groenten,kolen,ajuin,knoflook,…maar die mogen niet worden gegeten bij PDS . waar moet je dan voor kiezen? Mijn lichaam zit vol ontstekingen, mijn darmen nemen niet veel nutriënt en op.ik slik massale hoevelheden en soorten voedingssupplementen maar heb gevoel niets helpt, ik weet het niet meer en geloof momenteel niet dat ik ooit nog energie ga krijgen
Door Marjolein Dubbers op 12 april 2016
Grote hoeveelheden supplementen kunnen je lichaam flink verstoren. Mijn advies: begin bij de basis met gezonde voeding. Niets is helemaal goed of slecht het ligt aan de hoeveelheid. Eet vijf ons groenten per dag en varieer, eet veel plantaardige producten, onbewerkt, laat alles uit een fabriek links liggen, vermijd suikers, zuivel en gluten zoveel mogelijk en zorg voor voldoende rust en ontspanning zolang je nog erg moe bent. Mediteren kan je erg helpen. Is beter dan massale hoeveelheden supplementen. Vertrouw erop dat ook jouw lichaam genoeg zelfhelend vermogen heeft.
Door Vonny Nuijten op 26 april 2016
Allereerst, wat een goeie website met werkelijk zinvolle informatie. Dank Marjolein! Bij het lezen van de vraag van Maaike hierboven zou ik heel graag willen toevoegen: en maak je vooral niet te druk. Ik begrijp wel dat dat makkelijker gezegd is dan gedaan. Maar zoals Marjolein ook aangeeft, jezelf druk maken (met allerlei nare gedachten) is ook -en vooral- ziekmakend. Het werkt door op cel- en energetisch niveau. Mediteren helpt, en nog meer als je de rust en het ‘ik-vertrouw -en- ben- heelgevoel’ in je dagelijks leven kunt implementeren. En de ene dag gaat dat beter dan de andere. Om daar dan vervolgens vrede mee te hebben, scheelt al. Boos zijn op onszelf dat we weer moe zijn, is een extra zweep erover. Blijf voelen wat goed voor je is en wat niet. En daarnaar handelen, ongeacht wat men er van zal vinden.
Door Betty op 1 maart 2016
Ik gebruik voor de bereiding van het eten vaak kokosnootolie maar ook rijstolie pas ik veelvuldig toe. Rijstolie is reuk- en smaakloos en kan hoge temperaturen verdragen. Waarom wordt rijstolie zo
Ik gebruik bij de bereiding van voedsel vaak kokosnootolie, maar ik pas ook vaak rijstolie toe. Rijstolie is smaak-en reukloos en kan hoge temperauren verdragen. Waarom wordt rijstolie bijna nooit genoemd bij de goede olies?
Door Agnes op 1 februari 2016
Beste marjolein
Heel interessant.ik heb last van verschillende ontstekingen.tand.sinus.schouder.elleboog .knie
Wat kan ik best niet meer eten ( goji bessen?) en wat veel? Kurkuma?
Dank
Agnes
Door Marjolein Dubbers op 15 februari 2016
Zoveel mogelijk suikers, zoetigheid, bewerkte voeding uit een fabriek en snelle koolhydraten eruit. Zoveel mogelijk verse, onbewerkte producten gaan eten, vooral gezonde vetten en plantaardige eiwitten. Volop groenten, zaden, pitten en kruiden!
Door Mieke op 30 september 2015
Beste Marjolein,
Ik bekijk iedere ‘ziekte’ ten opzichte van de emoties angst, boosheid, wrok en verdriet. Iets ‘knaagt’ aan het lichaam. Een verliefd mens is niet vlug ziek en heeft een overschot aan goede energie.
Qua voedingsstoffen: bijna ieder product is tegenwoordig verpakt in plastic. Tot aan de melk toe. Nu ben ik destijds gewaarschuwd mijn kleine kinderen geen zacht plastic speelgoed te geven omdat hierin giftige weekmakers zitten. Zij steken dit in hun mond. Maar het mag wel rond, nota bene, vochtig of snel opneembaar voedsel zitten. Liefst individueel verpakt! Hoe denk jij daarover?
Groet,
Mieke
Door Marjolein Dubbers op 12 oktober 2015
Niet alle plastic verpakkingen bevatten weekmakers maar veel wel helaas. Tja, de macht van de voedselindustrie zullen we maar zeggen. Ik zou ook willen dat het anders was maar veel verpakkingen geven wat chemische stoffen af aan de voeding. Verpakt in glas is beter maar wie heeft er onlangs nog melk in een fles gezien?
Door Trui op 19 december 2015
Hallo, in België bestaat zoiets als de Voedselteams, die als (één van de) doel(en) heeft om de voedselketen zo kort mogelijk te houden. Quasi alle zuivelproducten worden in glazen bokalen verdeeld, die terug inwisselbaar zijn (er wordt met statiegeld gewerkt).
Door Karin op 18 februari 2016
Jazeker, ik koop demeter melkproducten in glas bij molen de Otter in Oterleek. Moet vast ook elders te koop zijn. Heerlijke echte producten. Hierna wil nooit meer melk of yoghurt uit een pak.
Door Marija op 5 september 2016
Ik! Als er al melk ik huis komt zit het in flessen. Zelfde geld voor Yoghurt. Dus ja: het is er wel 🙂
Door Marjolein Dubbers op 5 september 2016
Ha dat is mooi Marija! Waar kun jij het dan krijgen?
Door nathalie op 17 augustus 2015
Kan je uitleggen hoe het zit met hennepzaadolie?
Want hennepzaadolie is omega 6 en geen omega 3. Omega 6 is ontstekingsbevorderend.
Door Marjolein Dubbers op 25 augustus 2015
Hennepzaadolie is net zoals zoveel andere olies een mengsel van omega 3, 6 en 9. Omega 6 heb je ook met mate nodig. Het gaat om de totale verhouding tussen 3 en 6.
Door overmatig gebruik van mais- en zonnebloemolie in producten uit de voedingsmiddelen industrie eten we doorgaans teveel 6 ten opzichte van 3.
Door Bianca op 10 mei 2015
Raapzaadolie of koolzaadolie
Raapolie of raapzaadolie is een plantaardige olie uit de zaden van raapzaad (Brassica rapa). Koolzaadolie is een plantaardige olie die gewonnen wordt uit de zaden van koolzaad (Brassica napus). Hoewel het twee verschillende variëteiten betreft, worden de beide namen in de praktijk vaak door elkaar heen gebruikt. Koolzaad is een landbouwgewas dat vaak verwilderd (bijvoorbeeld in de berm) wordt aangetroffen, terwijl raapzaad een inheemse wilde plant is. Tegenwoordig worden beide soorten grootschalig verbouwd. De productie van koolzaad en raapzaad vindt plaats in de Europese Unie, Canada en China en binnen de EU vooral in Duitsland en Frankrijk. Ook in Nederland wordt tegenwoordig weer koolzaad verbouwd. Raapzaad- of koolzaadolie wordt geperst uit het zaad van de plant. De olie bevat gemiddeld 90% onverzadigde vetzuren en 10% verzadigde vetzuren. Raapzaad- of koolzaadolie wordt veel in voedingsmiddelen toegepast waaronder in margarines en in koekjes.
Bron: mvo.nl
Door Tineke de Leeuw den Bouter op 9 mei 2015
Marjolein,
normaal reageer ik niet op artikelen die via het nieuws/nieuwsbrieven me onder ogen komen maar ik wil graag een uitzondering maken.
Het op zich interessante artikel dat gisteren in m’n mailbox kwam roept daar echter wel om. Je hebt gelijk met het punt dat voeding een grote rol speelt in onze gezondheid. Ik wil daar verder niet op ingaan maar wat ik echter kwalijk vind is dat er een aantal ziekte verschijnselen worden genoemd die ook op de Ziekte van Lyme van toepassing zijn zoals bijvoorbeeld het chronisch vermoeidheidssyndroom, reumatische / gewricht klachten, enz. Misschien is het zinvol om eens naar deze verschijnselen te kijken op lymenet.nl en/of het boek Licht op Lyme te lezen. Vooral het laatste maakt duidelijk dat mensen hele zoektochten moeten ondernemen om er achter te komen wat er aan de hand is. Onze gezondheidszorg is niet echt een vriend van de Lyme-patienten. Het zou een heel foute turn zijn als mensen met vergelijkbare verschijnselen denken “alleen maar” (zoals je schrijft) met voeding hun probleem op te lossen is en ze niet verder zoeken naar de onderliggende oorzaak en de mogelijke Lyme alleen maar erger en vaak onomkeerbaar wordt.
Door Marjolein Dubbers op 8 juni 2015
Beste Tineke, naar mijn mening is onze gezondheidszorg überhaupt niet echt een vriend van welke zieke mensen dan ook. We krijgen medicijnen van ze die enkel symptomen bestrijden maar niet de oorzaak van de ziekte wegnemen. Ik denk dat gezonde voeding ook goed is voor Lyme-patienten maar ik verwacht dat als ze er onvoldoende baat bij hebben, ze dan op zoek blijven naar een werkelijke oplossing. Zoals iedereen dit zal moeten doen.
Door Yvonne de Leeuw op 12 maart 2015
Beste Marjolijn,
raapzaadolie is slecht en koolzaadolie goed.
Maar mijn natuurgeneeskundig therapeute en de EkoPlaza zeggen dat ze hetzelfde zijn.
Hoe zit het nu?
Vast bedankt,
groetjes Yvonne.
Door Miriam Admiraal op 26 februari 2015
Bij medische vragen raden wij aan een goede natuurarts of voedingstherapeut te zoeken in je omgeving. Dit soort vragen vragen nl om maatwerk.
Niet ieder lichaam is hetzelfde en een goed advies is van vele andere zaken afhankelijk. Ieder lichaam reageert weer anders. Namens Marjolein wens ik je veel succes op jouw weg naar vitaliteit en gezondheid.
Hartelijke groet,
Miriam
assistente
Team Energieke Vrouwen Academie
Door Ans Richter op 28 oktober 2015
Hai Mariam, weet je een goede natuurarts of een voedingstherapeut in Apeldoorn? Zie je reactie graag tegemoet. Gr. Ans Richter
Door Marjolein Dubbers op 29 oktober 2015
Beste Ans, helaas hebben wij geen lijst van therapeuten. Maar als je even via google zoekt kom je waarschijnlijk al een heel eind. Je hebt altijd eerst een intakegesprek en daar kun je meteen voelen en ervaren of deze arts je kan helpen. Veel succes.
Door Silvia Passos op 19 februari 2015
Heel inspirerend!!
Bedankt!!
Door Paula op 15 februari 2015
Hallo Marjolein,
Bedankt voor je inzet om ons leven aangenamer/gezonder te helpen maken!
Er bestaat echter nogal eens wat verwarring als het gaat over gezonde voeding bij bepaalde ziekten/gezondheidsproblemen.
Ik ben al jaren fan van een gezondere leefwijze, mijn ervaringen hebben me geleerd dat we zelf heel veel kunnen doen om vitaal ouder te worden, (ik ben 61) gevarieerd eten zoveel mogelijk biologisch, regelmatig gebruik van “wilde” kruiden, zeker nu het lente in aantocht is, zaden, noten, en idd de nachtschadefamilie beperken, de wilde rijst zou eigenlijk een grassoort zijn heb ik ergens gelezen en daardoor geen ‘graan’ (?).
En niet vergeten hoe belangrijk ons innerlijke is, voeding doet veel, innerlijke rust en voldoende slaap maken het compleet…. zoals jij ook schrijft!
Nogmaals Dank!
Met vriendelijke groet,
Paula
Door Maria op 14 februari 2015
Marjolein, geweldig je artikelen, soms wel verwarrend… Ik “heb”de ziekte van Wegener, dat betekent veel ontstekingen door hele lijf, veel pijn. Maar ik kan er nu prima mee leven! Ik ben na de diagnose onmiddellijk gestopt met eten met alles waar gluten in zit, dat verbeterde mijn toestand enorm! Ik lees je blogs met aandacht, gebruik je recepten…. heerlijk…dankjewel,
groet, Maria
Door Vanhove linda op 14 februari 2015
Hallo Marjolein,
Heb je al van reichi koffie gehoord
Zou die echt zo goed en gezond zijn
Groetjes
Door sacha op 13 februari 2015
Hi…in haver zit ook gluten en valt dus niet onder glutenvrije granen, verwarrend dat dit niet vermeld wordt…
Door Hans op 13 februari 2015
Iedere avond drie eetlepels olijfolie extra vierge, 1 flinke theelepel kurkama, 3 snufjes zwarte peper mengen met de inhoud van een blikje tomatenpuree zou kankerwerend en ontstekingsremmend zijn.
Een geweldig artikel Marjolein! Dank daarvoor.
Door Jonanda Roosingh op 13 februari 2015
Hi Marjolein,
Ook deze blog is weer informatief voor mij. Ik laaf me aan algemene kennis. Daarnaast wil ik nog benadrukken dat het belangrijk is om jouw darmflora en lichaam door orthomoleculair therapeuten of anderszins mensen die kunnen meten te laten doorlichten. Wat is voor jouw individueel goed is op dit moment. Ik heb me laten screenen en dan blijkt dat een aantal dingen die ik gebruikte echt voor mij nu niet goed zijn. Bijvoorbeeld kefir, chiazaad, quinoa. Ik wil hiermee zeggen dat als je klachten hebt laat je testen, want elk lichaam heeft een andere geschiedenis en ander voedsel nodig. We weten steeds meer en beseffen ook steeds meer hoe complex het is.
Door Marijke op 13 februari 2015
Hallo Marjolein,
De meeste klachten ontstaan door verzuring van je lichaam en dit ontstaat o.a door stress en sterk verzurend voedsel en dranken/water te gebruiken.
De meeste van ons zijn hier niet van op de hoogte en hebben geen idee dat je bv artrose
kunt stabiliseren of de pijn te miniseren, omdat de verzuring rond de gewrichten afneemt, door basisch water te drinken en te weten welke voeding een verzurende werking hebben en welke niet. Door je lichaam te ontzuren zullen veel klachten verminderen en/of verdwijnen.
Misschien is dit een idee voor je blog.
Groetjes,
Marijke
Door lilian op 13 februari 2015
hoi, ik lees al een tijd de berichten van Marjolein,
heb alles gedaan om de artrose die ik heb in de vorm van slijtage bij mijn heup, te verminderen in de vorm van veel groente eten (calcium) weinig vlees niet veel vis en denk om de suikers te minialiseren dit alles heeft niet mogen helpen ook slik ik synofit en vit.d nu word de pijn erger en overweeg ik een heupoperatie, het zit ook in de genen veel familieleden hebben al een prothese ik baal er erg van ben 57 en toe aan een nieuwe heup,
Door Joke op 26 januari 2015
Goedemorgen, nog geen vijf minuten geleden lees ik de uitstekende ontstekingsremmende werking van paprika, peper, tomaat enz. Nu zie ik dat de nachtschadefamilie ontstekingen aanwakkert? Hartelijke groet!
Door Wilma Gijsbers op 12 november 2014
Hallo Marjolein,
Bedankt voor je duidelijke uitleg over veel onderwerpen….met deze kan ik aan de gang om mijn voedingspatroon nog eens goed onder de loep te nemen om mijn artrose niet te laten verergeren.
Ben ook benieuwd naar de tegenstrijdigheid die ik zie over goji-bessen…
Hartelijke groet,
Wilma
Door heidi op 30 oktober 2014
chia zaadjes werken ook ontstekingremmend. En ze zijn een goede bron van Calcium, goede vervanging dus als je minder of geen melk wilt drinken. Vitamine D is echt belangrijk om Calcium op te nemen anders krijg je ophopingen in de gewrichten/artrose. Leuke site Marjolein, bedankt voor de informatie!
Door Brigitte Lohuis op 26 oktober 2014
Hallo, ik lees dat kurkuma enorm gezond is en dat je er thee van kunt zetten.Krijg je daar geen gele tanden van? Geweldige site! Ik beveel m aan al mijn vriendinnen aan.
Door Ann op 29 augustus 2014
Interessant artikel. Ga zeker de tips toepassen om minder ontstekingsbevorderende voedingsmiddelen te eten, want ik kamp al jaren met tandvleesontstekingen.
Door Veronique Neyt op 29 juli 2014
Heel leerzaam, bevestigt volledig waar ik nu stilletjesaan een beetje inzicht/besef in probeer te krijgen.
Door Annemarie op 4 juli 2014
Weer een duidelijk artikel!! Zeer regelmatig gebruik ik de informatie voor cliënten in de praktijk (orthomoleculaire geneeskunde)
Door Christl op 22 juni 2014
Bedankt voor al je info.
Ik zou ook graag willen weten of rijst nu goed of slecht is, bovendien heb ik altijd begrepen dat paprika erg gezond is, maar is dat dan niet het geval of bv alleen de groene paprika?
Door Marjolein Dubbers op 1 juli 2014
Niets is goed of fout, maar sommigen mensen zijn gevoelig voor de nachtschadeplanten waar ook paprika’s onder vallen. Er zitten stofjes in waar sommige mensen niet zo goed tegen kunnen. Ik zal er eens een blog over schrijven.
Door Willy van der Kolk op 18 juli 2014
Dat is erg fijn als je dat doet, want het is wel verwarrend. Hoe weet je dan trouwens of je er wel of niet gevoelig voor bent?
Je blogs bundelen vind ik ook een prima idee.
Groetjes
Willy
Door hilda Wetting op 6 mei 2015
Hallo Marjolijn, je zou je toch eens moeten verdiepen in het bloedgroepdieet. Het is voor bepaalde bloedgroep(en) raadzaam om nachtschade voedingsmiddelen beter te vermijden. De verschillende bloedgroepen die mensen hebben maken hun stofwisseling ook verschillend. Lees het boek van Peter D’Adamo en Catherine Whitney. Uitgegeven door Uitgeverij De Kern.
Groetjes, Hilda
Door Riet op 19 juni 2014
Begrijp ook niet goed dat rijst aan de slechte en goede voedingsstoffen staat. Ook de tegenstrijdigheid bij Goj bessen snap ik niet.
Voor een betere darmflora neem ik dagelijks een zakje Darmocare van Bonusan. Maar er zijn andere goede probiotica. Niet verwarren met Yakult etc. Vraag je Reform zaak naar de goede.
Door Cynthia Klok op 18 juni 2014
Marjolein,
ik heb ook een aantal vraagtekens bij je artikel door de tegenstrijdige informatie, net als de mensen hierboven.
Kom je nog met antwoorden op de vele opgeroepen vragen?
Door christa op 17 juni 2014
Hallo Marjolein, Je nieuwsbrieven en weblogs zijn altijd enorm interessant,maar ik heb moeite om ze terug te vinden , Zou het geen leuk idee zijn om deze brieven in een boek te bundelen zodat je ze makkelijker kunt terug kunt lezen??
groeten Christa Niessen
Door Marjolein Dubbers op 1 juli 2014
Lijkt me een heel goed plan! Ik ga daar maar eens actie op ondernemen.
Door Janet Danso op 16 juni 2014
Beste Marjolien,
Dank je wel voor de heldere informatie over ontstekingen.
Groeten Janet
Door liset op 15 juni 2014
Beste Marjolein,
Is extra vitamine c ook een alternatief tegen chronische ontstekingen?
groet, Liset
Door maria op 14 juni 2014
Dag Beste Marjolein,
Je bent gewoon een supervrouw, voor ons.
Over chronisch stille of laaggradige ontstekingen, komen steeds meer voor.
Op dit moment gaat het redelijk met mij, met 22/23 graden.
In en na mijn scheiding heb ik kapsel/slijmbeursontsteking opgelopen van de stress. jaren daarna een frozenshouder. ( ongeveer 20 jaar geleden )
Door mijn eetgewoonte geen vlees, wel veel groentes granen enz, heb ik het kunnen beperken. Ook met yoga en veel bewegen. Wandelen in de natuur.
Maar ook leuke dingen doen, dat wat je graag wilt heeft er mee te maken.
Door Yvonne op 14 februari 2015
Dank voor het goede artikel! Maakt het allemaal duidelijk en inzichtelijk zodat ik er wat mee kan doen. Ik heb een vraag. Ik heb al jaren last van mijn kaak- en voorhoofdsholtes. Neuspoliepen ook. Alleen als ik ontstekingsremmers slik verminderen mijn klachten. Heb je een tip die meer specifiek op deze klachten van toepassing si Marjolein? Uiteraard ga ik de beschreven algemene tips (waarvan ik al een deel doe) uiteraard toepassen. Groetjes, Yvonne.
Door Marijke op 14 juni 2014
Hallo Marjolein,
Bedankt weer voor dit interessante artikel, ik geniet erg van je nieuwsbrieven, zeer leerzaam!
Ik ben een beetje in de war over Omega-6. Ik meen dat ik in andere posts heb gelezen dat je zonnebloempitten aanraadt, maar zonnebloemolie juist niet? Of heb ik me vergist?
Groeten Marijke
Door Jeannine op 14 juni 2014
Gojibessen en paprika behoren bij de nachtschadeplanten Marjolein? Dit is tegenstrijdig aan wat ik lees over met name superfoods??
Door m.fischer op 13 juni 2014
Zeker is je voedingspatroon heel belangrijk voor je gezondheid, maar vergeet niet de voeding van je psyche. Juist vrouwen zijn zo gevoelig voor ontstekingen, omdat agressie (een zeer vitale levensenergie) in onze beleving niet geaccepteerd is. Lees de boeken van Rudiger Dahlke eens, en kom tot de ontdekking dat we nog veel dichter bij de bron moeten zoeken, onze eigen bron, ons innerlijk beleven dat minstens net zo ziekmakend is als voedsel kan zijn.
Door Egowoman op 11 mei 2015
De tip om de boeken van Rüdiger Dahlke eens te lezen is een hele goede! Zijn zienswijze is enigszins omstreden. Maar zeker waar. Hij zegt: “symptomen zijn lichamelijke verschijnselen waarin, psychische conflicten tot uitdrukking komen.” Hij beschrijft de meest voorkomende ziektesymptomen, de mogelijke oorzaken, met welke gevoelens en activiteiten ze corresponderen en wat we eraan kunnen doen.
Uiteraard is een gezond voedingspatroon en bewust eten de basis van een gezond lichaam. Maar de connectie tussen lichaam en geest wordt vaak vergeten.
Door Stef Oosterwegel op 13 juni 2014
Hallo Marjolein, In je artikel schrijf je o.a. dat gojibessen fam. van de nachtschadeplant is en behoort tot de voeding die de ontsteking laat aanwakkeren. Op je site (pag 8) schrijf je dat Gojibessen tot de superfoot behoord en je regelmatig een handje ervan zou moeten eten. Zijn deze twee meningen niet tegenstrijdig met elkaar?
Door monique op 13 juni 2014
Marjolein, ik heb een vraag over de zeewieren, wat is het verschil tussen algen en zeewieren, hoe maak je ze smakelijk klaar en moet men afwisselen met zeewieren. Zit arachidonzuur ook in rundsvlees, omdat ik toch af en toe klein beetje vlees wil eten. Gojibessen was een tijdje geleden een hype? maar nu lijkt het niet goed,hoe evolueert het met alle andere superfoods die nu gezond zijn? Moet men alle nachtschade groenten helemaal mijden.
Door Greet op 13 juni 2014
Marjolein,ik zie nog steeds lijnzaad / olie bij jouw gezonde voeding staan,lijnzaad bevat fyto-oestrogenen,dus hormoonverstoorder,ik eet het echt niet meer!
Door Angelique op 20 juli 2014
Ik weet niet hoe oud je bent maar overgangsklachten worden veroorzaakt door verminderde oestrogeen spiegel. De lijst met klachten kan erg lang zijn maar laat ik verminderde botdichtheid en stemmingswisselingen eruit halen, opvliegers ook een leuke;-). Kan me zo voorstellen dat fyto oestrogeen de ergste schade wat beperkt en soms extreme klachten kan verzachten??
Door Petra op 9 mei 2015
hennepolie is een goede vervanger met een mooie evenwichtige omega 3 en 6 verhouding, n.l. ongeveer twee delen omega 6 op 1 deel omega 3. Wonden helen sneller als men hennepolie gebruikt. De vetzuren in hennepolie werken ontstekingsremmend en bevorderen een gezonde stofwisseling. Hennepolie kan worden toegepast bij: acne, ontstekingen, schilferige huid, ruwe en geïrriteerde huid. Volgens wetenschappelijk onderzoek kan het ook worden gebruikt bij atopisch dermatitis of constitutioneel eczeem. Gebruik alleen koud, 2 theelepels per dag eventueel in een b’tje appelsap of in een smoothie. Je kunt het ook op je huid smeren. Google er maar eens op, het zal je verbazen. O ja, ik neem aan dat iedereen weet dat deze hennepolie geen thc bevat en gewoon uit de geperste hennepzaden gewonnen wordt. Het heeft een groene kleur en is niet naar van smaak. Lijnzaadolie is enigszins bitterig als nasmaak. Hennepzaden zijn ook supergezond.
Door Mieke Schuurmans/de Wit op 13 juni 2014
Ik heb geleerd noten altijd te roosteren, omdat er veel schimmels op noten zit. Hierdoor ontwikkelen mensen allergien.
Door Marloes van Reek op 13 juni 2014
Wederom goede heldere informatie. Ga vooral door Marjolein. Ik ben je dankbaar voor alle informatie. Ik voel mij er prima bij.
Door Riet op 13 juni 2014
Duidelijk verhaal.
Ik doe er mijn voordeel mee.
Goed toe te passen en altijd fijn om op een goede manier met je lichaam om te gaan en toch lekker en gezond te blijven eten.
Eerlijk en puur.
Door Marja van der Neut op 13 juni 2014
Marjolein, ik ben een beetje in verwarring. Rijst staat zowel bij de dingen die ontstekingen aanwakkeren, als doen afnemen??
Door Karin op 14 juni 2014
Zoals ook de gojibessen, een nachtschade, maar ook een superfood nota bene! Dat maakt alles zo moeilijk! De tandarts zegt: eet maximaal 3 maaltijden per dag om de zuuraanvallen op je tanden te minimaliseren en heel veel voedingssystemen schrijven voor dat je veel vaker per dag kleine maatlijden moet nuttigen ten behoeve van je gezondheid. Zo heeft een gojibes (of welk gezond voedingsmiddel dan ook) heel veel gezonde bestanddelen in zich maar blijkbaar dus ook een ontstekingsbevorderende werking. Dan kom je direct weer bij een heel belangrijke regel: Varieer en eet met mate!
Door Lisette op 13 juni 2014
Heel goed stukje. Ik pas al veel dingen toe.
Alleen is stress soms onvermijdelijk 🙂 we kunnen dat niet altijd vermijden.
Ik vroeg me of of je nog een tip hebt om je spijsversnelling beter te laten werken. Ik merk dat het bij mij nu nog heel slecht is ook door stress.
Met zuivel ben ik inmiddels gelukkig gestopt.
Door maureen op 16 juni 2014
Zelf gebruik ik Boldocynara ,5/ 10 druppeltjes na het eten, perfekt !
Door Mariëlle op 13 juni 2014
Goedemiddag, heel interessant om dit te lezen. Ook de eerdere boeken en voedingstips zijn super! Zelf heb ik al een maand jeuk aan bepaalde plekken op mijn huid (onderarmen, binnenkant elleboog, zijkant buik en in mijn hals achter). Ik ben niet naar de huisarts gegaan omdat ik vermoed dat hij me hormoonzalf zal voorschrijven tegen de jeuk. Zelf denk ik dat het eczeem is, geeft rode plekken. Ik heb best een heftige stress periode achter de rug. Waarschijnlijk is dit de oorzaak. Ik probeer nu met kokosolie de plekken in te smeren en hopelijk zal dan de jeuk verdwijnen. Marjolein heb jij nog tips voor mij? Ik probeer zoveel mogelijk biologisch te eten, weinig tot geen suiker, rook niet, drink alleen in het weekend 2 glaasjes rode wijn, eet 1 x per week vlees en drink veel water en kruidenthee. Doe aan yoga en tennis. Hoor graag van je.
Door Johan Mierop op 14 juni 2014
Hallo Mariëlle,
Mijn leven is aanzienlijk verbetert door gebruik van de hoogwaardige bio Aloë Vera. Na een aantal jaren gebruik en veel mensen in mijn omgeving geholpen, heb ik besloten om hier actiever mee bezig te zijn. Vandaar ook nu mijn reactie naar jou. Onze Aloë in kombinatie met Bijenpropolis (uit Spanje) heeft onze zoon heel veel geholpen met huid problemen. Bel of mail me maar voor vragen. gr Johan 06-14784723
Door Jenny Bahnen op 17 juni 2014
Hallo Johan, ik las over Bio Aloé Vera in combinatie met Bijen-propolis. Zou je mij iets meer info kunnen geven . Ik heb zelf de diagnose gekregen van SCCH, dat is een chronische botontsteking en neem sinds enkele weken propolis capsules. Alvast heel erg bedankt voor alles…groetjes Jenny
Door janny op 13 februari 2015
voor Mariëlle op 13 juni 2014, mag ik iets zeggen over jou jeuk en uitslag, ze zitten op je lymfeklieren en deze zal je dus moeten reinigen, dit kan met kleefkruid en braamblad als thee of als tinctuur. daarbij heb je nog een kruid genaamd walstro.
Door Annemarieke op 13 februari 2015
hai Marielle
je zou eens verse gember thee kunnen proberen. ik kook water en rasp daarin wat verse gember aangevuld met munt en citroensap.
dit werkt bij mij goed tegen koorstlip, mijn nichtje is van haar eczeem op haar voeten af gekomen.
als je het in het begin wat te sterk vindt kun je gewoon beginnen met een heel klein beetje.
groetjes Annemarieke
Door Barbara Havenith op 13 juni 2014
Je hebt het weer in heldere woorden uitgelegd Marjolein, dank je wel! Een ingewikkelde materie wordt zo duidelijk, hierdoor krijgen we weer grip op onze gezondheid.