Vroeg in de overgang? Informeer jezelf goed!
6 min. leestijd

Vroeg in de overgang? Informeer jezelf goed!

Steeds meer vrouwen komen al rond hun 40ste in de overgang. Dikwijls ervaren ze daardoor ernstige klachten waaronder slecht slapen. Juiste voeding, voldoende ontspannen en bewegen is soms onvoldoende. Ik stuur ze dan graag door naar Barbara Havenith, die hieronder in een gastblog vertelt wat hormoontherapie dan mogelijk kan betekenen voor je.

Op je 35ste al in de overgang?

Deze week kwam een 41-jarige vrouw op mijn spreekuur die van de huisarts te horen had gekregen dat ze moest stoppen met hormoontherapie. Ze was op haar 35ste in de overgang gekomen en na een hels jaar met veel klachten, zowel lichamelijke als psychische, was ze bij een gynaecoloog terecht gekomen die haar hormoontherapie had voorgeschreven. Ze kwam van de hel in de hemel terecht, maar de vijf jaar dat hormonen veilig – dat wil zeggen zonder verhoogd risico op borstkanker – gebruikt kunnen worden waren voorbij, volgens de huisarts. En nu had ze weer veel klachten.

Ze had zich goed ingelezen over alle mogelijke alternatieve behandelingen, zelf is ze complementair therapeut, maar de combinatie van gezonde voeding, een zeer sportieve leefstijl, homeopathie en fytotherapie gaf onvoldoende verbetering. Ze had wel 10 keer per dag een opvlieger, ze werd er ’s nachts geregeld wakker van, sliep met een ventilator en een kan koud water naast haar bed en de voeten buitenboord. Maar eenmaal wakker kon ze moeilijk weer in slaap komen. En al die gebroken nachten maakten het heel zwaar om haar taken als moeder, partner en therapeut goed te vervullen. Goede raad was duur. Ze wilde zich graag weer zo gezond voelen als tijdens de hormoontherapie, maar ze wilde uiteraard liever geen borstkanker.

Wel of geen hormonen. Wat is wijsheid?

Aan dit probleem zitten veel aspecten. Hoeveel soelaas kun je verwachten van complementaire therapieën? Hoe gevaarlijk is hormoontherapie, zitten er alleen nadelen aan? Zijn er ook voordelen? Maakt het voor al deze aspecten uit of jonger dan 45 bent of ouder dan 55?

Er zijn hele boeken volgeschreven over deze vragen, dat zal ik in deze blog niet proberen samen te vatten. Er zijn veel onderzoeken gedaan naar complementaire middelen zoals kruiden en homeopathie. Daar komt helaas zelden uit naar voren dat deze middelen veel beter helpen dan een placebo. In deze onderzoeken wordt er echter meestal alleen gekeken naar het effect op opvliegers en deze onderzoeken duren zelden langer dan 3 maanden. Er zijn geen onderzoeken gedaan naar een gecombineerde inzet van leefstijlveranderingen, gezonde voeding en complementaire therapie.

Leidt alle hormoontherapie tot een hoger risico op borstkanker?

Dat langdurige hormoontherapie ná de overgang leidt tot een hogere kans dat borstkanker ontdekt wordt, is inmiddels wel genoegzaam aangetoond in diverse grote wetenschappelijke onderzoeken. Lees voor langdurig, langer dan vijf jaar. Deze onderzoeken gingen over grote groepen vrouwen die ouder waren dan 51, de gemiddelde overgangsleeftijd.

Als een groep van 1000 vrouwen gedurende 25 jaar gevolgd wordt, tussen hun 50ste en 75ste, dan krijgen in die groep 77 vrouwen borstkanker. Als die hele groep van 1000 vrouwen vijf jaar lang hormoontherapie gebruikt, dan krijgen in die 25 jaar 79 vrouwen borstkanker. In de grootste studie met de meeste impact, de Women’s Health Initiative (WHI) studie uit 2001, zijn deze getallen die al bekend zijn sinds 1996, bevestigd. De vrouwen in de WHI-studie waren aan het begin van dit onderzoek zelfs gemiddeld 63 jaar.

Er is hormoontherapie en er is hormoontherapie

Bedenk verder dat het onlogisch is dat borstkanker wordt veroorzaakt door hormonen. In dat geval zouden namelijk àlle vrouwen borstkanker krijgen. Wel is het zo dat borstkankercellen veel sneller kunnen groeien onder invloed van vrouwelijke hormonen. In de WHI studie werd gebruik gemaakt van een oestrogeen uit de urine van drachtige merries, paarden-oestrogeen dus en van een progestativum (synthetisch progestageen; stof met eigenschappen die lijken op natuurlijk progesteron). De uitkomsten van deze studie, namelijk een hogere kans op borstkanker na 5 jaar gebruik bij vrouwen van gemiddeld 63 jaar, gelden dan ook alleen maar voor deze combinatie van hormonen: een oestrogeen en een progestativum. De kans op borstkanker bleek zelfs iets lager dan gemiddeld bij de vrouwen die alleen het oestrogeen hadden gebruikt, wat verklaard kon worden uit het feit dat zij geen baarmoeder meer hadden.

Er zijn nog veel vragen niet beantwoord

Wat niet bekend is, is of de keuze voor de soort hormooncombinatie (synthetisch of bio-identiek) van belang is voor de kans op borstkanker. Daar is geen vergelijkend onderzoek naar gedaan en een dergelijk onderzoek zal ook niet gedaan worden. Geen enkele medisch-ethische commissie zal toestemming geven voor een nieuw grootschalig onderzoek naar hormoontherapie, nu bekend is dat deze therapie een verhoogde kans op borstkanker geeft. Zelfs al zou die toestemming er wel komen, dan zouden er geen financiers te vinden zijn voor zo’n onderzoek. Op natuurlijk progesteron is namelijk geen patent aan te vragen, het middel is daarom vrij goedkoop en een farmaceutische fabriek kan er niet genoeg geld aan verdienen om er een duur onderzoek mee te kunnen financieren. We weten daarom niet zeker of natuurlijk progesteron veiliger is dan synthetisch progesteron als we het hebben over hormoontherapie en de kans op borstkanker. We weten ook niet of een progestativum dat heel veel lijkt op het natuurlijke progesteron gunstigere effecten heeft op lange termijn. Het is misschien wel aannemelijk, maar de aanname is niet met wetenschappelijk onderzoek gestaafd.

De kans op borstkanker kun je zelf beïnvloeden

Borstkanker is een gevreesde ziekte, in Nederland krijgt één op de negen vrouwen ermee te maken, één op de dertig vrouwen overlijdt aan borstkanker. Dat zijn heel veel vrouwen en in West-Europa en in de VS is de kans om borstkanker te krijgen het hoogst in de wereld. Voor een belangrijk deel is borstkanker waarschijnlijk een leefstijlziekte. Let wel, dit betekent niet dat het je eigen schuld is, als je door borstkanker wordt getroffen. Bekend is echter, dat de kans op borstkanker minder wordt naarmate je meer sport. Dat een mediterraan dieet beschermt tegen borstkanker, net als langdurig borstvoeding geven. Dat insulineresistentie gepaard gaat met een hogere kans op borstkanker, laat kinderen krijgen ook, evenals overgewicht en meer dan twee glazen alcohol per dag drinken. Japanse vrouwen hebben een vijf keer lagere kans op borstkanker dan Amerikaanse leeftijdgenoten. Als deze Japanse vrouwen naar de VS emigreren houden ze hun Japanse voedingspatroon veelal aan, en blijft hun kans op borstkanker gelijk aan die van leeftijdgenoten in Japan. Hun dochters, die vaak volledig integreren in de Amerikaanse maatschappij en er een Amerikaans voedingspatroon op na gaan houden, blijken een even grote kans op borstkanker te hebben als hun Amerikaanse leeftijdgenoten.

Vroeg in de overgang kan leiden tot chronische ziektes

Even terug nu naar de 41-jarige vrouw met overgangsklachten. Slechts 1% van alle vrouwen komt voor haar veertigste in de overgang. Over deze groep is bekend dat zij een veel grotere kans hebben op hart- en vaatziekten, op (vroegtijdige) dementie en op osteoporose. Daar staat een veel lagere kans op borstkanker tegenover. Maar de uitkomst van de optelsom is toch dat vrouwen die vroeg in de overgang komen meer kans hebben op chronische ziekten en gemiddeld vroeger overlijden dan vrouwen die op de gemiddelde leeftijd – tussen 46 en 56 jaar –  in de overgang komen.

Hormoontherapie kan bescherming bieden

Ook is bekend dat wanneer deze vrouwen hormoontherapie krijgen tot de gemiddelde overgangsleeftijd van vijftig, zij veel minder kans hebben op het oplopen van deze chronische ziekten en een even grote kans op borstkanker hebben als leeftijdgenoten die nog niet in de overgang zijn. We weten niet – om de eenvoudige reden dat het nooit onderzocht is – of een supergezonde voeding en sportieve leefstijl even goed of beter beschermt tegen de kans dat deze chronische ziekten optreden als het gebruik van hormoontherapie. Of dat de combinatie van een gezonde leefstijl en voeding mét hormoontherapie nog beter is. Soms moet je daarom afgaan op gezond verstand.

Informeer jezelf goed, de keus is aan jou

Als je vroeg, dat wil zeggen vóór je veertigste levensjaar, in de overgang gekomen bent en je hebt veel klachten, ondanks een gezonde leefstijl en complementaire geneeswijzen, dan is het gebruik van hormoontherapie vooral een voordeel. Tot een leeftijd van vijftig, wellicht zelfs zestig jaar zou hormoontherapie een optie kunnen zijn. In maart van dit jaar verscheen een belangrijke consensusverklaring van alle wetenschappelijke menopauze-organisaties in de wereld. Op grond van het wetenschappelijke onderzoek van de afgelopen 30 jaar wordt gesteld dat hormoontherapie voor alle vrouwen tot hun 60ste jaar veel meer voordelen biedt dan nadelen en dat de kans op vervelende bijwerkingen op korte en lange termijn klein is. Welke vorm van hormoontherapie dan de meest gunstige is, zou nog onderzocht moeten worden, maar de haken en ogen die daaraan vast zitten zijn hierboven geschetst.

Mijn motto: laat je als je jong in de overgang gekomen bent geen schuldgevoel aanpraten als je hormonen nodig hebt om je een heel mens te voelen en laat je adviseren door iemand die genuanceerd voorlichting kan geven en de tijd ervoor neemt om dat te doen. Wil je meer hierover lezen, lees dan het boek De Kracht van vrouwelijke hormonen van Prof. Dr. Sylvie Demers. 

Barbara Havenith

Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan door middel van de social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat.

Agnes Jansen
Door

Agnes Jansen

op 01 Jun 2013

Ik raad van harte het boek aan om te lezen van dr. John R. Lee arts en Virginia Hopkins: Menopauze, Alles wat je dokter je niet verteld. De informatie over hormonen en oestrogeendominantie. Deze doktoren hebben in hun eigen praktijken zelf onderzoek verricht naar de effecten van natuurlijk progesteron op overgangsklachten. Kunstmatig geproduceerd progesteron heeft niet dezelfde werking als natuurlijk progesteron. Kunstmatig progesteron kent veel bijwerkingen, zoals vocht vasthouden, depressiviteit, gevoelige borsten, geelzucht en trombose. En er is het risico van een beroerte. Natuurlijk progesteron heeft geen bijwerkingen en werkt zeer goed bij opvliegers en andere overgangsklachten. Natuurlijk progesteron beschermt ook tegen osteoporose (botontkalking). Volgens dr. Lee is progesteroncreme de beste remedie bij overgangsklachten. Deze creme wordt via de huid in de bloedbaan opgenomen. Dr. Lee heeft ontdekt dat niet een tekort aan oestrogeen, maar een relatief tekort aan progesteron overgangsklachten veroorzaakt. Dus: neem geen chemische medicijnen en vermijd bijwerkingen. Opvliegers en andere overgangsklachten zijn niet nodig! Een revolutionair boek over natuurlijk progesteron als alternatief voor chemische middelen met bijwerkingen. Dr. Lee legt, in gewone taal duidelijk uit wat de voordelen van zijn aanpak zijn. Hij benadrukt dat we geen symptomen moeten blijven bestrijden, maar gezondheidsproblemen in de kern dienen aan te pakken, met natuurlijke middelen" Tot zover dr. Lee. Persoonlijk ben ik van mening dat een chemisch middel nooit de natuur kan vervangen, niet te verbeteren is. De farmaceutische industrie verandert een natuurlijk hormoon om er patent op te krijgen zodat ze er aan kunnen verdienen om te kunnen bestaan. Helaas bijna altijd met negatieve bijwerkingen voor onze gezondheid tot gevolg.

Barbara Havenith
Door

Barbara Havenith

op 01 Jun 2013

Inderdaad, bio-identieke hormonen zijn voor je lichaam herkenbaar en worden ook beter afgebroken dan synthetische hormonen. Bio-identieke hormonen worden door farmaceuten of door apothekers gemaakt uit de grondstof wilde yam. Het verhaal van Dr. Lee behelst niet de ultieme waarheid. Uitsluitend progesteroncrème blijkt voor veel vrouwen met ernstige klachten onvoldoende te werken. De combinatie bio-identiek estradiol met bio-identiek progesteron werkt beter. Als je er meer over wilt weten raad ik je van harte het boek van mijn Canadese collega Sylvie Deemers "De kracht van vrouwelijke hormonen" aan.

Marjoleine
Door

Marjoleine

op 01 Jun 2013

En waar kun je in Nederland bio-identieke hormonen krijgen. Bij wie kun daar voor terecht?

Barbara Havenith
Door

Barbara Havenith

op 01 Jun 2013

Bio-identieke hormonen zijn geneesmiddelen. Zij moeten door een arts worden voorgeschreven (nadat deze bepaald heeft of er geen contra-indicaties voor hormoonbehandeling zijn) en worden door een apotheek afgeleverd. Dit kan een apotheek uit Nederland zijn of een apotheek uit Duitsland of België. Progesteroncrème bevat heel weinig hormoon en is via internet verkrijgbaar. Er zijn veel soorten op internet verkrijgbaar. Veel kwaliteitsverschil en veel kaf tussen het koren, dus wees voorzichtig met wat je in huis haalt. Het belangrijkst is dat de progesteron gemicroniseerd is, anders wordt deze heel slecht opgenomen door de huid.

Janka
Door

Janka

op 02 Jun 2013

Ik vraag me af wat het beste voor mij is en of het nog wel zin heeft!! Vanaf mijn 40e heb ik na het stoppen met de pil nog 1 keer gemenstrueerd en toen was het over. Heb de pil gebruikt tot aan mijn 35e daarna zwanger geworden en bevallen van onze jongste dochter toen ik 36 was. Daarna weer de pil gaan gebruiken totdat ik op mijn 40e een longembolie kreeg na een kleine operatie ( embolisatie van een ader in de buikholte) daarvan bleek dat 1 op de 100 een longembolie krijgt. Daar was ik niet van op de hoogte gebracht door de arts. Moest in ieder geval de pil laten staan voor het geval dat!Ben nu inmiddels 56 maar ben eigenlijk door een hel gegaan na het stoppen met de pil. Sinds een paar jaar van de opvliegers af maar psychisch nog steeds niet de oude, daarnaast nog veel andere klachten die maar niet over gaan. Tja maar wat moet je dan? Misschien dat iemand van jullie iets weet?

Barbara Havenith
Door

Barbara Havenith

op 02 Jun 2013

Beste Janka, waarschijnlijk zijn er wel oplossingen te bedenken. Voor een individueel advies kun je naar mijn spreekuur komen.

Ria
Door

Ria

op 05 Jun 2013

Beste Janka,De klachten die jij omschrijft, herken ik ook! Nadat ik met de pil gestopt was, kreeg ik enkele maanden later ook allerlei klachten, hoofdpijn, verward zijn, concentratieproblemen, angstige gevoelens en het vreselijke gevoel dat ik mezelf niet meer was. De opvliegers vond ik nog het minst erg, maar dat je je psychisch zo rot voelt is zo naar! Heb antidepressiva gehad, na een periode weer afgebouwd, en weer begonnen. Ben nu enkele weken geleden weer gestopt en merk dat ik weer moet oppassen niet terug te vallen. Ik ben inmiddels 58 jaar. Mijn moeder heeft in de menopauze ook jaren getobt met deze problemen.Ben via Energieke vrouwenacademie op deze site gekomen en lees over vrouwenarts Barbara Havenith en over bio identieke hormonen. Heb besloten morgen een afspraak met haar te gaan maken voor verdere informatie. Ik weet anders ook niet meer wat ik moet doen. Wil proberen van de antidepressiva af te blijven, maar het lijkt alsof alleen dit verlichting geeft van mijn klachten. Wil graag iets meer te weten komen over deze hormonen.

Inge Chakravarty
Door

Inge Chakravarty

op 22 Sep 2013

Zelf heb ik als ervaren aromatherapeute veel goede resultaten gehad. Niet zozeer op het gebied van overgangsklachten. Die ontstonden ook bij mij op heel jonge leeftijd, 38 jaar. Volgens mijn toenmalige huisarts (die nu gelukkig met pensioen is) zou HET vanzelf overgaan. Wat dat HET was? werd mij niet verteld. Drie keer per nacht het bed verschonen omdat ik zoveel getranspireerd had, ach, het zou wel overgaan. Ondertussen is er veel onderzoek gedaan. Nu zou ik gaan voor gemmo therapie. (zie Google) heeft niets te maken met chemo therapie maar alles met natuurlijke middelen. Het zijn geen wondermiddelen maar ze halen de scherpe kantjes af van de symptomen. Succes, en ja, uiteindelijk gaat HET vanzelf over maar het blijft prettig te weten waar je aan toe bent. Groet Inge.

Anita Brinkman
Door

Anita Brinkman

op 02 Jun 2013

Wat fijn dat dergelijke discussies (eindelijk) vrij online zijn. Ik worstel al lange tijd met hormonale disbalans.Idd is elke vrouw anders en zal eigen keuzes moeten kunnen maken maar ik kan me toch niet aan de indruk onttrekken dat in deze discussie een natuurlijke aanpak vs synthetisch wordt besproken tbv symptoonbestrijding.Ik ben op zoek, en zelf begonnen informatie te verstrekken over zelfgenezend vermogen tov hormonale disbalans.vergeten we hier bv even niet dat trauma's/stress een enorme impact heeft en (emotioneel) stressmamangement ook een voorwaarde zou moeten zijn?Heb met een bepaald pakket aan supplementen al een hele tijd geen klachten meer maar nu ik bijna 47 ben veranderd er weer van alles.Emotioneel leed dient zich aan. En hoewel ik natuurlijk zeer wss mijn pakket onder de loep ga nemen, geef ik het huidige gegeven ook ruimte.Hebben jullie daar meer info over? Gr Anita

Barbara Havenith
Door

Barbara Havenith

op 03 Jun 2013

Beste Anita, je observatie dat stress ertoe doet, klopt helemaal. Technisch gezien komt dat omdat er meer hormonen in je lichaam sturing geven dan alleen maar de geslachtshormonen als estradiol, testosteron, progesteron. De stresshormonen, adrenaline en noradrenaline worden in je bijnieren en werken overal in je lichaam, ook in je hersenen. Chronisch veel stresshormoon maakt het temperatuurscentrum in je hersenen gevoeliger voor warmte. Gevolg, je gaat eerder reageren op warmt met transpireren en blozen - de opvlieger. Hoe minder stress hoe minder opvliegers. Stressvermindering kun je op verschillende manieren bereiken. Sporten, van krachttraining tot volleybal; body-mindtechnieken: van yoga tot mindfulness; Supplementen: van kruiden tot vitamines.

Franka
Door

Franka

op 03 Jun 2013

Fijn dat er idd ruimte is om contact te maken met elkaar over hormoon disbalans.Ik ben 57 jaar, 1 jaar verschillende anti-conceptiepillen gebruikt, 10 jaar geleden door een schildklierbehandeling, dat wel voor de nodige disbalans zorgde, in de overgang gekomen. Mijn menstuatie stopte van de een op de andere dag,vreemd genoeg nooit overgangsklachten gekregen.

Barbara Havenith
Door

Barbara Havenith

op 03 Jun 2013

Beste Franka, je bent een geluksvogel! Bij een paar procent van de vrouwen stopt de menstruatiecyclus van de ene op de andere dag. De meeste vrouwen kennen een langdurige aanloop, eerst een korter wordende cyclus, dan onregelmatiger. Vaak meer en langduriger bloedverlies. Vaak een toename van PMS klachten. 80% van alle vrouwen heeft last van overgangsklachten, de bekendste zijn opvliegers en transpireren. De een heeft er een beetje last van - bijvoorbeeld 2 opvliegers per dag, maar 's nachts nooit meer koude voeten - de ander heel veel last -bijvoorbeeld 30 opvliegers per dag en 4 keer omkleden vanwege alle transpiratie. 20% van alle vrouwen heeft geen overgangsklachten. Je bent dus een van weinige vrouwen die noch voor de menopauze noch erna last heeft gehad. Gefeliciteerd!

Marjolein
Door

Marjolein

op 08 Dec 2015

Door chemotherapie ben ik ook in één keer gestopt met menstrueren. Dat was op mijn 41e, nu ruim een jaar geleden. De overgang is in volle hevigheid aan de gang. Vanwege de kans op recidive van de borstkanker, durf ik geen hormonen te slikken. Veel middelen hebben bijwerkingen, en een licht verhoogde kans op kanker. Heeft iemand tips voor veilige medicijnen of andere hulpmiddelen tegen de overgangsklachten?

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 09 Dec 2015

Ha Marjolein, ik adviseer je om een afspraak te maken met Barbara Havenith van de Vrouwenpoli Boxmeer. Zij kan je maatwerk advies geven.

Marjolein
Door

Marjolein

op 09 Dec 2015

Ha Marjolein, Dank je voor je reactie. Ik woon in Utrecht, dus Boxmeer is niet zo praktisch. Wellicht dat er dichterbij ook specialisten hierin zijn. Of mensen met goede tips die uit dezelfde situatie komen.

inge
Door

inge

op 04 Jun 2013

Het gebruik van de pil heeft natuurlijk ook veel invloed op de hormonen en de overgang. Ik ben 48 en slik de pil al 32 jaar.Is er een advies op welke leeftijd zeker te stoppen?

bep
Door

bep

op 05 Jun 2013

ik ben al een poos bezig met het zoeken naar informatie over vrouwen die na hun 60e verjaardag nog steeds klachten blijven houden van opvliegers en nachtelijk zweten. heel af en toe kom ik zo'n wanhopige vrouw tegen bij wie de overgangsklachten maar niet over gaan. Mijn vraag: ik ben ook in de 60 , en heb dagelijks nog elk uur een opvlieger en word vroeg in de ochtend wakker door de warmte. Om even"rust"te krijgen heb ik mijn huisarts 2 maanden terug om hst. gevraagd en gekregen. Met een waarschuwing voor borstkanker en baarmoederkanker ging ik naar huis. De tabletten werken prima (met formosan : lichtste dosis heb ik weinig klachten nog en kom heerlijk tot rust en weer aan leven toe ) , maar is dit ook een goede optie voor 60+ sters? En wat is eigenlijk de beste behandeling voor oudere vrouwen in deze om kwaliteit van leven terug te krijgen en te behouden? Ik hoop dat meerderen vrouwen wat aan het antwoord op deze vraag hebben, want het is en blijft toch een beetje een taboe of je wordt een zeur als je op deze leeftijd er nog iets over vertelt aan anderen.met vriendelijke groet. Bep

Marian
Door

Marian

op 15 Jun 2013

Hallo Bep,Ik ben dan nog wel geen 60 maar ik wordt dit jaar 59 en ik heb ook nog steeds overgangsklachten. Ik heb al 8! Jaar nu een hormoonpleister Systen, alleen oestrogeen. Omdat ik geen baarmoeder meer heb hoef ik geen progesteron te gebruiken. Ik heb al vaak proberen te stoppen maar dat lukt niet, ik heb 33! Opvliegers geturfd op een dag. Ook slaap ik 'nachts helemaal niet. Omdat ik nog 5 chronische aandoeningen heb is mijn keuze voor kwaliteit van leven en denk ik niet aan de risico's. Ik plak gewoon mijn pleister en probeer het beste van mijn leven te maken. Waarom zou je een probleem niet oplossen als dat kan? Ik wens je veel sterkte en je bent heus geen zeur als je op je 60e nog klachten hebt. Jij kunt er toch niks aan doen!! Groetjes, Marian.

Marian
Door

Marian

op 15 Jun 2013

Ik ben trouwens ook heel benieuwt op het professionele antwoord op je vraag.

bep
Door

bep

op 18 Jun 2013

hallo Marian, wat leuk dat je reageert. Ik ben 63..en ben me aan het inlezen. Zo lees ik dat bio identiek hormonen beter zijn. Maar dan rijst mijn vraag: hoe heten die, hoe kom je eraan. Ik heb gelezen op : "international menopauze society" dat de kwaliteit van de medicijnen verhoogd is. Maar hoe weet je of je die van de huisarts ook krijgt. Desnoods betaal ik ze zelf als je de duurdere niet krijgt... Ik wil eigenlijk "straks" langzaam gaan afbouwen, maar ik moet er eerlijk gezegd niet aan denken dat ik mijn verdere leven met dagelijks elk uur opvliegers verder zal koeten. 33 ken ik ook.../ 3 per uur... Waarschijnlijk hebben we gewoon pech. Ook ik kamp met meerdere lich. aandoeningen. Ik weet niet of Barbera hier nog leest. Ik zat al te zoeken naar de eerstvolgende thema avond over de menopause die ze geven in Boxmeer. Ik ga er dan zeker naartoe. groetjes Bep

Anita
Door

Anita

op 03 Oct 2013

Je kunt de overgang niet overslaan, zodra je met hormoonpillen stopt kom je alsnog in de overgang, vandaar het woord -overgang-. Dit zorgt er voor, dat vrouwen jaren doorgaan met deze risicovolle pillen. Het risico op borstkanker stijgt, want er is genoeg bewezen dat ze borstkanker kunnen veroorzaken.Lees het artikel - Dromen van eeuwig jong zijn - maar eens op internet.Op de site -vrouwenovergang- schrijven vrouwen hun ervaringen. De overgang is geen ziekte en moet daarom ook niet met pillen behandeld worden. Een goede voeding is heel belangrijk.Er wordt wel beweerd dat hormoontherapie goed is voor je botten, maar als je stopt met die hormoontherapie gaat de botopbouw weer snel terug naar de tijd voor dat je die pillen slikte. Ook dat is bewezen. Cola, dat is slecht voor je botten, maar daar hoor je artsen nooit over.

sian
Door

sian

op 12 Nov 2013

Beste Anita,Oestrogenen veroorzaken geen borstkanker, wel hebben ze een negatieve invloed op borstkanker. Als oestrogenen kanker zouden veroorzaken zou immers iedere vrouw borstkanker krijgen. Het is duidelijk dat jijzelf geen ernstige problemen ondervindt van een tekort aan oestrogenen. De wanhoop die je voelt als je langzaamaan gek wordt, door een gebrek aan slaap en de bijwerkingen van een hormoontekort. Iedere vrouw is hierin verschillend, en een abnormaal tekort aan oestrogeen t.o.v. andere vrouwen in de overgang kan eenvoudig worden opgelost tegenwoordig. Iedereen heeft recht op een gelukkige overgang toch? De vrouwen die hun toevlucht nemen tot hormoontherapie doen dat niet zomaar, die zijn de wanhoop nabij. Helaas spreek ik uit eigen ervaring.

bep
Door

bep

op 14 Feb 2014

Bij vrouwenovergang zitten twee vrouwen die iedereen die hst heeft gehad erover aangevallen worden, overgoten worden door alles wat maar negatief kan worden gevonden ( tot de industrie toe) en durven vrouwen die een tijd(je) hst hebben henomen om gezonder de overgang door te komen ( er zijn vrouwen met onmenselijke klachten toch..) ook maar een beetje positief erover te zijn , worden hun reactie's verwijderd. je zou er opvliegers van krijgen -;) bep

Tops Agnes
Door

Tops Agnes

op 14 Feb 2014

Beste Anita Ik zit sinds vier jaar met overgangsproblemen,neem hiervoor geen medicatie maar eigenlijk is het niet vol te houden. Niet of weinig slapen,stress, humeurig, niets uit mijn handen krijgen enz..........U kent het wel. Wat voor advies kan jij mij geven?

bep
Door

bep

op 14 Feb 2014

ga naar een goede overgangsgynecoloog. Een poosje hst kan helemaal geen kwaad , maar doe het zoals mijn gyn. adviseerde: begin maar denk gelijk aan afbouewen..Het heeft mij goed geholpen destijds. Ik heb en had heel erge overgangsgedoe. Echt niet om mee door te kunnen ..bep

Karin Sterken
Door

Karin Sterken

op 14 Jun 2014

Beste vrouwen die dit lezen. Elke vorm van hormoontherapie is een valkuil waar al vele vrouwen in zijn getrapt omdat ze de juiste informatie niet hebben gekregen in het belang van de farmaceutische industrie.Je kunt de overgang er niet mee overslaan. Als je stopt moet je lichaam als nog zich aanpassen aan de nieuwe situatie en dat is steeds moeilijker op te vangen als je ouder wordt.Ook hormoongerelateerde borstkanker komt sinds men de pil gebruikt steeds vaker voor evenals hormoontherapie tijdens de overgang. Zie de toename van de afgelopen tientallen jaren onder vrouwen.Je hebt gewoon pech en dat is nog zacht uitgedrukt als je hormoongevoelig bent en de overgang kan dan een hel zijn. Veel vrouwen hebben alles verloren, huis, haard en baan door die rottige overgang.Vrouwen die toch hormoontherapie willen gaan gebruiken wil ik aanraden om deze site:http://www.vrouwenovergang.nl/forum/index.phpeens goed door te lezen, hier staan ervaringen van vrouwen zelf en een beter bewijs kun je niet krijgen.Pas dus op voor medici die belangen hebben met farmamaffia en ga zelf op onderzoek uit.Karin.

Annette
Door

Annette

op 18 Apr 2016

Vrouw en overgang: daar staan alleen de negatieve verhalen. Ook niet echt geloofwaardig. Dus dan ga ik liever naar die vrouwen poli in Boxmeer.

d
Door

d

op 16 Jun 2014

Ik ben 40 en had nog een zwangerschaps wens, omdat het er nooit van gekomen is, en nu iemand in mijn leven is waar het wel bij kon. Tot grote verdriet kreeg ik te horen dat ik in de vervroegde overgang zit. Ik werd na 4 maanden wel weer ongesteld? ik wil nog niet beginnen met hormonen, ik ben bang dat het net zo werkt als een anticonseptie middel. Ik heb nog geen klachten van de vervroegde overgang. Ik heb nog een stille hoop dat ik bij die 5% hoor die toch spontaan zwanger kan raken. Ik ben bang dat die hormonen die kans ontneemt, de gynaecoloog kon mij daar geen antwoord op geven???

Marieke
Door

Marieke

op 19 Jul 2014

Hallo, ik moet mijn eierstokken laten verwijderen en kom dan met 40 jaar in de overgang. Ik mag geen hormoontherapie (althans niet de standaard hst) vanwege een longembolie in het verleden, wat een contra indicatie is. Ik ben doodsbang voor alle verschijnselen. Wat zou mij kunnen helpen los van levensstijl aanpassingen? Weet iemand of een hormooncreme of bio identieke hormonen wel geschikt kunnen zijn om de waarschijnlijke klachten op te vangen?

Petra
Door

Petra

op 07 Dec 2014

10 jaar geleden is 1 eierstok verwijderd. In februari 2014 de andere. Met name erg veel slaapproblemen daarna gehad. Veel gelezen. Oa boek v Dr Lee en Dr Sylvie Demers, dd kracht v vrouwelijke hormonen. Met name het boek v Dr Demers is erg goed en geeft veel informatie over hormoon therapie. Echt een aanrader. Het heeft mij overtuigd dat ik bio identieke hormoon therapie aan durf. (Ps de farmaceutische industrie heeft helemaal geen baat bij bio identieke hormoon therapie. Ze verdienen er weinig aan want ze zijn niet patenteerbaar). Ik gebruik nu inmiddels een half jaar Systen oestrogeen pleisters en Utrogestan -gemicroniseerde progesteron- pil. Bevalt uitstekend! Het is alsof er een mist is opgetrokken. Ik voel me beter dan ooit. Veel energie. Slaap duizend maal beter. Goed slapen doet enorm veel goeds voor hoe je je voelt! Naarmate we ouder worden produceren we minder hormonen en tegelijkertijd neemt onze kans op ouderdoms kwalen, zoals verhoogde kans op hart en vaatziekte, osteopetose enzo, toe.. Je zou kunnen denken dat bio identieke hormoontherapie niet alleen direct helpt in het verlichten vd overgangs verschijnselen, maar misschien ook je gezondheid op langere termijn zou kunnen helpen...

Ines
Door

Ines

op 26 Jan 2015

Beste Petra, door wie heb jij deze therapie voorgeschreven gekregen, zodat je precies weet welke dosis je nodig hebt?

Petra
Door

Petra

op 13 Mar 2015

Beste Ines. Bij de vrouwenpoli te Boxmeer bij dokter Barbara Havenith. Gr.

Willeke
Door

Willeke

op 13 Mar 2015

ik ben sinds mijn 33e in de (vervroegde) overgang en gebruik sinds mijn 35e de hormoonpleister Climara, 1x pwk een nieuwe. Ben nu 48 en menstrueer nog ca 8 x per jaar. De klachten zonder de pleister zijn zo hevig dat ik niet normaal functioneer dus het is voor mij erg belangrijk. Wanneer stoppen? Ik wacht nog tot de menstruaties uit gaan blijven, want ik moet er echt nog niet aan denken zonder te doen, vooral klachten van stemmingswisselingen en slecht slapen zijn het hevigste.

Annet
Door

Annet

op 26 Mar 2015

Ik ben 49 en sinds 2 jaar in de overgang. Ik gebruik sinds een jaar nu utrogestan nadat ik het boek van Sylvie Demers heb gelezen. Ik gebruik een minimale dosis, namelijk 100 mg terwijl 200 wordt aanbevolen, maar het heeft mij geweldig geholpen me slapen. Daarnaast remifemin Plus, een zgn natuurlijk product met hypericum erin. Ik voel me er erg goed bij. Daarnaast letten op voeding (zeer weinig suiker, koffie alleen in het weekend en dan slechts 1 kop, geen melkproducten, geen pakjes/zakjes etc) en beweging. Ik zeg niet dat dit iedereen kan helpen maar bij mij werkt het.

Marlene
Door

Marlene

op 30 Mar 2015

Hai. Ik ben nu 52 en gebruik al 8 jaar hormoontabletten. activelle omdat ik vervroegd in de overgang was en erge last had van de opvliegers.Achteraf denk ik waarom heeft die arts mij dit voorgeschreven.Nu wil de aardige arts die ik nu heb dat ik er mee ga stoppen. In december begonnen met afbouwen. Dan nam ik een pil niet en toen 2 pillen niet maar kreeg toch wel last (nu twijfel of het wel aan dat afbouwen lag) en heb de pillen door midden geknipt. Dus nu zit ik al tijdje op 5 x 1 pil en 2 x halve pil. Maar ik ben nu al een maand zo down. Iets wat ik wel eens heb maar nooit langer dan een dag! Zaterdag halve pil en maandag enorm depressief wakker worden. De vrouwelijke arts deed nogal laatdunkend dat ik net zo goed alle pillen weer zou kunnen nemen want 2 x half minder stelt niets voor en dat zou ik niet eens merken. Maar goed. Ik heb net besloten om te stoppen met dit afbouwen. Kijken of wat ik denk klopt. Dat ik zo down ben door dat afbouwen.Kan je echt zo voelen omdat je 2 x een halve pil per week minder neemt? Ik heb op een ander forum ook gepost want ik voel me hier zo alleen in staan.

lieke
Door

lieke

op 01 Apr 2015

Hai dames, Zoals een en ander beschreven wordt klinkt het zo makkelijk. Ben benieuwd of iemand een optie voor mij weet. Sinds mijn 34e in de overgang. Baarmoeder en eierstokken zijn verwijderd. Hormonen mag niet omdat ik 5 keer longembolieen heb gehad en een flinke trombose. Ook de kruiden enz die hierboven besproken worden mag ik niet hebben net als homeopathische middelen.Heb nog altijd veel klachten en zeker nog opvliegers. Paar keer per dag schone kleding, douchen, snachts bed verschonen enz is normaal.Ben benieuwd of iemand opties heeft. Alvast bedankt voor het meedenken

Inge
Door

Inge

op 01 Apr 2015

Beste Lieke, Ik kon door de overgangsklachten bijna niet meer normaal functioneren. Mede door de site van Marjolein kwam ik op het spoor van voedingsveranderingen in de overgang. Ik heb het roer toen drastisch omgegooid.Mijn klachten waren na ongeveer twee maanden verdwenen. Een combinatie van veranderingen liggen hieraan ten grondslag denk ik. 1.Totale verandering van mijn eetgewoonten (geen dierlijke producten meer en geen koffie, suiker en minimum aan geraffineerde producten. Veel fruit en groenten. Zie ook deplanteneter.nl voor plantaardige voeding) 2. Een paar consulten bij mijn antroposofisch arts en een periode druppels geslikt (antroposofisch medicijn). De antroposofische arts is regulier geschoold, met antroposofie als aanvulling. De medicatie wordt per individu toegespitst. 3. Twee periodes van 7 weken (met een pauze) ritmische massage in het antroposofisch therapeuticum om de warmte naar beneden te brengen in het lichaam.Langzaam maar zeker kreeg ik het minder warm. De opvliegers verdwenen, niet meer zweten s nachts en niet meer 2x per nacht uit bed om te plassen. Dit is nu bijna 3 maanden zo en ik voel me prima.Succes, ik hoop dat je er wat aan hebt.

Sara Menten
Door

Sara Menten

op 01 Apr 2015

Hallo, Dit artikel had ik eerder moeten lezen. Ik ben 51 en sinds mijn 33 is het aan de gang , op mijn 36 via een hormonale bepaling in het bloed vastgesteld en vanaf toen had jaarstonden ipv maandstonden, de laatste keer op mijn 45. Ik nam al 2 keer een tijdje de hier aangeraden hormonen maar postte onlangs op de Fb pagina een reactie -namelijk dat ik gestopt ben owv borstspanning. Volgens Barbara Havenith zou ik opnieuw kunnen hernemen wanneer ik de halve dosis neem vd oestrogel samen met Linisol. Ik ging naar een apotheek (woon in België) en legde het voor en deze vriendelijke vrouw zou het voorleggen aan de apothekers die haar bijstaan bij het opzoekwerk en me opnieuw contacteren. Ik had ook een vraag naar de hoeveelheid Calcim en Vit D die ik dagelijks dien te nemen omdat er een link zou zijn met te hoge dosissen calcium en aderverkalking. In het begin van de vroege menopauze kreeg ik van de huisarts te horen dat mijn regels definitief voorbij waren en dat was het. Ik zat in een nieuwe relatie en hooptt toch nog zwanger te kunnen worden maar dat lukte niet meer.Wat ik wel kreeg was osteoporose en hierdoor liep ik al 4 breuken op. Ik slikte medicatie tegen deze osteoporose (Evista) en mocht dit niet combineren met HST.Omdat ik onder Evista fracturen opliep schakelde men over op Prolia. Dit combineerde ik kort met HST. Ik stopte owv borstspanning (omdat mijn gynaecoloog me dit aanraadde). In mijn omgeving kregen 3 vriendinnen borstkanker. Een van hen overleed 6 maanden geleden. Dit gaf me weerstand om HST te nemen, temeer omdat ik een tijdje op vrouw en overgang meelas en HST afgekraakt werd. Misschien heb ik nu een hoger risico op hart-en vaatziekten en de laatste tijd is mijn geheugen niet zo goed meer(angt voor dementie) Osteoporose is er al. Wat de osteoporose betreft zelfde verhaal: medicatie wordt geprezen en als zeer noodzakelijk aanbevolen en een volgend consult bij een andere arts moet je ermee stoppen omdat het op termijn zelfs pathologische spontane fracturen zou kunnen veroorzaken. Mijn verhaal is een beetje warrig misschien maar zo voel ik me ook.Steeds tegenstrijdige info en al heel lang in menopauze met naar mijn gevoel miljoenen opvliegers. Ook hangt er een taboe over menopauze. Je kan er niet over praten. Althans ik niet. ik klap helemaal dicht wanneer het onderwerp ter sprake komt behalve hier, gelukkig. ik lijd er in stilte onder en het heeft me al veel verdriet bezorgd. Ook omdat ik zie dat mijn lichaam gewoon sneller veroudert dan bij vrouwen die nog hormonale activiteit hebben.

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 18 May 2015

Ik raad je aan om eens een afspraak te maken met dr Barbara Havenith van de Vrouwenpoli Boxmeer. Zij kan je hier alles over vertellen en je een maatwerk advies geven.

Gonny van Dijk
Door

Gonny van Dijk

op 19 Aug 2015

Goedenavond, Ook ik weet dat ik al ruim 2 jaar in de overgang ben. Ik was 41 toen ik dit hoorde. Op het moment dat ik het hoorde was ik 2 maanden gestopt met de pil dus ik weet niet hoe lang ik in de overgang ben. Ik heb voornamelijk lichamelijke klachten: osteopenie (voorloper osteoperose) verhoogde bloeddruk, artrose, gewichtstoename. Hormonen wil ik niet slikken omdat ik daar niet gezelliger van word en, bijna, geen last heb van opvliegers. Mijn gynaecologe vindt dit prima. Maar nu ik veel artikelen heb gelezen vraag ik me toch af of ik er wel aan zal beginnen met name voor alle lichamelijke klachten. Mijn lichaam is toch ouder dan mijn kalenderleeftijd. Ook wil(de) ik het niet slikken omdat ik gelezen heb dat na het stoppen van hormonen, klachten kunnen verergeren. Kunt u me advies geven?

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 20 Aug 2015

Beste Gonny, in dit geval kan ik je niet zomaar een antwoord geven omdat het goed zou zijn als hier een advies op maat voor komt. Ik raad je dus aan om een goede (alternatieve) arts of voedingscoach in je omgeving te vinden die je hierbij kan helpen. Ik wens je veel succces!

Petra
Door

Petra

op 04 Sep 2015

Hallo, Ik durf het bijna niet te zeggen maar ik gebruik al 28 jaar oestrogenen. Op mijn 39e ben ik nav een kwaadaardige cyste aan de eierstok geopereerd en zijn de baarmoeder, eierstokken en eileiders verwijderd. Sindsdien werd hormoonsubstitutie voorgeschreven ivm kans op vroegtijdige osteoporose en overgangsklachten. Toen ik 50 werd vond ik dat ik maar eens moest stoppen maar ik kreeg heftige overgangsklachten. Toen maar weer begonnen en de klachten verdwenen als sneeuw voor de zon! Ik heb verscheidene keren geprobeerd om te stoppen maar kreeg telkens weer hevige klachten. Inmiddels ben ik 67 jaar en gebruik momenteel een pleister met oestrogeen. Omdat ik zo weinig mogelijk hormonen binnen wil krijgen, knip ik de pleister doormidden en het resultaat is prima. Geen klachten dus. Ik weet van de risico's, ben daar goed van bewust, maar mijn kwaliteit van leven is zo goed dat ik voor de risico's kies. Voorlopig ga ik ermee door, ik weet dat wanneer ik stop de klachten in alle hevigheid terug zullen komen.

Berdyne
Door

Berdyne

op 03 Apr 2016

Beste Marjolein, Sinds twee jaar zit ik in de overgang. Klachten in alle hevigheid, maar het ergste is dat de migraine/hoofdpijn enorm is toegenomen. Ik slik teveel Imigran, maar heb anders geen kwaliteit van leven meer. Nu gebruik ik sinds een maand het fyto-oestrogeen: hop. Ik merk verandering in het aantal opvliegers; nu korter, maar frequenter. Heb jij ervaring met hop? En wat kan ik doen om minder hoofdpijn te hebben? Ik heb al vanalles geprobeerd : van voeding tot geen medicatie enz enz. Mvg Berdyne

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 12 Apr 2016

Hormonale migraine is heel persoonlijk, wat voor de een werkt hoeft voor de ander nog niet te werken. Hetzelfde geldt voor opvliegers. Er is geen quick fix helaas. Probeer je voeding zo compleet mogelijk aan te passen: alles onbewerkt, zo vers mogelijk, geen chemische stoffen, suikers, zuivel en gluten eruit. Ook overstappen op natuurlijke cosmetica, dat werkt oestrogeendominantie in de hand.

Anneke
Door

Anneke

op 16 May 2016

ik wil mijn (levens) ervaring hier delen. Mischien dat iemand anders er wat aan heeft. Na een aantal moeilijke jaren waarin ik ook hele rigoreuze keuzes heb gemaakt, realiseerde ik mij dat de overgang heel veel met je doet. Ik was erg eenzaam in mijn vorige relatie. Altijd moe. Somber. Op advies van huisarts slikte ik anti depresiva. Na een lange ziekte periode van mijn vader, overleed hij in 2001. Onverwacht ging mijn moeder 3 maanden later ook dood. Ik had een fultime baan met veel reistijd. Geen arm om mij heen. Dus gewoon doorgaan en ong. 10 jaar anti depresiva geslikt. Toen ik 48 was, is er een knop om gegaan. Ik heb mijn partner verlaten. Dit had enorme gevolgen voor zekerheid. Huis verkopen in een crisistijd met ingestorte woningmarkt. Andere woning zoeken, wat ook lastig is. Onverwacht mijn baan verloren. Kortom ik ben met een vette burn out de overgang in gegaan. Ik weet niet of de overgang de oorzaak is geweest van de rigoreuze keuzes. Het zou zo maar eens kunnen. Nu ben ik bijna 52. Ik heb afgelopen jaren hard moeten werken aan mijn herstel. Heb een goede baan gevonden. Geen druppel alcohol, sporten. Afgevallen, gezonde voeding. Maar nog veel last van overgangs klachten. Ik ben op advies van Barbara Havenith bio identieke hormonen gaan gebruiken. De standaard dosering gaf nog lage waardes oestrogeen en progesteron aan. De dosis is verhoogd. En het gaat steeds beter met mij. Ik heb het boek van Sylvie Demers gelezen. Voor mij geld; geef mij maar hormoontherapie. Kwaliteit van leven en andere voordelen zijn voor mij heel wat waard. De overgang heb ik als een hele zware periode ervaren en de terugloop van deze hormonen begint al ver voor je 50e. Als je dan een stevige baan hebt en veel moeilijke periodes. Maak dan je borst maar nat.

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 19 May 2016

Diep respect voor jou Anneke, ik hoop dat de zon weer een beetje voor je gaat schijnen. Stress in de overgang is inderdaad vlek op vlek, daar kan geen vrouw tegen!

rita
Door

rita

op 29 Aug 2016

ik gebruik al bijna 10 jaar bio identieke hormonen, en het bevalt me uitstekend voorgeschreven via een orthomoleculaire arts, en tis gewoon op recept via de huisarts.(zowel de oestrogeen als de progesteron ) maar ik laat ook de hormoonverstorende stoffen achterwege

Karink
Door

Karink

op 23 May 2016

Na alle gedeelde verhalen mijn ervaring. Ik ben 53. Ik heb een Mirena en gebruik al een paar jaar de progesterall creme van dr john Lee. Op mijn werk en in mijn familie meerdere stomende en zwetende vrouwen blij ge maakt met dr John Lee. 1 duppeltje creme en de opvliegers verdwijnen. Minder pijn in gewrichten. Kortom voor mij een uitkomst. Mijn moeder heeft ernstige osteoporose. ( breekt spontaan wervels) En eigelijk ben ik daar best bang voor. Binnenkort toch maar een botscan laten maken.

Jo
Door

Jo

op 23 Aug 2016

Kan je gewoon met die crème starten zonder onderzoek naar oestrogeen of progesteron te doen?

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 29 Aug 2016

Beste Jo, ik zou niet zomaar beginnen, hoewel het inderdaad klopt dat veel vrouwen baat hebben bij de crème. Maar zoals de titel hierboven al zegt: informeer jezelf goed! Dus vraag eerst een (natuur)art of gynaecoloog om te checken hoe het er met je hormonen voorstaat.

Monique
Door

Monique

op 29 Aug 2016

Hallo, ik ben een vrouw van 54, al een tijd in de overgang, maar sinds mei flink veel meer last van opvliegers. Op advies van mijn huisarts ben ik Estradiol gaan slikken. De 1e twee weken heb ik weinig verschil gemerkt. Nog steeds opvliegers maar vooral ook moe, down en lusteloos. De opvliegers zijn wel minder geworden nu, maar het neerslachtige gevoel houdt aan. Herkent iemand dit?

Elizabeth
Door

Elizabeth

op 30 Aug 2016

Ik ben borstkanker patient. De Kanker is weg en ik zit nu in het preventieve traject. Ik "moet" de komende 5 jaar hormoonpillen slikken. De bijwerkingen zijn zwaar. Is er in omgeving Boxtel plek waar ik kan bespreken wat alternatieven zijn of ( natuurlijke) medicijnen om bijwerkingen tegen te gaan?

Monique Wilmink
Door

Monique Wilmink

op 23 Jan 2017

Misschien een goede homeopaat in de buurt? Succes!

Reactie plaatsen

Meer advies over 

vitaliteit en gezondheid?

Er staan meer dan 300 waardevolle artikelen op je te wachten!