Droge ogen? Hoe pak je dat op een natuurlijke manier aan?

Kim Driessen

Ik droeg al sinds mijn dertigste dagelijks contactlenzen zonder enige problemen. Maar ergens rond mijn vijftigste begonnen mijn ogen zeer te doen als ik ze een paar uur in had. Ik dacht dat het lag aan de droge lucht op kantoor maar het lag aan mij: droge ogen als gevolg van de daling van het hormoon oestrogeen. Inmiddels zijn mijn hormonen weer in balans en kan ik ze zonder problemen weer dragen, maar ik weet dat veel vrouwen hiermee worstelen. Ik vroeg optometrist en orthomoleculair therapeut Kim wat eraan te doen is.

Droge ogen; hoe pak je dat op een natuurlijk manier aan?

Tranende, jeukende, brandende, prikkende ogen, vermoeide ogen, contactlenzen niet goed meer kunnen verdragen; allemaal vaak gehoorde ‘droge ogen’ klachten. Hartstikke vervelend, maar gelukkig is er vaak iets aan te doen. Laten we eerst eens kijken naar hoe je oog is opgebouwd.

Hoe ziet de vochtlaag van je oog eruit?

Het zichtbare deel van je ogen en de binnenkant van de oogleden wordt bevochtigd door 3 lagen:

De eerste laag is een slijmlaag, die wordt verzorgd door de slijmbekercellen die in het vlies op het oogwit zitten.
De middelste laag is de waterlaag, die wordt geproduceerd door de traanklier die ter hoogte van de wenkbrauwen zit.
En de laatste en buitenste is de lipidenlaag. De lipiden worden aangemaakt in kliertjes in de oogleden, de klieren van Meibom. Deze laag zorgt ervoor dat de lagen eronder niet verdampen.

Wat zijn de oorzaken van droge ogen?

Naarmate we ouder worden gaat vooral de kwaliteit van de lipidenproducerende kliertjes omlaag. Bij vrouwen na de menopauze gaat dit nog sneller door de afname van het hormoon oestrogeen. Als de lipidenlaag te dun is, droogt het oogoppervlak razendsnel op en dat geeft uiteenlopende klachten. Daarnaast verliest het oog ook een stukje natuurlijke bescherming. In de praktijk zie ik deze klachten het meest. Dit wordt ook wel Meibom Klier Dysfunctie genoemd.

De slijmlaag zorgt ervoor dat het vocht goed hecht aan het oogoppervlak. Deze cellen zijn vooral gezond te houden door optimale voeding en zo min mogelijk storende factoren, zoals slecht onderhouden of niet goed passende (zachte) contactlenzen. De kwaliteit van de cellen gaat helaas wel achteruit met het klimmen der jaren.

Verder leiden sommige aandoeningen zoals diabetes, schildklierproblemen, psoriasis of allergieën sneller tot instabiliteit in de vochthuishouding van de ogen. Ook bij minder ideale omstandigheden, zoals een droge lucht op kantoor of in huis, sigarettenrook en koude wind, ervaren mensen sneller droge ogen. En tot slot: medicijnen zoals antihistaminica of bètablokkers kunnen de goede werking van je oogvocht belemmeren.

Welke voeding kan je helpen droge ogen tegen te gaan?

Goede vetten zijn van groot belang voor een gezond oogoppervlak en het ondersteunen van de weefsels die hiervoor zorgen. Omega 3 is er daar één van, dat stabiliseert en ondersteunt de lipidenlaag. Het eten van voldoende vette vis, lijnzaadolie, walnoten, chiazaad, zeewieren of eventueel een omega 3-supplement is aan te raden. Dit is helaas geen quick-win, het resultaat is na drie tot zes maanden pas merkbaar.

Daarnaast is vitamine D ook heel waardevol om de lipidenkliertjes gezond te houden. Vitamine D wordt in ons lichaam aangemaakt door UV licht. Maar vitamine D komt ook voor in vette vis, eieren en de paddenstoel shiitake. Vooral in de winter, als we van nature al minder vitamine D aanmaken én de lucht binnen en buiten vaak droog is, kunnen klachten toenemen.

Let op voldoende vitamine A (worteltjes!)

Verder heeft vitamine A een positieve werking op de slijmbekercellen. Vitamine A krijg je binnen op twee manieren: door dierlijke producten zoals lever, ei, roomboter of makreel, of via plantaardige producten zoals: tuinkers, oranje paprika, spinazie, kaki fruit, bessen, abrikoos, mango en worteltjes. Ja, het is echt waar, worteltjes zijn echt goed voor je ogen!

Om via plantaardige producten optimaal te profiteren van de opname van vitamine A is het essentieel om er wat goede vetten bij te eten, aangezien vitamine A een vitamine is die in vet oplosbaar is.

En verder?

Met alleen gezond eten ben je er niet. Je kunt nog zo gezond eten, maar als je chronisch gestrest bent of slecht slaapt is er een grote kans dat je je niet zo energiek voelt als je zou willen en dat kan ook zijn weerslag hebben op je ogen.

Hieronder staan de aanvullende technieken, die in combinatie met voeding een hele goede therapie zijn bij droge ogen door Meibom Klier Dysfunctie.

Warmte

De lipiden in de oogleden worden beter vloeibaar door ze te verwarmen. Net zoals een klontje roomboter dat smelt in de pan, smelten de lipiden in de kliertjes waardoor ze makkelijker naar het oogoppervlak stromen.

Hoe doe je dit? Dagelijks voor het slapen of direct na het ontwaken kunnen de kliertjes verwarmd worden met een masker. Dit is bovendien heel erg ontspannend. Dit kan een kersenpitten- of een gelmasker zijn. Het voordeel van die laatste is dat het in warm water opgewarmd kan worden. Deze gelmaskers zijn bij de betere optiekwinkel of natuurwinkel te verkrijgen. Om de lipiden optimaal te verwarmen is het aan te raden om minimaal 8-10 minuten te verwarmen. Zet een fijn muziekje op, ga lekker liggen en maak er meteen een ontspanningsoefening van…

Massage

Na het verwarmen is de volgende stap het masseren van de kliertjes. In onderstaand filmpje dat leg ik precies uit hoe dat werkt. (Het wachtwoord is eva.) Door het masseren verspreiden de lipiden zich makkelijk naar het oogoppervlak. Hierdoor wordt de bevochtiging van het oog beduidend beter.

Door het verwarmen en masseren minimaal vier tot zes weken dagelijks vol te houden ervaren de meeste vrouwen een vermindering van hun klachten of kunnen ze bijvoorbeeld hun contactlenzen langer dragen. De eerste week kunnen de klachten iets toenemen, dit is normaal.

(Om het filmpje te bekijken vul het wachtwoord eva in)

Knipperen (vooral achter je beeldscherm)

Goed knipperen is een kunst. Vooral na veel staren op een beeldscherm gaat het aantal keer knipperen per minuut drastisch omlaag. Dit is funest voor de stabiliteit van de vochtlaag van de ogen. Daarnaast knipperen veel mensen onvolledig, dit houdt in dat bij het knipperen de ogen maar voor 80% gesloten worden. Daardoor drogen de ogen aan de onderzijde extra uit.

Probeer het maar eens: bewust knipperen zonder te knijpen of een raar gezicht te trekken. Na verloop van tijd zal het natuurlijker worden om beter te knipperen.

Oogproducten

Veel vrouwen gebruiken graag olie als make-upremover, heel handig voor het snel verwijderen van make-up. Maar helaas funest voor de kwaliteit van de vochtlaag van het oog. Gebruik een zachte remover, liefst zonder alcohol om de gevoelige huid rondom de ogen zo min mogelijk te irriteren.

Zorg dat je oogleden, en vooral de wimperimplant, altijd helemaal schoon zijn voordat je gaat slapen.

Tips bij het dragen van contactlenzen.

Investeer in hoog zuurstofdoorlatende contactlenzen én een goede optometrist of contactlensspecialist, die je 2 keer per jaar bezoekt voor een controle.
Veel vloeistoffen bevatten veel conserveringsmiddelen om de kans op infecties zo klein mogelijk te maken. Om dit te omzeilen kunnen lenzen voor het inzetten afgespoeld worden met een Saline oplossing. Saline is verkrijgbaar bij de betere optiekwinkel.
Sjoemel niet met draagtijden: gooi contactlenzen weg als de aangegeven draagperiode voorbij is. De bevochtiging van het lensoppervlak neemt af naarmate de contactlenzen vaker gedragen worden.
Zorg voor een goede reservebril, zodat je je ogen af en toe rust kunt geven door het niet dragen van contactlenzen.

Meer weten over Voeding & Ooggezondheid of wil je een workshop volgen? Neem dan een kijkje op mijn op mijn website www.foodfarmacy.nl of mijn facebook pagina.

Kim Driessen