Salie; kruid om als vrouw te koesteren en vaak te gebruiken (mét recept)!

Marjolein Dubbers

Salie is afgeleid van het Latijnse woord ‘salvere’, wat staat voor ‘redden’ of ‘genezen’. Is salie gezond? Ik leg je graag uit waarom dit kruid deze naam heeft gekregen. Staat de salie plant al op jouw keukenkastje? Of misschien zelfs in je tuin of op je balkon? Het is een echte aanwinst!

Wat is salie?

Salie is een mediterrane wonderplantje. Het kruid heeft veel gezondheidsvoordelen. Het wordt zelfs al eeuwen ingezet bij allerlei (vrouwen)kwalen. Hoog tijd dus voor een plekje op mijn website voor dit multifunctionele kruid. Plus een lekker makkelijk salie receptje om vandaag nog te maken!

Salie is afgeleid van het Latijnse woord ‘salvere’, wat staat voor ‘genezen’.

De salie plant; een mooie tuinplant met geneeskrachtige werking

De salie plant, ook wel salvia genoemd, doet vaak dienst als eye-catcher in de tuin met zijn spitse groen, zilveren bladeren. In tuincentra en zelfs bij supermarkten staan de planten in het voorjaar dan ook voor het grijpen. Deze plant bloeit namelijk mooi met lange paars/roze bloemen.

Maar het meest interessante, vind ik, zijn de vele gezonde stoffen die opgeslagen liggen in de zachte, grijs/groene blaadjes. Deze zorgen voor een geneeskrachtige werking van salie.

Op zoek naar de echte salie plant? Ga voor ‘Salvia officinales’

Helaas heb je met een salieplant van de buurtsuper op de hoek niet automatisch de beste en lekkerste te pakken voor in de keuken. Er zijn namelijk heel veel verschillende soorten salie. Er zijn wel 800 soorten. Welke is dan de echte salie, vraag je je misschien af? Ga voor de ‘Salvia officinalis’. Dit wordt ook wel de echte salie genoemd en is lekker als keukenkruid.

Zet hem in de vaste grond op een beschut plekje in de zon of op je balkon en je kunt het hele jaar genieten van verse salieblaadjes. Het leuke is dat je ook in de winter kunt blijven oogsten, omdat de plant winterhard is. Ook is salie makkelijk te stekken.

Je kunt het als kruid ook vers kopen of in gedroogde vorm. Beide soorten zijn geschikt in de keuken.

Steeds meer supermarkten verkopen verse salieblaadjes in een kleine verpakking zoals muntblaadjes en andere verse kruiden

Gezondheidsvoordelen van salie kruiden

Er zijn ontzettend veel redenen om dit kruid vaak te (gaan) gebruiken in de keuken. Je kunt er heerlijke salie thee van maken, maar ook verwerken in andere recepten. Hieronder deel ik wat fijne salie recepten met je, maar eerst geef ik je meer uitleg over de gezondheidsvoordelen van salie kruiden. Een aantal voordelen voor jou op een rijtje:

Verzachtend bij pijnlijke menstruaties

Al in de tijd van de Grieken en Romeinen stond salie bekend als effectief middel bij een pijnlijke menstruatie en bij vruchtbaarheidsproblemen. Maar ook bij klachten rondom menopauze en de overgang kan salie zeer effectief zijn (2).

Dit heeft de maken met de etherische olie in het blad. Hierin zitten fyto-oestrogenen. Dit stofje heeft dezelfde opbouw als het vrouwelijke hormoon oestrogeen. Fyto-oestrogenen (niet te verwarren met xeno-oestrogenen) passen zich aan jouw oestrogeenspiegel aan met een regulerende werking.

Salie zorgt voor hormoonbalans.

Wanneer er een teveel aan oestrogeen aanwezig is (dominantie), zorgen ze voor een daling. Maar dit gebeurt ook andersom: een tekort aan oestrogeen kan met natuurlijke fyto-oestrogenen worden aangevuld. Deze stofjes zorgen dus voor een balans in je hormoonhuishouding.

De etherische oliën in salie zijn een zeer effectief middel bij klachten rondom menopauze en overgang.

Effectief bij overgangsklachten

Een andere krachtig werking van salie is dat het jouw interne thermostaat reguleert. Hierdoor verminderen eventuele opvliegers en nachtelijk zweten, waarmee de overgang gepaard kan gaan.

Dit is te danken aan de flavonoïden die in salie zitten, stofjes die ook vallen onder de polyfenolen. Veel natuurlijke, homeopathische middelen tegen opvliegers bevatten daarom salie.

Een cadeau voor je luchtwegen

Salie staat ook bekend om de geneeskrachtige werking op de luchtwegen. De blaadjes werken ontstekingsremmend en ontsmettend bij een droge, pijnlijke of ontstoken keel. Ze zijn ook heilzaam bij andere luchtwegaandoeningen, zoals astma en hoestklachten. Om dit soort klachten te verlichten kan je thee trekken van salieblaadjes, vers of gedroogd. Onderaan dit artikel lees je hoe.

De blaadjes werken ontstekingsremmend en ontsmettend bij een droge, pijnlijke of ontstoken keel.

Sterk antioxidant dus ontstekingsremmend

Naast wat vitamines en mineralen (waaronder vitamine A, C, calcium en ijzer) bevat salie rozemarijnzuur. Dit is een polyfenol: een sterk antioxidant. Andere krachtige antioxidanten in salie zijn carnosol en carnosinezuur.

Antioxidanten zijn belangrijke ondersteuners voor de lever en ze helpen cel- en DNA-schade in jouw lijf te voorkomen. Ze kunnen daarmee het verouderingsproces vertragen en de kans op (welvaarts)ziekten verkleinen. Het zijn daarbij ook krachtige ontstekingsremmers.

Schade aan cellen en DNA wordt o.a. veroorzaakt door vrije radicalen in, maar ook buiten ons lichaam. Denk aan verkeerd bereid voedsel, roken, stress, luchtverontreiniging etc.

Goed voor het geheugen

Nog even over rozemarijnzuur. Dit gezonde stofje heeft ook een gunstige invloed voor het behoud van een goed geheugen, zelfs bij de ziekte van Alzheimer (1). Hierbij is sprake van een verlaagd niveau van acetylcholine, een stofje dat prikkels in de hersenen overbrengt. Rozemarijnzuur voorkomt de afbraak van acetylcholine.

Rozemarijnzuur vind je overigens niet alleen in salie, maar ook in oregano, rozemarijn, citroenmelisse en…het kruid marjolein! Veel van de Provençaalse kruiden dus.

Rustgevend

Kan je ’s avonds moeilijk de dag afbouwen of kom je ’s nachts lastig in slaap? Salie werkt rustgevend en kalmerend (3). Vroeger werd het in melk gekookt, traditioneel na de aardappeloogst, en voor het slapen gaan gedronken. Een kopje saliethee voor het naar bed gaan is dus niet zo’n slecht idee.

Of wat dacht je van het verwarmen van romige cashewmelk met een paar blaadjes (gedroogde) salie?

Een kopje saliethee voordat je je bed induikt? Een goed idee, want salie werkt rustgevend en kalmerend.

Hoe kun je salie gebruiken?

Maar dan nu, wat verder te doen met salie? Hoe kun je salie gebruiken? Van oudsher wordt het kruid gecombineerd met vlees, maar met groenten of vis is het ook erg lekker. De smaak kan even wennen zijn wanneer je de blaadjes voor het eerst proeft. Salie is namelijk krachtig van smaak en met geen ander kruid te vergelijken. Wees er dus spaarzaam mee. Een eetlepel fijngesneden salie in een gerecht is vaak al voldoende.

Salie geeft een warme, kruidige smaak af wat lekker combineert met sauzen, stampotten en stoofschotels. Geroosterde salie is ook erg smaakvol. Bijvoorbeeld in een groenteschotel. Onderaan dit artikel vind je een lekker, makkelijk salie recept als voorbeeld.

Laat andere kruiden, zoals rozemarijn, tijm en oregano, zo veel mogelijk achterwege: salie is een trotse alleenheerser en smaakt dominant in combinatie met andere kruiden.

Maar ook zonder extra smaakmakers geldt: gebruik er niet teveel van. De smaak te pakken? Snijd dan eens wat salie fijn en doe dit in een vispakketje. Of laat een paar blaadjes salie mee warmen in een botersausje en giet dit over gestoomde groenten. Leuk weetje: wanneer je salie combineert met iets vettigs ontwikkelt het aroma zich sterker.

Gebruik salie spaarzaam. Het heeft een warme, kruidige smaak maar ook erg krachtig.

Zelf salie thee maken

Naast het gebruik van dit kruid in gerechten, is het ook heel erg lekker en gezond om salie thee te drinken. Bij de Ekoplaza, of andere biologische winkels, worden kant-en-klare zakjes en losse gedroogde salie verkocht. Dit is dezelfde soort die je tijdens het koken gebruikt. Je kunt ook salie blaadjes gebruiken. Voeg er een aantal toe aan een mok, schenk over met net niet kokend water en laat even trekken.

Salie thee tegen keelklachten

Saliethee is erg geschikt bij keelklachten. Heb je last van je keel? Laat in een volle theelepel, of een theezakje, salie trekken in een kop heet water en drink dit met kleine slokjes op. Je kunt voor de variatie citroenmelisse, munt of honing aan je salie thee toevoegen. Ook gorgelen met saliethee is zeer effectief. Gebruik hiervoor een volle eetlepel salie (vers of gedroogd) en laat het een kwartiertje trekken tot een sterke thee. Laat de drank afkoelen, gorgel drie keer per dag, een paar dagen achter elkaar.

Let op: Saliethee is dus gezond, maar overdrijf je inname niet. Een tot twee koppen per dag is voldoende. Bij grote hoeveelheden kan salie een ongewenste uitwerking hebben. Gebruik salie met mate om bijwerkingen zoals misselijkheid te voorkomen.

Salie recept; geroosterde zoete aardappel met salie (bijgerecht)

Salie is ook een heerlijke smaakmaker en wordt veel in recepten gebruikt. Hieronder deel ik een favoriet salie recept van mij met je: geroosterde zoete aardappel met salie. Dit kun je makkelijk als bijgerecht maken en serveren. Jum!

Dit heb je nodig voor 2 personen:
2 zoete aardappelen
10 blaadjes verse, of 1-2 el gedroogde salie
Twee tenen knoflook, fijn gehakt
Olijfolie
Verse peper en (Keltisch) zeezout

Zo maak je het
Verwarm de oven voor op 180ºC. Snijd de zoete aardappelen in halve maantjes of blokjes. Hak de salie fijn. Houd 4 blaadjes salie apart om te garneren. Schep de stukken aardappel om in een kom met een scheutje olie, knoflook, salie, zeezout en een draai verse, zwarte peper. Verdeel over een bakplaat en rooster in de oven in 30 minuten beetgaar. Serveer met de overgebleven salie en een extra scheut olijfolie.

Dit salie recept is heerlijk als bijgerecht bij groene groenten, een salade, een vispakketje uit de oven of een stukje vlees.

Tip: maak extra en laat dit afkoelen. Schep dit de volgende dag door een groene salade of eet als tussendoortje. Afgekoelde zoete aardappel is een bron van resistent zetmeel en heel gezonde voeding voor je darmen.

Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan o.a. door middel van de social media knoppen hierboven. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat. Hoe gebruik jij salie? Heb jij nog een lekker recept?

Bronnen: