Vergeten voorjaarsgroenten: een top-10 om te onthouden en dagelijks mee te variëren!
Heb jij ook zo de lentekriebels? Als ik denk aan het voorjaar dan zie ik waarschijnlijk dezelfde dingen als jij. Dat heerlijke zonnetje, naar buiten zonder jas, de ontluikende natuur…..Maar weet je waar ik ook zo blij van word? Van de verse voorjaarsgroenten die straks weer in de winkel liggen. Net als in de winter kennen we ook in de warme maanden soorten groenten die we eigenlijk te weinig kopen. Vergeten voorjaarsgroenten dus. Tijd om ze te herinneren, want ze brengen veel variatie op tafel.
Denk dit voorjaar eens wat vaker aan de vergeten voorjaarsgroenten
Bye bye wintergroenten!
Ik moet je eerlijk bekennen dat ik zo rond maart de winterkost behoorlijk zat ben. Knolselderij, spruitjes, pastinaak….ik kan ze niet meer zien! Maar in de lente is het weer feest in mijn keuken. Dan kom ik thuis met krakend verse spinazie en de radijsjes lachen me in de supermarkt weer tegemoet. Tomaten, venkel, asperges: ik vind ze allemaal even lekker. En zo zijn er nog veel meer lente- en zomergroenten.
Een groot deel daarvan is echter wat minder bekend. Zoals je weet pleit ik voor veel variatie in de keuken, want dat is de sleutel naar meer vitaliteit. Helaas zijn we in Nederland echte gewoontedieren als het om groenten aankomt. We eten vaak maar een paar soorten per seizoen. Daar gaan we dit voorjaar verandering in brengen! Tijd voor een nadere kennismaking met het scala aan lekkers wat de lente te bieden heeft.
Variatie is de sleutel naar vitaliteit!
Groen, groener groenst
Je herkent voorjaarsgroenten vaak aan hun groene kleur. Groen is gezond in gezondheidsland. Ik zeg weleens dat de helft van je dagelijkse portie groenten uit groene groenten zou moeten bestaan. Dit heeft meerdere redenen:
- Vitaminen en mineralen
Groene groenten kennen een sterke nutriëntendichtheid. Dat betekent dat er veel vitaminen en mineralen in zitten in vergelijking met andere voedingsmiddelen (van hetzelfde gewicht) Vooral vitamine C, K, calcium, magnesium, foliumzuur en ijzer zijn altijd rijk vertegenwoordigd. Mooie vitaminen en mineralen die heel belangrijk zijn in een gezond vrouwenlijf. In veel groene groenten zit ook een behoorlijke hoeveelheid van een aantal B-vitaminen: dé energieleveranciers.
Groene groenten bevatten veel vitaminen en mineralen die belangrijk zijn voor een gezond vrouwenlijf
- Kleurstoffen
En dan heb ik het natuurlijk niet over de knallende kleuren in lolly’s en snoepgoed. Naast een hoge nutriëntendichtheid zijn de natuurlijke pigmentstoffen in groene groenten een belangrijke reden waarom ze zo gezond zijn. Twee die er met kop en schouders bovenuit steken zijn chlorofyl en carotenoïden. Hoe donkerder en feller gekleurd, hoe meer ervan in zit.
Chlorofyl is een essentiële stof voor de gezondheid van de plant. Maar ook voor jou! Het is een krachtige ontgifter voor zowel de darmen als de lever en werkt als ontstekingsremmer (1)
Carotenoïden worden ook wel provitamine A genoemd omdat ze de eigenschap hebben om in het lichaam omgezet te worden naar vitamine A. Je kent carotenoïden misschien wel in de vorm van bètacaroteen, dat wortels en pompoenen hun oranje kleur geeft. Maar ook in groene bladgroenten zitten veel carotenoïden. Carotenoïden hebben een antioxiderende werking.
- Fytonutriënten
Chlorofyl en carotenoïden vallen beide onder de fytonutriënten. Dit is een grote groep bioactieve stoffen die van nature voorkomen in alle planten ('fyto-' is afgeleid van het Griekse ‘phytos’, wat ‘plant’ betekent). Ze fungeren in het lichaam als ontgifters en antioxidanten, zie hieronder.
- Antioxidanten
Antioxidanten vormen de koepel waaronder we bioactieve stoffen zoals hierboven scharen. Ook vitamine C en E vallen er onder. Ze beschermen je lichaamscellen tegen schadelijke invloed van buitenaf. En daarmee gaan ze ziekten en ouderdomskwaaltjes tegen. Groene groenten zijn een mooie bron van verschillende antioxidanten, die elk op hun beurt weer op een ander gebied in jouw lichaam actief zijn. De voorbeelden hierboven functioneren ook als antioxidant maar in groene groenten zitten er nog véél meer.
De donkergekleurde, felle groenten zijn de echte antioxidanten-bommetjes!
Waarom kleurt het voorjaar groen?
Valt jou tijdens het boodschappen doen ook iets op? In de herfst en winter zie je vooral ‘zware’ groenten. Denk aan pompoen, pastinaak, knolselderij, winterwortelen etc. In het voorjaar kleuren de supermarkten langzaam groen en zien we veel meer ‘licht’ eten zoals bladgroenten. Hier lijkt evolutionair een reden voor te zijn.
Dit heeft alles te maken met de tijd waarin we nog veel buiten leefden. In de winter was het koud en hadden we veel energie nodig om ons warm - en in leven - te houden. Knolgroenten geven veel energie, ze wegen behoorlijk wat en bestaan voor een groot deel uit koolhydraten in de vorm van zetmeel. Die energiedichtheid konden we goed gebruiken. Richting voorjaar en zomer, met warmer weer, hadden we meer behoefte aan lichter voedsel met veel vocht. Bladgroenten bijvoorbeeld.
Van warm comfortfood naar lichtere voeding
Als je het aanbod ombuigt naar deze tijd is er ook een mooie verklaring voor het aanbod van groenten. In de winter snakken we naar comfortfood, in de lente verlangen we naar lichter voedsel. De wereld wordt weer groen! Ook ons lichaam kan in het voorjaar een interne schoonmaak gebruiken na de zware kost - en wellicht alle pepernoten, kerstkransjes en paaseitjes! - van de winter Dus lichter voedsel, boordevol nutriënten, vocht en andere voedingsstoffen.
In de winter snakken we vaak naar comfortfood, in de zomer houden we van licht voedsel
Top 10 vergeten voorjaarsgroenten
Wil jij verder kijken dan de bekende voorjaars- en zomergroenten? Neem dit groene lijstje dan eens in je op. De lente nodigt uit tot het experimenteren in de keuken en het proeven van nieuwe smaken!
1. Postelein
Postelein is echt een ondergeschoven kindje als het om bladgroenten gaat. Dat is jammer, want is het is ontzettend gezond en heerlijk in een salade in plaats van de veel bekendere veldsla of rucola. Postelein zit boordevol calcium en ijzer. Er zit ook behoorlijk wat foliumzuur en magnesium in. Je vindt het helaas niet in de supermarkt en voor mij is dat een groot vraagteken. Want postelein kan - samen met waterkers - weleens de gezondste bladgroenten zijn (2). Gelukkig kan je het in biologische winkels in de winter en het voorjaar regelmatig vinden. Verse postelein voelt stevig aan en heeft heldergroen blad.
Ben jij toe aan slavariatie? Probeer dan eens postelein!
2. Snijbiet
Snijbiet lijkt erg op het loof van bietjes. Het heeft felgekleurde stelen en knalgroene bladeren. Het is het lekkerst om snijbiet even te wokken, de stelen zijn namelijk wat taai om rauw te eten. Ook lekker door een stamppotje of een omelet. Het ligt vanaf april/mei een korte periode in biologische winkels. Het uitproberen waard!
3. Raapstelen
Raapstelen zijn een van de eerste voorjaarsgroenten. Ik zie ze tegenwoordig steeds vaker in de supermarkt en op de markt liggen. Ze hebben een unieke smaak, heel fris en hartig tegelijk. Lekker om te mengen met andere bladsla, maar ze doen het ook goed door warme gerechten. Er komt veel water uit vrij, houd daar rekening mee tijdens het koken. Persoonlijk vind ik ze rauw wel het lekkerst. Raapstelen zijn trouwens ook een ideale en makkelijke groente voor in een moestuin.
4. Rabarber
Rabarber zien we als fruit maar het is een groente. Vanaf mei liggen de eerste stengels uit Nederland in de winkels. Rabarber staat bekend om zijn hoge oxaalzuurgehalte, een stof waarvan je tanden zo stroef gaan aanvoelen. Oxaalzuur is in grote hoeveelheden niet gezond, maar van rabarber kan je gerust genieten. Eet het bij voorkeur niet meer na de maand juni. De plant slaat namelijk, richting zomer, meer oxaalzuur op.
Niet iedereen houdt van rabarber omdat het van nature een bittere, wrange smaak heeft. Kook het met iets zoets, bij voorkeur fruit. Appel, banaan, peer en rood fruit smaken er lekker bij. In een compote bijvoorbeeld of ’s ochtends met wat havermout. Of maak je favoriete appelcrumble met een paar stengels rabarber erdoor.
De bittere, wrange smaak van rabarber verzacht je door de stelen te koken met wat fruit
5. Koolrabi
Koolrabi is de ideale groentesnack. Hard en stevig, dus je neemt het makkelijk mee. De smaak heeft wel wat weg van een mix tussen radijs en komkommer. Koolrabi vind je soms in de supermarkt maar in een biologische winkel is het in het voorjaar en zomer eigenlijk altijd beschikbaar. Ze zijn ook nog eens heel betaalbaar.
6. Peultjes
Van de peulenfamilie eten we vooral sperziebonen en tuinerwten. Maar wie in het voorjaar weleens verse peultjes heeft gegeten zal dat snel nog een keer doen! Peulen liggen eigenlijk het hele jaar in de winkel - vaak als sugarsnaps - maar komen meestal uit Kenia of een ander ver land. En daar zit geen smaak aan.
Kijk eens of jouw biologisch supermarkt in de zomer verse Nederlandse peultjes verkoopt. Wok ze met wat andere groenten en maak er een lekkere Aziatische schotel van. De smaak zal je verrassen!
7. Artisjok
Heb jij weleens artisjok gegeten? Ik moet bekennen dat ik ze eigenlijk nooit vers koop maar me beperk tot artisjokharten in glas. Maar in Frankrijk vliegen ze in de zomer als warme broodjes over de toonbank. En ze zijn ook nog eens supersimpel om klaar te maken.
Koken in een dun laagje water en serveren met een kruidenvinaigrette, zoals de Fransen het doen. Artisjok staat bekend om de gezonde uitwerking op urinewegen, lever en galblaas. Je vindt ze soms in de supermarkt maar op de markt zijn ze in de zomer goed verkrijgbaar.
8. Paksoi
Paksoi is een sierlijke groente die wel een beetje lijkt op een kruising tussen kool en bladgroente. Het heeft een frisse smaak en doet het fantastisch in de wok. Paksoi verliest veel smaak wanneer je ‘m lang kookt dus na een paar minuten roerbakken mag hij al het bord op. Paksoi is een allemansvriend en combineert goed met bijna alle groenten. In de Aziatische keuken voelt hij zich het meest thuis.
9. Little gem
Little gem, ook wel Romeinse sla of bindsla genoemd, is een ovaal kropje sla dat je rauw kunt eten, maar dat vanwege zijn stevigheid ook heel goed te grillen is. Halveer de kropjes en smeer ze in met een mengsel van olijfolie, balsamicoazijn en een beetje ahornsiroop. Een paar minuten onder de grill (blijf erbij voordat het te hard gaat!) en je hebt een heerlijk bijgerechtje. Je vindt little gem gewoon in de supermarkt tussen de andere slasoorten. Is hij jou al weleens opgevallen?
Gegrilde sla, het voorjaar zit vol verassingen!
10. Waterkers
We sluiten de top-10 af met een knaller van jewelste. Waterkers is misschien wel de minst bekende uit het rijtje, maar ook de gezondste. Het heeft een torenhoge voedingswaarde. Waterkers bevat maar liefst 17 nuttige voedingsstoffen en dan ook nog eens in grote hoeveelheden. Verschillende onderzoeken bestempelen waterkers zelfs als de gezondste groente ter wereld!
Gelukkig vindt waterkers steeds meer zijn weg naar de supermarkt. In biologische winkels behoort het zelfs tot het standaard assortiment. Waterkers heeft een unieke smaak die in een salade goed combineert met andere bladsla. Maar je kunt het ook rauw door een stamppotje mengen of er een heerlijke pesto van maken.
Het seizoen van waterkers is oorspronkelijk het voorjaar en de zomer - het groeit langs stromend water - maar het wordt meestal gekweekt, waardoor het jaarrond verkrijgbaar is.
Waterkers is misschien wel de gezondste groene ter wereld!
Eet de regenboog
Wie jaarrond met het seizoen mee-eet krijgt automatisch alle kleuren van de regenboog binnen. Dus ook die mooie groene voorjaarskleur! En hoe meer, hoe beter. Heb je moeite met variëren, kijk dan eens of je een van bovenstaande groenten de komende tijd in jouw (biologische) supermarkt tegenkomt.
Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan door middel van de social media knoppen. We vinden het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat. Heb jij een lekker recept met een van deze voorjaarsgroenten?
Bronnen: