Lijnzaad; toverzaadjes voor vrouwelijke gezondheid
Benieuwd waar lijnzaad goed voor is? Regelmatig ontvang ik mails van vrouwen die me vragen om snelle tips om hun hormonen in balans te krijgen. We willen allemaal graag snel resultaat. Helaas is ons vrouwenlichaam een langzaam organisme, maar er zijn wel enkele slimme, snelle tips die kunnen helpen. Lijnzaad op de juiste manier gebruiken is er een van. Hoe gezond is het? Lees het in dit artikel.
Lijnzaad; kleine zaadjes, grote impact op je gezondheid
Lijnzaad, ook wel vlaszaad genoemd, is het zaad van de vlasplant. Inderdaad, de plant waar linnen van wordt gemaakt.
Het zijn kleine bruine of gele zaadjes. Lijnzaad is tegenwoordig overal verkrijgbaar in hele of gemalen vorm. Ook is er lijnzaadolie verkrijgbaar.
Zo klein als ze zijn, ze kunnen veel impact hebben op je gezondheid.
Wat is het verschil tussen heel of gebroken lijnzaad?
Het is veruit het beste om heel lijnzaad te kopen, niet de gebroken vorm omdat gebroken lijnzaad snel oxideert in een zakje in de winkel. Je ruikt of ziet er niks aan maar eigenlijk is het bedorven. Geoxideerd lijnzaad eten betekent een toevloed van vrije radicalen in je lichaam die schade kunnen toebrengen. Die heb je natuurlijk liever niet. Het nadeel van heel lijnzaad is echter dat ze vaak niet goed worden verteerd en je ze ongebruikt weer uitpoept.
De oplossing is om heel lijnzaad te kopen en het dan in kleine hoeveelheid zelf te malen in een krachtige blender of koffiemolentje. Maal de hoeveelheid van een klein kopje en bewaar dit afgesloten in een potje in de koelkast om oxidatie te voorkomen. Dit is ook de reden waarom het beter is om lijnzaadolie in de koelkast te bewaren en zowel de zaadjes als de olie bij voorkeur niet te verhitten.
Waar is lijnzaad goed voor?
Als je alle voordelen leest die over lijnzaad geschreven worden dan vraag je je af hoe onze ouders toch ooit gezond bleven zonder lijnzaad. Een belangrijke eigenschap van lijnzaad is dat het rijk is aan alfa-linoleenzuur (ALA), een essentieel omega 3-vetzuur. In een gezond lichaam wordt dit ALA deels omgezet naar de nog belangrijkere vetzuren EPA en DHA. Dit zijn de vetzuren die krachtige ontstekingsremmers bevatten, waarmee je je hart- en bloedvaten (1) en gewrichten kunt beschermen. Ook hebben ze een positief effect op je immuunsysteem, wat voor ons vrouwen erg belangrijk is en zijn ze van essentieel belang voor gezonde hersenen. Er zijn aanwijzingen dat lijnzaad je LDL-cholesterol en je bloeddruk kan verlagen en dat het een positief effect kan op hebben op je huid en nagels. Voed ze van binnenuit met lijnzaadolie of lijnzaad. Ben je vegetariër of veganist, voeg dan regelmatig een lepel lijnzaad toe aan je menu.
Hoeveel lijnzaad mag je per dag eten?
Net als met veel voedingsmiddelen is het aan te raden lijnzaad met mate te eten.
Hoe gezond trouwens ook: eet nu niet iedere dag lijnzaad en ook geen eetlepels vol!
Dat is niet nodig. Variatie is veel belangrijker, er zijn nog veel meer voedingsstoffen die je nodig hebt. Zorg voor een goed gemixt voedingsschema.
Lijnzaad; eerste hulp bij ‘wc-binding’ in vakanties
Lijnzaad is een mooie aanvulling als het gaat om extra vezels. Vezels kunnen je darmfunctie en darmflora verbeteren en daarmee is lijnzaad een goed middel om een soepel stoelgang te bevorderen.
Heb je last van obstipatie, schep dan ’s avonds een theelepel vers gemalen lijnzaad in een kopje water.
Laat het een nachtje in de koelkast staan en drink het de volgend dag op. Het is dan wat gelei-achtig geworden. Drink meer water dan gebruikelijk want de vezels in je darmen hebben veel vocht nodig. Ga je op vakantie en heb je daar moeite met je stoelgang: neem dan een potje lijnzaad mee. Ook als je het niet maalt, maar wel een nachtje in water laat staan, zal het prima helpen. Ook nu veel water drinken. Veel gezonder en goedkoper dan de chemische laxeermiddelen die zoveel vrouwen meenemen op vakantie.
Lijnzaad; wondertjes van hormoonbalans
Maar dit is nog niet alles. Er is nóg een belangrijke reden om meer lijnzaad te eten. Lijnzaad bevat namelijk stoffen, lignanen genoemd, die je helpen bij het in balans houden van je vrouwelijke hormonen.
Twee hormonen in jouw lichaam die altijd met elkaar in balans dienen te zijn, zijn oestrogeen en progesteron. Als deze twee uit balans zijn, ontstaat er een waterval aan gezondheidsklachten. Meestal zijn ze uit balans doordat je lichaam teveel oestrogenen heeft ten opzichte van progesteron.
Doorgaans is dit niet omdat jouw lichaam zelf teveel oestrogenen aanmaakt, maar omdat je in contact komt met hormoonverstoorders die werken als oestrogenen in je lichaam.
Lees meer hierover in het artikel: xeno-oestrogenen; een tsunami van hormoonverstorende stoffen.
Lignanen in de strijd tegen kanker
Lignanen zijn stofjes die vallen onder de fyto-oestrogenen. Net als xeno-oestrogenen kunnen ze op de oestrogeenreceptoren van je cellen gaan zitten. Hierdoor geven ze aan je cellen door wat die moeten gaan doen. Xeno-oestrogenen zijn agressieve oestrogenen, die boodschappen kunnen geven aan je cellen die je liever niet hebt: bijvoorbeeld dat ze zich als een speer moeten gaan delen. Xeno-oestrogenen kunnen dan ook betrokken zijn bij verschillende hormoongevoelige tumoren.
Fyto-oestrogenen daarentegen bevorderen de aanmaak van SHBG, een eiwit dat ervoor zorgt dat xeno-oestrogenen hun verwoestende werking niet meer kunnen doen. Er is onderzoek (2) waaruit blijkt dat lignanen het risico en de groei van baarmoeder- en borstkanker zouden kunnen afremmen.
Lignanen kunnen er namelijk voor zorgen dat cellen zichzelf op het juiste moment vernietigen.
Tumoren zijn vaak een verstoring van deze zelfvernietigende eigenschap van gezonde cellen.
Ook tegen rimpels en andere signalen van ouder worden
Zou je lichaam te weinig oestrogeen hebben, wat in de overgang nogal eens voor kan komen, dan geven fyto-oestrogenen je cellen de boodschap die normaal gesproken je eigen oestrogenen zouden geven. Oestrogenen zijn betrokken bij wel 300 functies in je lichaam, waaronder het soepel houden van je huid, haren, nagels en gewrichten. Voed ze niet alleen vanuit de buitenkant maar ook van binnen.
Oestrogenen beschermen je ook tegen teveel rimpels en houden je slijmvliezen en ogen vochtig.
Zorg wel voor gezonde darmen
Het hart van je gezondheid begint in je darmen zeg ik altijd.
Ook nu. De lignanen in lijnzaad moeten door de bacteriën in je dikke darm worden omgezet in het stofje dat je helpt je hormonen in balans te houden. Zo niet, dan poep je ze ongebruikt uit. Voed je darmen dus goed met verse, gezonde voeding en zo min mogelijk zoetigheid en chemisch knutselvoer, zodat je het lijnzaad niet voor niets eet. In lijnzaadolie zitten trouwens geen liganen, dus je zult voor je hormoonbalans echt aan het (vers gemalen) lijnzaad moeten!
Lignanen, waar vind je ze nog meer?
Er zijn overigens nog andere bronnen van lignanen, waaronder groenten, peulvruchten, sesamzaad, zeewieren, pompoenzaad, maanzaad en haverzemelen en zelfs in koffie en thee. Maar daar zit toch een stuk minder in dan in lijnzaad.
Lijnzaadcrackers; heb jij een echt goed recept?
Je kunt versgemalen lijnzaad heel makkelijk toevoegen aan smoothies, soepen, sappen en salades. Hou er rekening mee dat alles wat vloeibaar is na een uurtje een stuk dikker wordt. Lijnzaad maakt het gelei-achtig.
Je kunt er ook lijnzaadcrackers van maken. Er zwerven veel recepten van raw lijnzaadcrackers over het net. Deze zijn niet verhit boven de 40 graden en die heb ik het liefst. Ik heb verschillende recepten geprobeerd maar het ideale recept heb ik nog niet gevonden. Ze vallen bij mij allemaal in kleine stukjes uit elkaar. Maar ik blijf ze proberen! Als jij een echt goed recept hebt hoor ik graag van je. Laat je je reactie en recept hieronder achter? Dan deel ik het weer verder.
Ondertussen heb ik altijd wel wat raw lijnzaadcrackers op voorraad. Niet zelfgemaakt maar gekocht. Altijd handig om een doosje op voorraad te hebben.
Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan door middel van de social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat.
Bronnen
1 https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/circ.132.suppl_3.11773
2 https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1541-4337.2009.00105.x