Hoe leef je een leven vol met Leven zonder spijt achteraf?
Afgelopen week is mijn moeder overleden. Het was haar tijd; ze was al jaren zwaar gehandicapt. Er is niets wat me dichter bij het leven brengt dan de dood in de ogen te kijken. Het maakt me zó bewust van het feit dat mijn leven maar tijdelijk is. Hoe leven we een leven vol met Leven?
Waar wil ik op terug kijken?
Zittend aan het sterfbed van mijn moeder kwamen er beelden op over hoe sterven straks voor mij zal zijn. Mijn moeder werd 25 jaar ouder dan ik nu ben. Ik stelde me voor hoe het zou zijn als ik over 25 jaar op mijn sterfbed zou liggen, of liever in een schommelstoel zou zitten, om daar in te dutten en niet meer wakker te worden.
Waar wil ik dan op terug kijken? Wanneer kan ik oprecht zeggen: “Ik heb een prachtig leven gehad en er is niets wat ik anders had willen doen.” Mijn verleden kan ik niet meer veranderen maar de komende 25 jaar kan ik nog helemaal invullen. En misschien leef ik nog maar één jaar, je weet het maar nooit. Hoe wil ik de komende periode leven om zonder spijt terug te kunnen kijken?
-Als ik mijn leven over mocht doen-
De Australische Bronnie Ware kwam als jonge vrouw in contact met stervensbegeleiding. Gedurende acht jaar begeleidde ze tientallen mensen op hun laatste levenspad en zat ze vaak urenlang aan hun bed te luisteren. Na een jaar ontdekte ze een patroon in die gesprekken. De mensen op hun sterfbed spraken veel over hoe ze hun leven anders zouden leiden als ze het over mochten doen. Ze bleken vaak spijt te hebben van bepaalde keuzes die ze in hun leven hadden gemaakt. Toen Bronnie stopte met dit werk besloot ze deze gesprekken in een boek vast te leggen. Dit boek – The Top Five Regrets of the Dying – werd een bestseller. De Nederlandse vertaling heet Als ik het leven over mocht doen.
“Had ik maar …………”
Sommige mensen die Bronnie begeleidde berustten in de keuzes die ze hadden gemaakt, maar de meesten worstelden met gevoelens van frustraties en verdriet. Velen drukten haar op het hart om niet dezelfde “fouten” te maken en vroegen haar om hun inzichten te delen met anderen. De meest voorkomende redenen van spijt waren:
- Had ik maar de moed gehad om een leven te leiden waarin ik trouw was aan mezelf, in plaats van te voldoen aan de verwachtingen van anderen
- Had ik maar wat minder hard gewerkt
- Had ik maar de moed gehad mijn gevoelens te uiten
- Had ik mezelf maar wat meer geluk gegund
- Was ik mijn vrienden maar niet uit het oog verloren
Wat wil ik nou eigenlijk zelf?
Het overlijden van een dierbare is een moment om eens te kijken hoe jouw leven “scoort” op deze punten.
Als ik het rijtje zo bekijk realiseer ik me dat ik er een jaar of zes geleden niet zo best voor stond. Tot dat moment was ik toch wel vaak bezig om te voldoen aan de verwachtingen van anderen. Eerst die van mijn ouders, later die van partners en werkgevers. Ik werkte me twintig slagen in de rondte om ze maar niet teleur te stellen want afgewezen worden leek me het ergste wat me kon overkomen. Ik had vaak niet de moed om te zeggen wat ik op mijn hart had of wat ik nou belangrijk vond en ik ben veel vrienden uit het oog verloren. En als je me toen had gevraagd: “Wat maakt je nou écht gelukkig?”, had ik met mijn mond vol tanden gestaan.
Honderden bezoeken veranderden mijn leven
Zes jaar geleden kwam mijn moeder na een herseninfarct in een verzorgingstehuis terecht. Ze werd samen met zes andere dames verzorgd in een kleinschalig-wonen tehuis. Alle dames waren op leeftijd, (zwaar) dement en de meesten zaten in een rolstoel; deze plek was hun laatste thuis. Ik heb haar daar vele woensdagmiddagen bezocht. Deze honderden bezoeken hebben mijn leven veranderd. Ik realiseerde me iedere woensdagmiddag weer opnieuw, zittend tussen deze kwetsbare, oude dames, hoe kostbaar mijn huidige gezondheid en vitaliteit is en hoe belangrijk dat is als je je leven ten volle wilt leven. Ik realiseerde me dat ik dat moest koesteren als ik het wonen in een dergelijk omgeving zo lang mogelijk wilde uitstellen.
Zat ik wel aan het stuur van mijn leven?
Maar er gebeurde meer. In al die uren bij mijn moeder, die zelf geen mooie toekomst meer had, groeide het verlangen in mij om mijn eigen toekomst actiever vorm te geven. Ik kwam opeens tot het inzicht dat ik helemaal geen eigen doelen had, maar altijd maar werkte aan de doelen van anderen. Van een afstandje bekeken was mijn leven helemaal niet zo slecht, maar ik had niet het gevoel dat ik zélf aan het stuur zat van mijn leven. Ik reed maar een beetje mee in de bus en zolang deze voor mijn gevoel niet drastisch de verkeerde kant op ging vond ik het wel oké. Op het moment dat ik me realiseerde dat mijn gezondheid én mijn leven eindig was, kreeg ik haast om zélf aan het stuur van mijn leven te gaan zitten.
Als je aan het stuur zit word je geholpen
Welke kant wilde ik op? Wat waren mijn doelen? Waar werd ik blij en gelukkig van? Ik voelde dat ik heel graag weer een relatie wilde. Daar moest ik actie voor ondernemen en keuzes voor maken. Ik wilde (na 35 jaar) weer piano spelen. Ik kocht dus een piano en nam weer les. Ik wilde niet meer zulke lange dagen werken en wilde meer vrijheid. Toen ik de kans kreeg besloot ik een eigen bedrijf te beginnen. Ik wilde me fitter en gezonder voelen, dus veranderde ik mijn voeding en ging sporten, met als gevolg dat ik me nu een stuk krachtiger en vitaler voel dan toen ik 30 was.
Het bijzondere was dat iedere keer als ik een doel voor ogen had, er van alles op mijn pad kwam om me te helpen. Soms mensen, soms dingen, soms inzichten. Ik ben ervan overtuigd dat als je weet waar je naartoe wilt, het universum je een handje komt helpen, al snap je de hulp op dat moment misschien niet. Een burn-out was nou niet echt waar ik om had gevraagd maar achteraf gezien was dit de push die ik nodig had om mijn eigen bedrijf te beginnen.
De reis zelf is het doel
Het bepalen van mijn doelen blijkt een continu proces te zijn want ze blijken onderweg voortdurend een beetje te veranderen. Als een fata morgana die steeds een stukje verder weg schuift naarmate je dichterbij kom. Een eigen bedrijf was een doel. Nu ik dit heb gerealiseerd voel ik juist dat ik meer in de natuur wil zijn. Ik weet nog niet hoe ik dit moet combineren met mijn werk maar dat geeft niet want ik geniet van het ‘op weg zijn’. Een doel heb je alleen maar nodig om een richting te bepalen, je hoeft er niet precies te komen. De reis zelf is het doel.
Het leven draait om leren en groeien
Alles in het leven verandert. Kijk naar de natuur, geen dag is hetzelfde. Wij zijn wezens uit de natuur, wij zijn bestemd om te blijven groeien en onszelf te ontwikkelen totdat ons einde is gekomen. Ieder moment zijn er nieuwe mogelijkheden om nieuwe dingen te leren. Te leren om trouw te zijn aan jezelf en je gevoelens uit te spreken. Te leren om jezelf volop geluk te gunnen en verbonden te blijven met vrienden. Te leren om werk en inkomen minder belangrijk te vinden dan het volgen van je eigen hart. Ik heb ervaren dat hoe meer je luistert naar je eigen hart, hoe duidelijker het gaat roepen en hoe makkelijker het wordt om ernaar te handelen.
Ik geloof trouwens niet in spijt
Trouwens: ik geloof niet in spijt. Als je met mildheid kijkt naar jezelf in het verleden en begrijpt dat je onderweg aan het groeien was als mens, hoef je nergens spijt van te hebben. Accepteer je imperfecties, omarm jezelf zoals je was en laat los wat je had willen doen. Hou van jezelf zoals je was en je hoeft nergens spijt van te hebben.
Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan door middel van de social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat.