Blus jij brandjes of pak je de pyromaan?

Onlangs had ik een ontmoeting met een bijzondere vrouw. Barbara is vrouwenarts en na jaren te hebben gewerkt in een ziekenhuis besloot ze begin dit jaar de moedige stap te nemen om haar eigen bedrijf te beginnen:  een poli speciaal voor vrouwen. Petje af. Barbara zwemt hiermee tegen de stroom in en is trouw aan haar hart voor vrouwen: ze kan ze nu de aandacht geven die ze graag wil. Ik hoop dat ze navolging krijgt. Deze week haar blog: over brandjes blussen en pyromanen zoeken. 

Als dokter moet je je patiënten goed opvoeden

“Als dokter krijg je de patiënten die je verdient.” Dat is een veelgehoorde uitspraak, die soms met enig leedvermaak door collega’s wordt gebezigd als een spreekuur weer eens uitloopt.

In de jaren dat ik in het ziekenhuis werkte heb ik die uitspraak vaak gehoord, mijn spreekuur liep namelijk nogal eens uit. Hoe ik ook mijn best deed om op tijd te lopen, het lukte me zelden. Het gebeurde vaak dat ik doorvroeg na een eerste verhaal en dan lukte het niet om een nieuwe patiënte binnen twintig minuten af te handelen, laat staan dat de tien minuten die voor doorsnee-controle staan voldoende waren. Ik begreep nooit zo goed waarom het mijn collega’s wel vaak lukte om hun spreekuren precies op tijd te laten lopen. Gewoon om 8.30 uur beginnen en tot 12.30 uur vijfentwintig patiënten zien, tussendoor ook nog tijd voor een kopje koffie met de poli-assistentes, de helft van de brieven dicteren en nog vijf telefonische consulten afhandelen. Ik kreeg het nooit voor elkaar. Soms lukte het wel. Dat was altijd het geval als ik een spreekuur van een van mijn efficiënt werkende collega’s moest overnemen. Ik begreep, als dokter moet je je patiënten goed opvoeden.

Tijd om de puzzelstukjes bij elkaar te zoeken

Nu ik sinds een half jaar werk in mijn eigen vrijgevestigde gynaecologiepraktijk Vrouwenpoli Boxmeer, begrijp ik het nog veel beter. Ik ben baas over de eigen tijd en kan ook eindelijk de tijd nemen die recht doet aan de patiënt. Laatst kwam er een patiënte bij mij met een langdurig probleem waar ze al vele jaren last van had en waar voor haar gevoel nooit goed naar gekeken was, laat staan dat er een bevredigende oplossing gevonden was. Ze vermoedde samenhang met een operatie die ze ooit had ondergaan en samenhang met haar onzekerheid. Het hele verhaal schetste ze in krap drie-en-een-halve minuut, gezeten op het puntje van haar stoel. Helemaal gewend aan het feit dat ze na haar verhaal meteen door mocht naar de onderzoekskamer, om binnen de hierboven geschetste tijd met een recept in de hand weer buiten te staan. Deze mevrouw was door mijn voorgangers dus keurig opgevoed. Maar ze was nog nooit echt aangehoord, er was nooit echt geluisterd en doorgevraagd. En daar had ik nu één heel uur de tijd voor. Dit consult werd voor haar én voor mij een bijzondere ervaring, waarin de puzzelstukjes werden gezocht en bij elkaar gepast, totdat de puzzel helemaal compleet was en duidelijk was waarom deze vrouw al zoveel jaar deze klachten had.

Brandjes blussen of de pyromaan zoeken?

Natuurlijk gaf ik vrouwen, toen ik nog in het stramien van het ziekenhuis werkte, regelmatig de ruimte om hun werkelijke verhaal te doen. Maar altijd was er een moment dat ik moest afkappen, want het spreekuur liep door en de volgende patiënten zaten alweer te wachten. Dan bleek het probleem niet behapbaar voor de beperkte tijd die op de poli beschikbaar was en verwees ik door naar een psycholoog, een seksuoloog, een informatieverpleegkundige, een pastor, een maatschappelijk werker.

En nu ik uitdrukkelijk de tijd neem ben ik verbaasd over wat ik allemaal tegenkom als wérkelijke oorzaak achter problemen, ziekten en klachten. Vrouwen presenteren soms een scala aan problemen en in de huidige reguliere geneeskunde is het gangbaar om mensen op te knippen in stukjes, in organen. De reumatoloog kijkt naar de gewrichtspijn, de maag-darm-leverarts naar de diarree, de huidarts naar de jeukende pukkels, de huisarts doet de hoge bloeddruk en de gynaecoloog kijkt ook nog eens mee naar de buikpijn, of naar de overgangsklachten of naar de pijn tijdens het vrijen. En al die artsen blijken heel knap in het vinden van een brand en het aandragen van een geschikte brandblusser. En geen van die artsen zoekt naar de pyromaan die al die branden aansteekt. Deze zoektocht naar een werkelijke oorzaak is vaak zeer verhelderend. Deze oorzaak kan liggen in voeding, in leefstijl, maar zeker ook in een overvol rugzakje.

Over overvolle rugzakjes ………………

Als gynaecoloog ben ik ervan doordrongen altijd te vragen naar negatieve seksuele ervaringen. Dat deed ik ook (bijna) altijd. Maar daarbij kwam het mij – bij dat spreekuur dat almaar uitliep – zelden goed uit als een vrouw die vraag positief beantwoordde. Dat gebeurde dan ook niet zo vaak. Misschien één op de vijftien, één op de twintig vertelden negatieve seksuele ervaringen te hebben. Dat is nu wel anders. Nu duidelijk is dat ik de tijd heb om in te gaan op een antwoord, verbaas ik mij over de aantallen vrouwen die zeggen iets dergelijks te hebben meegemaakt: één op de drie vrouwen. Dat vind ik een onwerkelijk aantal, wat moeten er veel hufters op deze wereld rondlopen die zoveel vrouwen geweld aandoen.

………….en de bijzondere kracht van vrouwen

Ook als de vraag naar negatieve seksuele ervaringen beantwoord wordt met een ‘nee’, is het de openingszin om andere narigheid uit het volle rugzakje op te diepen: een slechte relatie met een koude en afstandelijke moeder, het buitenbeentje zijn in het gezin waar ze in opgroeiden, een vader die alcoholist was, een op jonge leeftijd omgekomen broer of zus, een echtgenoot die hen mishandelde, overleden kinderen, kinderen met ADHD of met ernstige handicaps. En al die vrouwen met die overvolle rugzakjes gaan door met leven en met zorgen voor hun naasten, met werken en met doen of het allemaal wel meevalt. Wat een kracht zit er in deze vrouwen!

Wie volgt?

En wat bijzonder dat wij artsen dan zo zelden verder kijken dan de klacht waarmee een vrouw zich presenteert. Hoofdpijn? De bloeddruk is wat hoog, daar hebben we pillen voor. Buikpijn? Nee mevrouw, op de echo zien uw baarmoeder en eierstokken er prima uit, daarmee is niets aan de hand, u hoeft niet ongerust te zijn. Eczeem? Lastig, maar daar is zalf tegen, dan jeukt het minder.

Het is heel erg mooi om het nu anders te kunnen te doen. Om te kunnen werken met mijn kennis en vaardigheden als regulier gynaecoloog en tegelijkertijd mensen te kunnen stimuleren hun voeding en leefstijl aan te passen en te kunnen putten uit de vele mogelijkheden die complementaire geneeswijzen te bieden hebben. Ik hoop op navolging!

Barbara Havenith,
vrouwenarts

Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan o.a. door middel van de social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat.