Waterkers; de absolute winnaar als het gaat om voedingsstoffen

Eva Snijders

Soms heb je van die gezonde dingen in de supermarkt waar je toch straal voorbij loopt. Waterkers (met een mooi woord, cresson) was er bij mij een van. Wanneer ik allerlei soorten bladsla in mijn winkelwagentje legde, zag ik waterkers altijd over het hoofd. Totdat ik het een keer probeerde en ik positief verrast was over de smaak. En toen ik las over hoe ontzettend gezond deze groene blaadjes zijn werd het één van mijn favoriete slasoorten.

Een beauty op je bord

Ik vind waterkers heel mooi. Bekijk het maar eens goed als het op je bord ligt. Elk takje lijkt wel een miniboompje met frisgroene slablaadjes. Eigenlijk is waterkers helemaal geen sla, maar een kerssoort. Net als tuinkers bijvoorbeeld, lees je de gelijkenis? Het zijn beide jonge plantjes van ontkiemd zaad.

Misschien weet je wel dat kiemgroenten barsten van de voedingsstoffen, omdat het hele pakketje van de volwassen groente al aanwezig is. Zo zijn broccolikiemen net zo gezond als de volgroeide roosjes. Dat geldt ook voor waterkers, behalve dat daar geen ‘volgroeide’ variant van is. We eten waterkers dus alleen als miniplantje. Boordevol voedingsstoffen!

Pittig en een beetje peperig

Wat kerssoorten gemeen hebben, is dat ze een sterke smaak hebben. Wanneer je wel eens een plukje tuinkers hebt geproefd dan weet je waar ik het over heb. Waterkers heeft net zo’n krachtige smaak die wel wat lastig valt te omschrijven. Een beetje pittig en peperig komt er het dichtst bij in de buurt. En heel fijn: het heeft een goede bite. Naast al die zachte slasoorten die we allemaal wel kennen is dat een mooie bijkomstigheid.

Pittig, peperig en een goede bite: dat is waterkers

Waterkers doet zijn naam eer aan want hij voelt zich thuis dichtbij (stromend) water. Daar komt de originele waterkers dan ook vandaan, groeiend in beddingen van beekjes en rivieren. Maar de soort die je in de winkels aantreft komt van de commerciële teelt.

Een bommetje aan voedingsstoffen

Genoeg over de looks en de smaak, laten we eens kijken naar wat dit plantje qua voedingsstoffen te bieden heeft. Om maar meteen met de deur in huis te vallen: waterkers bevat per even grote portie meer vitamine C dan sinaasappels, meer calcium dan zuivel en meer ijzer dan spinazie.

Hieronder de lijst van de nutriënten die allemaal zeer ruim vertegenwoordigd zijn:

Vitaminen: A, B2, B11 (foliumzuur), C, K1
Mineralen: calcium, ijzer, magnesium en kalium
Heel bijzonder: het bevat een klein beetje omega 3 in de vorm van alfa-linoleenzuur

En de winnaar is ..............

Let nu op: waterkers is in een grootschalig onderzoek uit de bus gekomen als absolute winnaar als het gaat om de gezondste groente- of fruitsoort. (1) (2) 17 voedingsstoffen werden hierin meegenomen (kalium, vezels, eiwitten, calcium, ijzer, foliumzuur, zink en vitamine A, B1, B2, B3, B6, B12, C, D, E en K) waarbij de vergelijking werd gemaakt per gewicht, in dit geval 100 gram. Een heel scala aan groenten en fruit is onderzocht en het blijkt dus dat waterkers er met kop en schouders bovenuit steekt, gevolgd door - ook wel leuk om te weten - Chinese kool en snijbiet.

Waterkers is wat voedingsstoffen betreft de absolute winnaar, zo bleek uit onderzoek waarin veel groenten en fruit werden vergeleken.

Maar er is meer

En daar houdt het niet bij op. Naast vitaminen en mineralen bestaan groenten ook uit plantenstoffen. Die fungeren vaak als antioxidant. Waterkers zit er vol mee! Dit zijn de belangrijkste:

1. Glucosinolaten

Nee, dit heeft niks met glucose te maken. Glucosinolaten zijn eigenlijk gifstoffen. Maar dan gelukkig niet de soort waarvan we het loodje leggen. Integendeel, voor ons zijn ze juist gezond! De scherpe smaak van waterkers komt hier vandaan. Waterkers maakt de stoffen aan om insecten en larven te weren en zo zichzelf te beschermen.

Bij ons werken ze beschermend tegen o.a. kankerverwekkende stoffen die we binnen kunnen krijgen. Een soort tegengif dus. Dit doen ze door een bepaald type eiwit aan te maken dat de aanval inzet.

Glucosinolaten komen vrij bij het snijden of kneuzen van groenten, dus doe dit vooral ook met waterkers.

Door simpelweg de takjes te breken of kneuzen voordat je ze aan je salade toevoegt komen er meer gezonde glucosinolaten op je bord.

Regelmatig waterkers eten, zou de kans op de ontwikkeling van kanker kunnen verminderen. Dit blijkt uit een gepubliceerd Brits onderzoek. In een van de testen aten 60 volwassenen acht weken lang dagelijks een zakje met 85 gram waterkers. De wetenschappers onderzochten de deelnemers voor en na dit dieet. Zij ontdekten dat lichaamscellen na het eten van waterkers beter beschermd waren tegen vrije radicalen, die (cel)veroudering veroorzaken. Bij een andere test bleken geconcentreerde extracten van waterkers de groei van kankercellen af te remmen. (3)

2. Luteïne en zeaxanthine

Dit zijn bioactieve (pigment)stoffen die vallen onder de carotenoïden. Ook deze zitten volop in waterkers. De gele vlek in ons netvlies bestaat voor een groot deel uit deze twee stoffen. Ze zorgen ervoor dat we kleur en contrast kunnen zien en de stoffen beschermen ons tegen UV-licht en blauw licht afkomstig van schermen. Luteïne en zeaxanthine worden daarom ook wel de ‘oogvitaminen’ genoemd. Ze zijn onmisbaar om de ogen in goede conditie te houden, wat vooral belangrijk wordt naarmate de leeftijd vordert. Daarnaast werken de stoffen als antioxidant. Mensen die te weinig voedingsmiddelen eten met carotenoïden, uit bladgroenten en gele en oranje vruchten, kunnen oogproblemen krijgen zoals een verminderd, wazig zicht of nachtblindheid. Zoals oma altijd zei: worteltjes eet je voor de ogen!

3. Bètacaroteen

Ook bètacaroteen, dat bij veel mensen wat bekender in de oren klinkt, behoort tot de carotenoïden. Ook deze stof zit in oranje en geel fruit en groente.
Enzymen in het spijsverteringskanaal zetten een deel van het bètacaroteen om in vitamine A. Daarom wordt de stof ook wel Provitamine A genoemd. Daarnaast is het een sterke antioxidant en activeert het ons immuunsysteem door onze ‘killercellen' (lymfocyten) en macrofagen (een type witte bloedlichaampjes) sneller te laten werken tegen vervelende indringers zoals virussen.

Naast vitaminen en mineralen zit waterkers ook vol met gezonde plantenstoffen

Rauw of door de stamppot?

Ik denk dat ik je onderhand wel heb weten te overtuigen van de verbluffende gezondheidswaarde van waterkers. Maar dan, hoe kom je eraan? En nog belangrijker, wat doe je ermee?

Gelukkig is waterkers in steeds meer supermarkten verkrijgbaar. Kijk maar eens bij de gesneden sla in de koelschappen. Biologische winkels hebben ook waterkers in het assortiment, en vaak nog goedkoper dan in een gewone supermarkt! Heb je een goede groenteboer in de buurt? Grote kans dat je daar in het voorjaar of de zomer een bosje waterkers vindt.
Je vindt waterkers meestal in zakjes verpakt. Zo blijft het een paar dagen goed. Soms zie je ook een samengebonden bosje liggen. Die moet je echt binnen 2 dagen opeten want waterkers kent een korte houdbaarheid. Niet te lang in je groentelade laten liggen dus!

Waterkers kan je rauw eten, gewokt of gekookt. Naast in een salade vinden veel mensen waterkers lekker door een stamppotje of in de soep. Zelf vind ik rauw de fijnste toepassing, omdat de knapperigheid dan bewaard blijft. Vind je de smaak van waterkers in een salade te heftig? Combineer het dan met andere zachte slasoorten zoals veld- of botersla. Waterkers is ook geweldig ter decoratie. Leg een takje op een stukje gebakken vis of op een kom soep.

Waterkers is in een biologische winkel vaak goedkoper dan in de gewone supermarkt

Goede vrienden

Vanwege zijn uitgesproken smaak laat waterkers zich niet met alles combineren. Maar de blaadjes hebben een paar mooie vriendschappen gesloten! Zo is het fantastisch te combineren met citrusfruit: grapefruit en sinaasappel bijvoorbeeld. Ook de combi met kaas (geitenkaas, feta) is heerlijk. Verder kan je noten en vis ook goed met waterkers eten. Wil je gelijk aan de slag? Klik dan hier en vind een makkelijk, verrassend recept waarbij waterkers goed uit de verf komt. Geniet ervan!

Bronnen