Wat te doen met fyto-oestrogenen bij (borst)kanker?
in Kanker
4 min. leestijd

Wat te doen met fyto-oestrogenen bij (borst)kanker?

De laatste tijd ontvang ik veel mails en vragen van vrouwen waaruit blijkt dat er verwarring is over fyto-oestrogenen. Vrouwen met hormoongerelateerde (borst)kanker krijgen van hun behandelaars te horen dat ze geen fyto-oestrogenen mogen gebruiken, maar onduidelijk is wat ze hiermee nou precies bedoelen. Mag je dan geen lijnzaad, geen soja of zelfs geen broccoli meer?

Wat zijn nou die fyto-oestrogenen en waar moet je vooral op letten bij kanker?

Let op: fyto-oestrogenen zijn geen xeno-oestrogenen

Om de eerste verwarring gelijk maar te voorkomen: we gaan het hier hebben over fyto-oestrogenen. Dit is iets anders dan xeno-oestrogenen,  waarover ik onlangs een artikel heb geschreven: Xeno-oestrogenen; een tsunami van hormoonverstorende stoffen. Xeno-oestrogenen zijn stoffen die ontstaan door allerlei bewerkingen van aardolie. Deze stoffen worden vervolgens gebruikt in veel producten, zoals plastics; ze komen voor in onze voeding via o.a. bestrijdingsmiddelen; in kleding, niet-natuurlijke cosmetica, parfums, schoonmaakmiddelen, vlees en kweekvis (o.a. via antibiotica); in E-nummers en in sommige gevallen zelfs in ons drinkwater. Een teveel aan xeno-oestrogenen verstoort je hormoonhuishouding op een ongezonde manier en dat kan uiteindelijk leiden tot kanker.  Iedereen is het er wel over eens dat je deze chemische xeno-oestrogenen het beste zoveel mogelijk kunt vermijden.

Wat zijn dan fyto-oestrogenen?

De naam fyto-oestrogenen is eigenlijk niet correct, want deze oestrogenen zijn dan wel plantaardig (fyto betekent plant) maar het zijn in feite geen hormonen en dus ook geen oestrogenen. Maar ze bootsen wel (net als de xeno-oestrogenen) de werking van oestrogenen in ons lichaam na, vandaar de naam fyto-oestrogenen. Zowel oestrogenen als fyto-oestrogenen passen op de bijbehorende receptoren van je lichaamscellen waardoor deze hun werk gaan doen.

Wat fyto-oestrogenen in planten zo interessant maakt, is dat ze adaptogeen zijn. Dit betekent dat ze in principe altijd regulerend werken. Als je oestrogeenniveaus te laag zijn hebben ze een oestrogeeneffect; dat is dan prima. Zijn je eigen oestrogeenniveaus te hoog dan blokkeren ze juist de oestrogeenreceptoren, waardoor je lichaamseigen oestrogenen geen toegang meer hebben. Ook dat is prima want de werking van fyto-oestrogenen is milder dan die van je eigen oestrogenen. Fyto-oestrogenen zorgen dus voor een balans in je hormoonhuishouding. In eerste instantie goed nieuws dus.

Er zijn verschillende soorten fyto-oestrogenen

Er zijn verschillende soorten fyto-oestrogenen. Ik noem hieronder de belangrijkste drie:

  • Isoflavonen komen in kleine hoeveelheden voor in peulvruchten zoals linzen, kikkererwten, bonen, maar ook in o.a. uien, appelen, druiven, citrusvruchten, rode wijn en olijfolie. Soja en rode klaver bevatten echter duidelijk hogere concentraties. Isoflavonen in grote hoeveelheden kunnen opvliegers en nachtelijk zweten verhelpen. Veel middelen (pillen) tegen overgangsklachten bevatten dan ook hoge concentraties van soja en/of rode klaver. Isoflavonen beschermen ook de botdichtheid dus ze zijn goed tegen botontkalking.
  • Lignanen zitten in pitten en zaden, veenbessen, groene thee, saliethee en de meeste groenten. Lijnzaad is de absolute topper en bevat 100 keer meer lignanen dan andere voedingsmiddelen. Lijnzaadolie bevat overigens nauwelijks meer lignanen.
  • Coumestanen zitten met name in kiemen zoals alfalfa en tuinkers.

Welke fyto-oestrogenen bedoelen oncologen nou precies?

Het is bekend dat veel oncologen hun kankerpatiënten waarschuwen voor het gebruik van fyto-oestrogenen. Uiteraard adviseer ik je om je behandelaar om duidelijkheid te vragen over wat hij/zij nou precies bedoelt hiermee.

Vaak scheren ze hierbij alle fyto-oestrogenen over één kam, maar waarschijnlijk bedoelen ze kunstmatige  fyto-oestrogenen  uit soja en rode klaver. Dit zijn sterk geconcentreerde middelen met 40 tot 80 mg fyto-oestrogenen per pilletje. Deze middelen zijn vrij verkrijgbaar tegen overgangsklachten. Of soja-fyto-oestrogeen (SFO) kwaad kan bij borstkanker is onderwerp geweest van onderzoek. Er zijn studies die aangeven dat borstkankercellen groeien onder invloed van SFO, maar er zijn andere studies die het tegendeel aantonen. Het is dus onduidelijk.

Er is gewoon geen eenduidig antwoord

Eigenlijk is het gewoon niet duidelijk. Bij Aziatische vrouwen is inmiddels een positief effect aangetoond van isoflavonen-rijke voeding op de kans op borstkanker, maar voor Westerse vrouwen is dit nog steeds niet duidelijk. Aziatische vrouwen hebben meestal een ander microbioom (het totaal van bacteriën en virussen in met name de darmflora) dan Westerse vrouwen. Dit leidt tot een verschil in de mate waarin ze isoflavonen kunnen opnemen uit de voeding.

Er zijn onderzoeken met proefdieren gedaan waarbij hoge doseringen soja-isoflavonen de groei van tumoren in de borst van proefdieren bevorderden.

Wat is dus wijsheid als het gaat soja?

Zolang er onduidelijkheid is, adviseert dr. Barbara Havenith om in ieder geval niet zelf de bovengenoemde geconcentreerde middelen (SFO) te gebruiken als er borstkanker bij je is geconstateerd. Ze adviseert ook om alle in een fabriek geknutselde producten gemaakt uit soja, zoals sojamelk, sojayoghurt, sojaroom en sojavleesvervangers, te vermijden. Gefermenteerde sojaproducten zoals tamari, tempeh, nato, miso en sojasaus zijn wel prima. Liefst biologisch.

Wat is wijsheid als het gaat om lijnzaad?

Lignanen uit lijnzaad worden ook gezien als fyto-oestrogenen. Deze hebben echter geheel andere en positieve eigenschappen. Lignanen verhogen de aanmaak van het lichaamseiwit SHBG (Geslachtshormoon Bindend Globuline). Wanneer er voldoende lignanen uit de darm kunnen worden opgenomen kan er SHBG worden gevormd. Dit SHBG onderschept de in het bloed aanwezige geslachtshormonen zoals oestrogenen, waardoor deze hormonen niet meer aan een receptor kunnen koppelen en dus onwerkzaam worden. Het lichaam kan ze dan vervolgens uitscheiden. Lage concentraties van vrije geslachtshormonen in het bloed verlagen de kans op o.a. borst- en baarmoederkanker.

Uit onderzoek met proefdieren bleek dat de ontwikkeling van geïmplanteerde tumoren bij de dieren juist werd belet door het toevoegen van lignanen.

Dus lijnzaad gebruiken is juist wél goed bij borstkanker. Koop altijd heel lijnzaad omdat gebroken lijnzaad snel oxideert in de verpakking en maal het zelf in je blender of een speciaal voor dit doel gereserveerd koffiemolentje. Klik hier voor zo’n lijnzaadmolentje. Bewaar dit poeder maximaal een week, goed afgesloten, in de koelkast.

Lijnzaadolie bevat nauwelijks lignanen, maar is wel weer gezond omdat het omega 3-vetzuren bevat. Omega 3 zorgt voor belangrijke ontstekingsremmende stoffen die voorkomen dat er een klimaat ontstaat waarin kanker zich (verder) kan ontwikkelen.

En hoe zit het met broccoli?

In broccoli zit het stofje di-indolylmethaan (DIM). Dit is geen fyto-oestrogeen maar juist een geweldig mooi stofje dat in je lever de werking bevordert van één van de belangrijkste enzymen die oestrogenen afbreken.  Dit is gunstig gebleken bij het bestrijden van allerlei hormoongevoelige (oestrogeengevoelige) tumoren. Er is veel onderzoek gedaan naar het effect op prostaatkanker maar ook naar het effect op baarmoederhalskanker en borstkanker, waaruit blijkt dat DIM een positieve werking heeft.

Overigens helpen alle groene groenten je lever mee om enzymen aan te maken, om zodoende uiteindelijk oestrogenen af te breken, zodat je lichaam ze veilig kan verwijderen. Niet alleen broccoli maar alle groene groenten zijn dus behulpzaam als het gaat om het afvoeren van een teveel aan oestrogenen.

Ben je op zoek naar voedingsrichtlijnen speciaal voor vrouwen? Lees dan eens mijn boek Het Energieke Vrouwen VoedingsKompas!

Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan door middel van de social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat.

Sil
Door

Sil

op 13 Mar 2015

Hoi,Hoe zit het dan met Fenegriek?Gr. Sil

Barbara Havenith
Door

Barbara Havenith

op 16 Mar 2015

fenegriek kan in principe geen kwaad. kan wel je hormoonhuishouding harmoniseren. Maar nooit in hoge dosis

Afra
Door

Afra

op 13 Mar 2015

Bedankt, dit geeft mij meer duidelijkheid!

Henny Tobben
Door

Henny Tobben

op 13 Mar 2015

Heldere informatie. Mijn oncoloog gaf mij gelukkig wel duidelijke uitleg.

Ria Hoogendoorn
Door

Ria Hoogendoorn

op 13 Mar 2015

Hallo MarjoleinMet veel belangstelling lees ik je studies over gezondheid en voeding. Wat ik graag zou willen weten: wat wordt er bedoeld met retard vit.c.Vriendelijke groet Ria Hoogendoorn

Jacqueline
Door

Jacqueline

op 04 Jan 2016

Kunt u mij ook zeggen of monnikspeper een schadelijke werking kan hebben bij hormoongevoelige borstkanker?

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 04 Jan 2016

Monnikspeper ofwel Vitex Agnus Castus heeft bij een geconcentreerde dosis ook een fyto-oestrogene werking. Ik durf het je niet precies te zeggen maar het lijkt mij dat dit in rijtje van soja en rode klaver valt waarbij je beter kunt oppassen om het in geconcentreerde vorm te gebruiken. Wellicht dat Barbara Havenith je hier een duidelijker antwoord op kan geven?

Aafke Bos
Door

Aafke Bos

op 13 Mar 2015

Ik ben heel blij met deze verhelderende bijdrage. Soms is het zo verwarrend om in het woud van informatie m'n gezonde weg te vinden. Jouw artikelen zijn hierbij heel behulpzaam. Bedankt!

Kiki
Door

Kiki

op 13 Mar 2015

Wat een super fijn helder stuk! Voor mij goed te lezen dat ik vanuit gevoel en deel tot zover verzamelde info al op de goede weg zit.

Karin
Door

Karin

op 13 Mar 2015

Dank je wel weer Marjolein voor dit waardevolle artikel. Leerzaam en lekker de diepte in. Zeker heel helpful voor velen (met mij). Ik bewaar je mails als naslagwerk :)Dank en hartelijke groet

Gerda
Door

Gerda

op 13 Mar 2015

Bedankt voor dit artikel, liep al jaren met vraagtekens rond over de invloed van fyto-oestrogenen en borstkanker.

Ilonca
Door

Ilonca

op 13 Mar 2015

Ben heel blij met dit artikel, duidelijk. Weet zeker dat veel vrouwen hier wat aan hebben. Wens een ieder een goed weekend toe en veel liefs

Carla
Door

Carla

op 14 Mar 2015

Ik heb lange tijd zuivel vermeden en heel veel sojaprodukten genuttigd zoals soja melk, margarine, yogurt, ijs, vegetarische burgers etc. Voor een klacht liet ik via de huisarts mijn bloed onderzoeken en daar kwam per toeval uit dat mijn oestrogeen gehalte abnormaal hoog was, met spoed werd er een echo van mijn baarmoeder en eierstokken gemaakt, hier kwam gelukkig niets uit. In overleg met de huisarts heb ik werkelijk alle sojaprodukten geschrapt en na 3 maanden was het oestrogeen gehalte in mijn bloed weer normaal. Ik was hier wel van geschrokken en wil maar aangeven wat voeding met je lichaam kan doen.Dus ook als veganist was ik niet goed bezig voor mijn lichaam. Nu nuttig ik wel wat zuivel van de biologische koe maar blijf wel vegetariër uit respect voor de dieren.

Tineke Poll
Door

Tineke Poll

op 14 Mar 2015

Kijk ook eens naar bicarbonaat en medicinale cannabisolie, beiden tegen kanker. Natuurlijk is ook zuur-base evenwicht heel belangrijk, zoals ook al op deze site genoemd is.

marja
Door

marja

op 14 Mar 2015

Maar wat nu te doen als je heftig in de overgang zit?

Barbara Havenith
Door

Barbara Havenith

op 16 Mar 2015

dan heb je advies op maat nodig. Het valt niet mee om heftige overgangsklachten te hebben na de diagnose borstkanker....

Anita
Door

Anita

op 14 Mar 2015

Ik heb jaren voor de overgang een soja product geslikt en heb borstkanker gekregen als ik dit lees vraag ik me nu af heeft het er iets mee temaken dat ik bk heb gekregen?

a breur
Door

a breur

op 14 Mar 2015

prima en duidelijk. bedankt

Claire Broers
Door

Claire Broers

op 14 Mar 2015

Zijn soja produkten van alpro veilig te eten, gebruik deze ivm allergie voor koemelk ?

Barbara Havenith
Door

Barbara Havenith

op 16 Mar 2015

maar niet in een overdosis. Een glas sojamelk per dag kan wel, maar niet per dag 1/2 liter of meer.

Brigitte
Door

Brigitte

op 14 Mar 2015

Heel interessant artikel. De duidelijkheid bij artsen is ver te zoeken en zeker qua voeding hebben ze echt bijscholing nodig.

Anna
Door

Anna

op 14 Mar 2015

Duidelijk geschreven, fijn artikel!

Marielle
Door

Marielle

op 14 Mar 2015

Soja werkt alleen tegen kanker als je het als kind gebruikt hebt. Daarom is er bij Aziatische vrouwen wel een positief effect en in de westerse wereld niet. Bron: Antikanker geschreven door ??? Zeer interessant boek om te lezen.

Corinne
Door

Corinne

op 15 Mar 2015

Hallo Marjolein,Dankjewel voor het duidelijke artikel. Er zijn inderdaad heel veel tegenstrijdige berichten over fyto-oestrogeen. Waar dit artikel niets over zegt, en daar ben ik wel nieuwsgierig naar, is of fyto-oestrogenen ook invloed hebben op het ontwikkelen van (borst)kanker. Dus gelden de richtlijnen in het artikel ook in het algemeen oftewel: kun je, als je geen kankerpatient, bent deze producten probleemloos gebruiken?Vriendelijke groet, Corinne

Cis
Door

Cis

op 04 Jun 2015

Bedankt Marjolein voor het artikel. Fijn om te lezen. Ik heb nog een vraag: kan ik saliethee drinken als ik tamoxofen gebruik? In Salie zitten fyto oestrogenen, maar ik weet niet in welke mate dat tamoxifen zou.blokkeren. Hartelijk dank. Cis

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 08 Jun 2015

Ik durf het je niet precies te zeggen. Volgens Dr Barbara Havenith zijn alleen de geconcentreerde fyto-oestrogeen producten mogelijk een probleem.

Eugenie
Door

Eugenie

op 15 Mar 2015

Dank je wel Marjolein voor het uitzoeken. als beginnend HF trainer zijn je stukken en je info minstens zo waardevol! Jij geeft "de bomen bladeren " ;-) waardoor ik besef dat ik het bos niet zie omdat ik er midden in sta! Wat een mooie bos info!

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 18 Mar 2015

Dank je wel Eugenie! Succes met je opleiding!

marlou
Door

marlou

op 15 Mar 2015

Heel interessant! bedankt

Immy de Jong
Door

Immy de Jong

op 16 Mar 2015

Net een uitstrijkje gehad (iedere 5 jaar) Mijn eerste reactie na het lezen 'dan had er toch bloedonderzoek kunnen plaatsvinden om te zien in hoeverre er een veel/minder geslachtshormonen aanwezig zijn?'

Barbara Havenith
Door

Barbara Havenith

op 16 Mar 2015

Dat is niet zo gemakkelijk, de hormonen veranderen per cyclusdag. Dus zomaar ergens prikken levert geen bruikbare informatie op.

Clary van Doorn
Door

Clary van Doorn

op 16 Mar 2015

interessant belangwekkend artikel

suzanbijleveld
Door

suzanbijleveld

op 17 Mar 2015

Dank je wel voor dit heldere artikel. Als diëtiste krijg ik regelmatig deze vraag voorgelegd, kan ze nu dit artikel meegeven.

Sylvia Huissoon-Wijs
Door

Sylvia Huissoon-Wijs

op 25 Mar 2015

Ik heb gelezen in een boek over het bloedgroep dieet dat voor mensen met bloedgroep A tijdens de overgang fyto-oestrogenen uit wilde yams, alfalfa en sojabonen wel kunnen maar geen traditionele oestrogeenvervangers ivm kans op kanker. Dit is dus voor elke bloedgroep verschillend en niet bekend bij de huisarts.

Heleen van der Sluys
Door

Heleen van der Sluys

op 27 Mar 2015

Dank je voor je verhelderende uitleg. IK verzet me waar ik kan tegen symptoombestrijding. Ben als roepende in de woestijn tegenover medici!

Marina Seerden
Door

Marina Seerden

op 29 Mar 2015

Wat een interessant artikel! Ik slik sinds 3 maanden rode klaver tegen opvliegers. Nu ben ik net als Corinne benieuwd of ik dit probleemloos kan blijven slikken (zonder risico op borstkanker dus). Het helpt me nl. wel. Hartelijke groet, Marina

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 30 Mar 2015

Beste Marina, het is veilig om dit te blijven slikken zolang je geen borstkanker hebt.

Bertie
Door

Bertie

op 29 Mar 2015

Nu pas tijd genomen om dit artikel te lezen. Heel zeker weer de moeite waard. De informatie is heel waardevol! Ik heb pas geleden je nieuwsbrief doorgestuurd naar 2 vrouwen die er ook voor openstaan door mijn informatie en ook omdat ik dacht dat het voor hen een verrijking zou zijn. Ga zo door! Ik blijf!

Jennifer
Door

Jennifer

op 31 Mar 2015

Wat een ontzettend duidelijk artikel weer. Ik heb vijf jaar geleden borstkanker gehad. Maar heb hier niets over te horen gekregen. Na operatie, bestraling en chemo, accuut in de overgang terecht gekomen. Wel volgens protocol tamoxifin voorgeschreven gekregen. Maar na het lezen van o.a. het boek 'Het verzwegen verhaal over kanker' meteen mee gestopt. Er is nog zoveel te winnen met goede en vooral eerlijke en onafhankelijke informatie. Mijn dank is groot.

Janet Danso
Door

Janet Danso

op 15 Apr 2015

Dank je wel, is echt leerzaam.Met vriendelijke groet Janet.

Nienke
Door

Nienke

op 15 May 2015

Ik vroeg me af hoe het zit met de eiwitgevoelige borstkanker en fyto oestrogeen. Ik heb vorig jaar deze vorm gehad en ben door de chemo vervroegd in de overgang gekomen. Met mijn 37 jaar ben ik er volgens de medici zelfs al klaar mee. Helaas nog wel regelmatig last van o.a. opvliegers. Een overgangsconsulente adviseerde fyto oestrogeen (naast het hebben van nog een mirena spiraaltje) te slikken. Kan ik dit nu wel of niet probleemloos slikken?

Hannie Burgmeijer
Door

Hannie Burgmeijer

op 17 May 2015

Inmiddels gebruik ik (nu mijn helingstraject voor borstkanker achter de rug is) natuurlijke progesteron-crème n.a.v. het boek van Dr.John R.Lee met de titel "Menopauze". Hij stelt dat het vooral om de balans gaat tussen oestrogeen en progesteron en daar de progesteron alleen maar daalt in de overgang (en ook al eerder) kun je door toevoeging van deze crème, je progesterongehalte verhogen, ter voorkoming of beperking van veel overgangsklachten en veroudering en ook tegen bobbeltjes in de borst (al of niet kwaadaardig). Hebben jullie daar ervaring mee?

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 18 May 2015

Hallo Hannie, ik adviseer je om een gesprek aan te gaan met dr Barbara Havenith van de Vrouwenpoli Boxmeer. Zij kan je een maatwerk advies geven. De ervaringen van vrouwen met progesteroncreme zijn erg verschillend. Of het voor jou de juiste oplossing is kan Barbara je goed vertellen.

Jeannette
Door

Jeannette

op 25 May 2015

Dag Marjolein en Barbara,En DIM capsules? Uiteraard naast veel brocolli eten. Is dat een optie? Bij mij is net een tumor ontdekt van 1,5 cm ontdekt. Wie weet kan ik de groei tegen houden.Groetjes Jeannette

Janneke
Door

Janneke

op 31 May 2015

Hallo. Ik ben geopereerd aan een 100% oestrogeen gevoelige lobulaire borsttumor. Onderga momenteel de chemo. Kan mariadistel (200mg per dag) dan wel geslikt worden? Onder welke categorie fyto-oestrogenen valt mariadistel? Het is namelijk zo helend voor de lever en wordt voor leverreiniging/-herstel op alle websites aangeraden. Alvast bedankt voor jullie reactie.

Monique
Door

Monique

op 23 Jul 2015

Graag wil ik weten of ik zwarte bessen zaadolie (GLA)van Biotics kan gaan gebruiken voor mijn overgangsklachten. Zitten hier fyto-oestrogenen in? In 2012 heb ik borstkanker gehad en slik daar nu dagelijks Tamoxifen 20mg.

nathalie
Door

nathalie

op 17 Aug 2015

Vraag: dus als je oestrogeendominantie hebt mag je wel lijnzaad? en wat is nou het gezondheidsverschil tussen de olie en de zaad?Groetjes

Marion
Door

Marion

op 10 Oct 2015

Dankjewel voor weer duidelijke informatie! Ik gebruik dagelijks sojavla vd natuurvoedingswinkel maar dat ga ik nu toch minderen. Als melkvervanging drink ik rijstemelk. Misschien voor anderen ook een aanrader.

Annelies
Door

Annelies

op 11 Oct 2015

Graag zou ik ook willen weten hoe zit met hoppe. Volgens mij is dit ook een fyto-oestrogeen. Dus ook geen biertjes drinken lijkt mij heel belangrijk bij hormoongevoelige tumoren. Vriendelijke groet.

Anja
Door

Anja

op 13 Oct 2015

Goedendag,Kan een hoge dosering Duivelsklauw en Tamoxifen samen?

Tess
Door

Tess

op 26 Nov 2015

Hoi,Vandaag ben ik naar de winkel gegaan om Soja isoflavonen en hop tabletten te kopen. Ik heb zelf een mirena spiraal en heb behoefte om zwanger te raken. Daarnaast drink ik ook fenegriek thee met venkel, is het mogelijk ondanks het spiraal om toch zwanger te raken?mvg

Ingrid
Door

Ingrid

op 17 Dec 2015

Hallo, Ik heb hormoongevoelige borstkanker en heb door de overgang erg last van opvliegers en nachtelijk zweten. Nu hoorde ik op de mamapoli dat saliethee erg goed helpt.... Maar als ik google op salie dan zie ik dat er fyto-oestrogenen in zitten.... Als ik die thee ga gebruiken speel ik dan russische roulette?????Weet iemand hoe het zit met salie thee?Groetjes, Ingrid.

Julia Mooij
Door

Julia Mooij

op 24 Sep 2016

Moet ik oppassen met Chinese kruidenmixen? Er zit Rehmannia (Chinees vingerhoedskruid), Corni (kornoelje?),Rhizoma Dioscoreae, paeonia suffruticosa, Alisma orientalis, phellodendron (wijnruitfamilie) en Anemarrhena asphodeloides in. Ik kan nergens vinden of dit kruiden / planten zijn waar eel fyto-oestrogenen in zitten. De acupuncturist heeft ze voorgeschreven, maar ik ben een beetje huiverig om het te gaan slikken als ik niet weet wat er in zit. Iemand een idee??

Wim van der Meer
Door

Wim van der Meer

op 25 Mar 2017

Het boek eten tegen kanker wat jij aangaf om te lezen bevat een tweetal zeer belastende zaken, die jij al diverse keren hebt behandeld en die zeer slecht zijn voor de gezondheid. Zij adviseren gewoon het gebruik van de magnetron en adviseren ook om bloem te gebruiken. Haal aub het advies om dit boek te lezen van je lijst.

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 29 Mar 2017

Je hebt gelijk Wim, de recensie van het boek had ik al weggehaald maar de link in dit artikel was ik vergeten, die haal ik ook weg.

Annekepan
Door

Annekepan

op 04 Sep 2019

Wat als je borstkanker hormoonongevoelig is? En werkt lijnzaad dan tegen menopauzeklachten?

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 06 Sep 2019

Het hele artikel gaat juist over hormoongevoelige borstkanker en daarvoor wordt dus o.a. wel lijnzaad aangeraden. Het kan ook tegen bepaalde overgangsklachten helpen.

Reactie plaatsen

Meer advies over 

vitaliteit en gezondheid?

Er staan meer dan 300 waardevolle artikelen op je te wachten!