Ghee of geklaarde boter; een vet met heel bijzondere eigenschappen
in Darmen
5 min. leestijd

Ghee of geklaarde boter; een vet met heel bijzondere eigenschappen

Op mijn zoektocht naar méér energie kom ik regelmatig nieuwe informatie en soms ook nieuwe producten tegen zoals ghee. Ik had het al eens geprobeerd maar vond het eerlijk gezegd niet echt lekker. Maar toen ik las hoe ongelooflijk gezond het is wilde ik het natuurlijk nog een keer proberen. Ik kocht de beste kwaliteit die ik kon vinden en als ik nu niet oppas raak ik eraan verslingerd!

Ghee; ook voor mensen die lactose- en caseïne-intolerant zijn.

Ghee wordt ook wel geklaarde boter genoemd. Je kunt het zelf maken van grasboter maar het is overal kant-en-klaar te koop. Door middel van langzame verhitting van boter stollen de melkeiwitten in de boter. Als je het schuimlaagje dat bij verhitting boven komt drijven eraf schept en de gesmolten boter vervolgens door een kaasdoek giet kan je de melkeiwitten eruit zeven. Wat overblijft is ghee; een geklaarde boter die ook geschikt is voor mensen met een lactose/caseïne-intolerantie of -allergie.

Ghee is in principe eindeloos houdbaar en zal niet bederven, zelfs niet buiten de koelkast. Draai de deksel er niet vast op; ghee wil ‘ademen’. Het is een vet dat verhit kan worden tot maar liefst 250 graden zonder te oxideren; erg geschikt dus voor bakken, braden en zelfs frituren als je dat zou willen (daar ben ik geen fan van maar stel dat je dat een keer wilt).

Ghee is al eeuwenlang bekend als geneesmiddel

Ghee staat binnen de Ayurvedische geneeskunde al eeuwenlang bekend als medicijn. Zowel om te eten als om op de huid te smeren. Het wordt onder andere gebruikt als een soort transportmiddel om genezende kruiden beter door de huid te laten opnemen. In de Ayurveda wordt ghee ook gezien als een middel dat kan worden ingezet voor de verjonging en vernieuwing van organen, weefsels en cellen. In oude religieuze Indiase geschriften wordt vaak gesproken over ghee. Dat belooft dus nogal wat.

Inmiddels weten we ook vanuit wetenschappelijk onderzoek welke eigenschappen ghee allemaal heeft en waarom het zo gezond voor ons is. Ik heb enkele belangrijke eigenschappen voor je eruit gelicht, maar er zijn er nog meer.

Boterzuur of butyraat beschermt je darmwand

Ghee valt onder de verzadigde vetten maar bevat net als kokosolie een bijzonder type vetzuur: korte-keten vetzuren. Deze korte-keten vetzuren staan ook wel bekend als butyraat of boterzuur. Butyraat is een belangrijke beschermer van je darmslijmvlies. Door het verteren van vezels in je darmen wordt door gezonde darmbacteriën hetzelfde beschermende butyraat gevormd, maar lang niet iedereen heeft voldoende van deze gezonde darmbacteriën in zijn/haar darmen. Ghee zorgt enerzijds voor een gezond darmslijmvlies en voedt anderzijds de gezonde darmbacteriën, zodat deze het zelf weer kunnen gaan produceren. Mede dankzij deze eigenschap beschermt ghee tegen darmkanker; butyraat is verantwoordelijk voor de groei en werking van dikkedarmcellen.

Butyraat is een krachtige ontstekingsremmer

Butyraat staat bekend als een krachtige ontstekingsremmer. Het is de werkzame stof in veel medicijnen die ontstekingen moeten remmen. Uit onderzoek van het World Journal of Gastroenterology (1) blijkt dat patiënten met ontstekingen in hun darmen, zoals bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa, zelf niet genoeg butyraat in hun darmen produceren. Het gebruik van ghee kan hierbij ondersteunend werken. In de Ayurveda werd ghee dan ook eeuwenlang succesvol ingezet bij allerlei spijsverteringsproblemen maar ook bij allergieën, artritis en auto-immuunziektes.  We begrijpen nu waarom het zo goed werkt.

Ghee gaat de strijd aan met chronische ontstekingen

Doordat butyraat een krachtige ontstekingsremmer is werkt het tegen allerlei ziektes waar een chronische ontsteking aan ten grondslag ligt. Denk aan hart- en vaatziektes, insulineresistentie en diabetes, maar ook aan kanker, wat steeds vaker gezien wordt als een uiting van chronische ontstekingen op celniveau. Dit lijkt met name verband te houden met de hoge concentratie van geconjugeerd linolzuur (CLA)  in ghee, wat kankerwerende effecten heeft maar ook meehelpt bij de instandhouding van normale cholesterolgehalten in het bloed.

Uit een studie gepubliceerd in het The Netherlands Jounal of Medicine (2) bleek dat de inname van verzadigde vetten geen relatie had met hart- en vaatziektes zoals vaak wordt gedacht. Een hoge inname van koolhydraten heeft deze relatie juist wel. Er zijn inmiddels duizenden onderzoeken die dit aantonen.

Gezonde vetten bevorderen de opname van vitamines en mineralen

Als je me een tijdje volgt dan weet je dat ik zeg dat een rauwkostsalade veel gezonder wordt met wat gezonde vetten erin. De gezonde vetten stimuleren de opneembaarheid van vitamines en mineralen vanuit je darmen in het bloed, zodat ze gemakkelijk naar alle cellen van je lichaam kunnen worden vervoerd en daar hun werk kunnen doen.

Sommige gezonde vetten zijn gezonder dan andere als het gaat om de opname van nutriënten in je darmen. Ghee behoort bij de toppers. Ghee zelf bevat daarbij veel omega 3- en omega 9-vetzuren en de in vet oplosbare vitaminen A, D, E en K.

Ghee geeft snel energie en maakt je niet dik

Net als kokosolie bevat ghee een type vetzuur, in dit geval korte-keten vetzuren, die door het lichaam gelijk kunnen worden gebruikt als energie. Butyraat wordt door de darmwand opgenomen in het bloed en kan direct, via de lever, naar alle cellen worden getransporteerd om te worden gebruikt als energie. Net als de vetzuren van kokosolie kunnen ook deze vetzuren de cellen van je hersenen bereiken, die normaal gesproken glucose gebruiken als brandstof. Het is dus een snelle en gezonde vorm van energie, zowel voor je lichaam als je hersenen.

Dit type vetzuren kan niet worden gebruikt voor vetopslag in je lichaam; ze worden gelijk verbrand. Daarom word je er niet dik van en hebben ze ook geen invloed op je cholesterolniveau. Het is misschien even wennen aan het idee dat je niet vet wordt van vet, maar wen er toch maar aan, want het is echt zo. Ik spreek onder andere uit eigen ervaring.

Sterkere tanden en soepelere bloedvaten dankzij meer vitamine K2

In gezonde darmen worden onder andere bepaalde vitaminen B en vitamine K2 aangemaakt. Vitamine K2 speelt een belangrijke rol in ons lichaam. Een belangrijke functie van K2 is dat het meehelpt om calcium in onze botten en tanden te krijgen en ze daardoor gezonder en sterker te maken. Een andere belangrijke functie is dat het meehelpt om plaque uit aderen te krijgen en daardoor gaat het dus aderverkalking tegen. De meeste mensen, zo’n 80%, hebben darmen die onvoldoende K2 aanmaken. Ghee, mits van gras gevoerde koeien, bevat het volop.

Ghee helpt bij obstipatie en afvoeren van afvalstoffen

Aangezien ghee gezonde voeding is voor vriendelijke darmbacteriën helpt het mee om spijsverteringsproblemen als obstipatie te voorkomen. Ghee helpt ook mee om droogte in het lichaam te voorkomen, een bekende oorzaak van vroegtijdige veroudering. Het bevat vitamine E, een bekende antioxidant die meehelpt om een beschadigde huid, bijvoorbeeld als gevolg van een verwonding, te helpen helen. Volgens de Ayurveda helpt ghee ook mee om vetcellen en toxische stoffen die opgeslagen liggen in deze vetcellen af te voeren.

Mede dankzij deze laatste eigenschap en de stimulerende werking op het spijsverteringssysteem wordt ghee dan ook gezien als hulpmiddel bij het afvallen. Ik zei het al: je wordt niet dik van gezond vet eten!

Kies altijd de beste kwaliteit; in dit geval grasgevoerd

Als het gaat om vetten raad ik altijd met klem aan om de allerbeste kwaliteit te kopen die je kan vinden. Wat ghee betreft bedoel ik dan ghee gemaakt van boter van biologisch gehouden, grasgevoerde koeien. Maak je het zelf, kies dan ongezouten, biologische grasboter. Een uitstekende kwaliteit ghee kan je hier vinden. 

Op YouTube staan veel filmpjes die laten zien hoe je het zelf kunt maken (ik zal er zelf ook een filmpje over maken maar dat is er nog niet van gekomen). Ik heb wel een filmpje gemaakt over hoe ik mijn koffie een boost geef met kokosolie: bulletproof koffie. Tegenwoordig doe ik dat ook met ghee en eerlijk gezegd vind ik het met ghee nog véél lekkerder! Klik hier voor het filmpje. 

Gezonde voeding voor je lichaam, gezonde voeding voor je hersenen. Maar bedenk wel: als je meer gezonde vetten toevoegt aan je dagelijkse menu, schrap dan meer en meer de ongezonde koolhydraten. Niet te veel chocolade-paaseitjes dus dit komende weekend!

Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan door middel van de social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat. Heb jij een lekker recept met ghee voor ons?

Bronnen

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3070119/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21978979

Anna
Door

Anna

op 30 Mar 2018

Interessant verhaal, informatie om m'n darmwand te versterken is altijd welkom. Maar is ghee nu beter/gezonder dan kokosolie? Of gebruik je het voor verschillende dingen? Of is het het beste om ze allebei te gebruiken en wat af te wisselen?

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 03 Apr 2018

Als je mij een beetje kent dan weet je dat mijn motto is:'alles met mate en gevarieerd' Anna! Dus zeker gewoon allebei gebruiken en afwisselen.

Sandra
Door

Sandra

op 01 Apr 2018

hi marjolein.. reuze interessant weer dit artikel. wat is een gezonde hoeveelheid om hiervan dagelijks te gebruiken zodat het ook effect heeft? is dat net als kokosolie 2.5 eetlepel zoiets?

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 03 Apr 2018

Dat laat ik over aan je gezonde verstand Sandra. Mijn motto is dus: alles met mate en zorg voor vatiatie. Er is niet één standaard antwoord voor hoeveelheden die voor iedereen gelden.

Hilda de boer
Door

Hilda de boer

op 03 Apr 2018

Gewoon mee bakken en braden.

José
Door

José

op 02 Apr 2018

Goedemorgen Marjolein, Hartelijk dank voor dit heldere artikel. Toch een vraag: Ghee kan je gebruiken voor braden en bakken. Maar hoe gebruik je het door een salade? Gewoon kleine klontjes erdoorheen mengen? En kan je het ook op je brood smeren? Dank en groet, José

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 03 Apr 2018

Beste José, in een salade lijkt het me niet direct handig of lekker. Maar op brood kan het zeker, gewoon net als boter.

Gerda
Door

Gerda

op 04 Apr 2018

kan je het gebruiken bij koemelk allergie ?

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 09 Apr 2018

Je kunt het wel proberen Gerda, want veel mensen die niet tegen koemelk kunnen krijgen geen problemen van ghee. Uit ghee zijn namelijk de eiwitten grotendeels verwijderd die bij velen de probelemen veroorzaken, maar het is dus een kwestie van uitproberen of jij er tegen kunt.

Roland van Loon
Door

Roland van Loon

op 05 Apr 2018

In India heb ik aangeleerd een theelepel ghee in je koffie of thee te doen. Past perfect in de ketogene voeding.

Vera
Door

Vera

op 19 Jun 2018

zitten die gezonde stoffen niet ook in rauwe bio-boter van grasgevoerde koeien?

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 25 Jun 2018

Jawel Vera, maar het verschil is dat het klaren van de boter ervoor zorgt dat een groot deel van de lactose en caseïne verdwijnt, waardoor mensen die daar problemen mee hebben er ook vaak (beter) tegen kunnen.

Mieke
Door

Mieke

op 22 Jul 2018

Is geklaarde boter hetzelfde als ghee?

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 30 Jul 2018

Het is ongeveer hetzelfde Mieke, maar niet helemaal. Bij ghee is er door langere verhitting meer vocht verdampt dan bij geklaarde boter, waardoor het ook wat anders smaakt. Ghee heeft een meer karamelachtige smaak dan geklaarde boter.

Mathilde
Door

Mathilde

op 07 Sep 2018

Ca. 2 jaar maak ik mijn eigen ghee om mee te bakken en voor op brood. Ook gebruik ik het om make-up en waterproof mascara te verwijderen. In de ayurveda wordt ghee ook als oogbadje gebruikt, ter verzachting van de ogen.

Greet
Door

Greet

op 29 Oct 2018

Haal je dat gewoon in de supermarkt?

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 05 Nov 2018

Hallo Greet, het is te krijgen in de supermarkt inderdaad, maar let we op dat je goede kwaliteit hebt. Bij de Ekoplaza of natuurwinkel heb je zeker goede kwaliteit.

nelleke
Door

nelleke

op 29 Oct 2018

Hallo Marjolein, Dank je wel voor deze informatie. Ik heb toevallig een aantal weken geleden een pot Ghee (de goeie) gekocht. De smaak vind ik erg lekker en vandaag heb ik het in rauwe cacao opgelost in warm water gedaan, beetje kaneel erbij. Heerlijk! Maar ik vind de tip dat je het ook op de huid kan smeren heel verrassend! Ik gebruik heel vaak cocos-vet voor de huid ook op psorias-plekjes. Ik heb nog niet kunnen ontdekken of Ghee ook koud gebruikt kan worden zoals gewone boter maar wel in stampotten en koffie en thee. !

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 12 Nov 2018

Hallo Nelleke, ja hoor, je kan Ghee ook heel goed koud gebruiken. Zeker proberen.

Carmen Robbe
Door

Carmen Robbe

op 22 May 2019

Hoi, jaren geleden op een ayurvedische kookcursus ghee leren maken. Sindsdien maak ik het zelf. Alles is superlekker in ghee gebakken! Zelfs op de boterham smeer ik het, afgewisseld met kokosolie. Als je moet kiezen tussen deze en de industriële margarine, weet je toch wat best voor je lichaam is? Ik gebruik alleen maar olijfolie, kokosolie of ghee.

Jannieka
Door

Jannieka

op 14 Nov 2019

Heeft bio grasboter niet dezelfde gezonde eigenschappen? Valt dit ook onder de gezonde vetten?

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 18 Nov 2019

Jazeker! Het is niet of/of maar en/en. Afwisseling is altijd goed :-).

Van remoortere marga
Door

Van remoortere marga

op 14 Nov 2019

Interessante informatie ga ook eens ghee kopen

Maatje
Door

Maatje

op 18 Nov 2019

Wat is een goede Ghee boter. Zie het wel eens staan in de supermarkt. Of kun je het beter bij de Biowinkel kopen?

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 18 Nov 2019

Het best is een biologische ghee, het merk maakt verder niet zo uit.

Trudy van Dam
Door

Trudy van Dam

op 19 Nov 2020

Kun je ghee na het bakken van bv (biol.) vlees als jus gebruiken in je eten?

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 23 Nov 2020

Jazeker!

Annette van Kamp
Door

Annette van Kamp

op 25 Nov 2020

Hallo Marjan,Ik ben erg fan van je boeken en ‘eet’ alle informatie tot me :-) Ik las net je boek het energieke vrouwenkompas en geef je op pagina 190 aan dat ghee onder ‘redelijk gezonde verzadigde vetten behoord’ en dat je dit - waaronder dus ghee met mate moet gebruiken en dat verhitten met te hoge temp. van ghee ook weer schadelijk kan zijn (blz 192). In dit artikel lijkt het juist weer anders - wat kan ik nu het beste aanhouden? Ik verneem het graag! Alvast bedankt!

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 30 Nov 2020

Zoals voor alles, geldt: wissel af. Ik gebruik Ghee, Kokosolie, Olijfolie en Roomboter. In dit blog focus ik me alleen even op Ghee en de goede waarden.

Reactie plaatsen

Meer advies over 

vitaliteit en gezondheid?

Er staan meer dan 300 waardevolle artikelen op je te wachten!