Obesitas en het gevecht om onze beperkte maaginhoud

Obesitas en het gevecht om onze beperkte maaginhoud

Op 19 juni 2013 heeft de American Medical Association (AMA) verklaard dat obesitas een ziekte is. Ze verklaart daarbij dat er een scala aan medische ingrepen nodig is om deze ziekte te behandelen en te voorkomen. Hierbij wordt gedacht aan maagverkleiningen en medicatie. Ik vind dit schokkend nieuws want volgens mij is dit dweilen met de kraan open. Het gaat mijns inziens namelijk om het gevecht dat gevoerd wordt door de voedingsindustrie tegen onze beperkte maagomvang. Laat me je dit uitleggen. 

Obesitas is absoluut een uitdaging om aan te werken

Iedereen die niet blind is, kan met zijn of haar eigen ogen zelf makkelijk vaststellen dat overgewicht en obesitas (een zwaardere vorm van overgewicht :-)) een grote uitdaging aan het worden is. Als je dit al niet zelf iedere dag letterlijk aan den lijve ondervindt. Volgens de cijfers van het CBS (1) is overgewicht in Nederland de afgelopen 30 jaar fors toegenomen. Was in de 80-er jaren 27% van ons te zwaar, we zitten nu op 41%. Obesitas onder volwassenen nam nog sterker toe, van 5% toen naar 12% nu. Van de vrouwen boven de 50 jaar is maar liefst méér dan de helft te zwaar. Au! Er dus wel degelijk reden om in actie te komen. Maar wat is een gezonde actie in deze? Maagverkleiningen en medicatie?

Waar liggen de verantwoordelijkheden?

Tot medio vorige eeuw was er nauwelijks sprake van obesitas. Zijn we met elkaar de afgelopen 30 jaar zoveel méér gaan eten dat het deze stijging van mensen met overgewicht en obesitas kan verklaren? Aten we vroeger 6 boterhammen en een bord warm eten en eten we nu 60 boterhammen en 10 borden warm eten? Overeten we ons massaal aan broccoli, appels, eieren, ongebrande noten, aardappelen of havermoutpap? Nop. Niemand zal zich overeten aan echt voedsel, onze maag zegt gewoon een keer “stop; ik zit vol”.

Het heikele punt is dat we de afgelopen 30 jaar hele ándere dingen zijn gaan eten. We hebben écht voedsel, voedsel dat ons lichaam herkent als voedsel, voedsel dat onze ouders merendeels aten en waarvan onze maag aangaf dat er genoeg gegeten was, vervangen door op-voeding-lijkende-substanties die gemaakt worden in een chemische fabriek. En in heel veel van deze op-voeding-lijkende-substanties zitten stoffen die enerzijds ons verzadigingsgevoel (voelen dat je genoeg hebt gegeten) lam leggen en anderzijds verslavend zijn, zodat wij snakken naar méér van hetzelfde.

De voedingsindustrie levert een gevecht om onze maaginhoud

Vóór de 80-er jaren bestonden producten als brood, mayonaise en yoghurt uit 3 of 4 eenvoudige ingrediënten. Hetzelfde geldt voor vis- of vleeswaren. Tegenwoordig kunnen er wel 20 chemische toevoegingen inzitten. De kans is groot dat er naast allerlei toegevoegde transvetten, suikers en zouten ook chemische E-nummers inzitten. Het probleem met een aantal van deze stoffen is dat ze een verslavende werking hebben én ons verzadigingsgevoel verstoren en dat is precies wat de voedingsindustrie wil. Ze willen namelijk graag zoveel mogelijk aan ons verkopen want dat is goed voor hun winstcijfers.

Het gaat met name om suikers, vetten en zouten, maar ook smaakversterker MSG (dat veel verschillende schuilnamen heeft) is een boosdoener. Overigens bedoel ik met suikers ALLE vormen van suikers, inclusief geraffineerde koolhydraten zoals witmeel. Ik denk dat iedereen wel herkent dat het vaak erg moeilijk is om een klein handje chips, een klein stukje chocola, één koekje of een normale punt pizza te eten en dan te stoppen. Twee happen vraagt gewoon om méér en dat is precies wat de voedingsindustrie wil. Dat we snakken naar méér. Waarom denk je dat de verpakkingen van cola, chips en pizza’s de laatste jaren steeds groter zijn geworden? En ondertussen eten we daardoor ook nog eens steeds minder gezonde appels en broccoli waardoor ons lichaam bouwstoffen tekort gaat komen en ook dáárdoor blijft roepen om voedsel.

Wist je dat tweederde van de calorieën die we binnen krijgen via bewerkt eten uit de supermarkt afkomstig is van maar vier gewassen? Soja, tarwe, mais en rijst zijn wereldwijd de goedkoopste grondstoffen en zitten overal in.

Ratten blijven cheesecake eten ondanks electroshocks

Suikers, transvetten en zouten zijn stoffen die verslavend werken op ons brein. Dit is in heel veel onderzoeken aangetoond. In de 60-er jaren werd door Anthony Sclafani, student aan de Universiteit van Chicago, al aangetoond dat ratten onbeheerst blijven eten van “supermarkt” voedsel: een mix van zoete en vette producten uit de supermarkt. Hij maakte een mengsel van onder andere gezoete gecondenseerde melk, chocolade koekjes, salami, kaas, melkchocola en pindakaas. De ratten waren binnen enkele weken extreem obees. Dit overeten gebeurde niet met hun normale voedsel. In Florida is een onderzoek geweest waaruit bleek dat ratten zelfs cheesecake bleven eten ondanks het feit dat ze een elektroshock konden verwachten bij het eerst hapje.

Banner boek Voeding & Gezond gewicht

Het gaat niet alleen om de smaak

In eerste instantie dachten onderzoekers dat we blijven eten omdat we de smaak zo lekker vinden. Dat we méér van deze smaak in onze mond willen. Maar er blijkt meer aan de hand te zijn.

Uit veel onderzoek blijkt dat voedsel, met name voedsel dat een hoog percentage suikers, vetten en/of zouten bevat, dezelfde werking op ons brein heeft als cocaïne, morfine en nicotine. Wetenschappers van het Princeton Neuroscience Institute (2) hebben aangetoond dat bij ratten die in korte tijd veel suiker aten, een stijging optrad van het dopaminegehalte. Dopamine is het hormoon waardoor we ons lekker voelen. Het is in feite een beloning van ons lichaam voor wat we gegeten hebben: namelijk energierijk voedsel (suikers, vetten en zouten) en dat is precies wat ons lichaam nodig heeft om te overleven. Met mate dan wel! Maak je het té vaak en té veel aan, dan kan je verslaafd raken aan dopamine en wil je dus meer en meer eten om het gevoel terug te krijgen.

De wetenschappers uit Princeton hebben dit bevestigd. Ze kwamen er achter dat aan suiker gewend geraakte ratten die opeens géén suikers meer kregen, ontwenningsverschijnselen van drugs vertoonden, zoals het zich terugtrekken in een veilig tunneltje en klapperende tanden. Ze waren te angstig geworden om op onderzoek uit te gaan, wat ze normaal gesproken altijd doen. Ook gingen ze opeens aan de alcohol en aten ze nog méér als ze opeens weer suikers kregen. Het leken echte junkies te zijn geworden. Kortom: ratten raken verslaafd aan supermarkt-eten dat is volgestouwd met suikers, (trans)vetten en zouten.

In hoeverre is ons supermarktvoedsel voor mensen verslavend?

Oke, oke, oke, mensen zijn geen ratten, ik weet het. Maar kijk gewoon eens naar jezelf. Stel jezelf de vraag wat er met jou aan de hand is als je wéér een greep doet in de zak chips, de koekjestrommel, de chocolaatjes, de zoutjes, de fles wijn, de koelkast met nóg een stuk cheesecake of het vriesvak met magnums. Terwijl je wéét dat nog méér ervan niet gezond voor je is. Misschien wil je zelfs wel afvallen. Welk mechanisme is hier aan het werk? Waarom redt je gezonde verstand het niet van je verlangen naar nog méér? Zou het kunnen dat ons supermarktvoedsel; ofwel de op-voedsel-lijkende-substanties-uit-een-chemische-fabriek vol met suikers, vetten, zouten en MSG een verslavende werking hebben op je brein? Durf jij het uit te sluiten?

Ik niet. Ik heb te lang geworsteld met een suikerverslaving om te denken dat overgewicht en obesitas draait om een gebrek aan wilskracht. Ik geloof niet dat de helft van de vrouwen 50+ gebrek aan wilskracht heeft als het gaat om wat ze eten. Los van het feit dat het voor vrouwen 50+ sowieso al moeilijk is om hun oude gewicht te behouden vanwege hormonale veranderingen (die door van alles kunnen worden beïnvloed; ons gewicht wordt niet alleen bepaald door wat we eten) ben ik ervan overtuigd dat er iets anders aan de hand is. Niemand wil echt veel te zwaar zijn.

De voedingsindustrie zoekt naar ons “zevende hemel” gevoel

Ik denk dat ook de voedingsindustrie de verslavende werking van haar producten niet uitsluit. Ik denk dat ze het zelfs omarmt. Onze verslaving aan suikers, (trans)vetten , zouten en E-nummers zoals MSG is namelijk haar grootste wapen in de strijd tegen onze beperkte maagomvang. De voedingsindustrie bestudeert hersenscans om vast te stellen hoe wij neurologisch op bepaalde voedingsmiddelen reageren, vooral op suiker. Ze zijn voortdurend op zoek naar de juiste hoeveelheid suiker in een bepaald product, die ons het “zevende hemel” gevoel zal geven: het gevoel waarbij zoveel mogelijk van de verslavende dopamine vrij gaat komen, terwijl we het voedingsproduct nog lekker vinden. Unilever heeft een marketingcampagne gelanceerd in Amerika waarin ze ons verkoopt dat het eten van ijs een manier is om onszelf gelukkig te maken. “Wees gelukkig en eet ijs!”. Zij weten dat en wij weten dat. Helaas is dit geluk van slechts zeer korte duur en heeft het een zwaarwegende keerzijde.

Volgende week volgt deel 2 van dit artikel.  Wil je alvast méér lezen over de de tips and tricks van de voedingsmiddelenindustrie en hoe het eigenlijk zover gekomen is, dan kan ik je het boek Een pleidooi voor echt eten van onderzoeksjournalist Michael Pollan van harte aanbevelen.

Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan door middel van de social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat.

Bronnen

https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2012/27/steeds-meer-overgewicht

https://www.princeton.edu/news/2008/12/10/sugar-can-be-addictive-princeton-scientist-says?section=topstories

Ingrid Langen
Door

Ingrid Langen

op 28 Jun 2013

Ja, in de voedingsindustrie spreekt men niet van marktaandeel maar van 'share of stomach'. Geen grapje! Ook heel boeiend onderzoek is van een (Canadese) levensmiddelentechnoloog (ben z'n naam even kwijt) die aantoonde dat ons verzadigingsgevoel pas optreedt als we al 2x teveel hebben gegeten. Hij werkte voor de voedingsindustrie: op grond van dat onderzoek werden de verpakkingen groter gemaakt.....

Janine
Door

Janine

op 28 Jun 2013

Heerlijk verhelderend en ik ben het totaal met jou eens. Ik weet niet hoe het in de Nederlandse supermarkten is maar hier in Nieuw Zeeland komen de supermarkten vol te liggen het 'gezonde snacks', ze krijgen zowaar een 'tick' van de 'Heart Foundation'. Ik vind het echt eng. De regels over wat in het product zit zijn niet zo streng als in Europa. Soms staat maar de helft op de verpakking. Eng hoor om te weten dat de voedsel industrie zoveel macht heeft. Bedankt.

Micky
Door

Micky

op 29 Jun 2013

Weer heel verhelderend. Kijk uit naar deel 2. Voel me soms een roepende in de woestijn, maar hoop dat jullie zo doorgaan. Als er maar genoeg mensen problemen hebben met hun gezondheid, met medicijngebruik en bijwerkingen tot gevolg, worden ze waarschijnlijk wel ontvankelijker voor goede raad. Een mens is wat ie eet! Onze 3 kinderen, die al "dat gezonde" vroeger maar niks vonden, lijken met dat voorbeeld nu - 15 jaar later en zelf kinderen hebbend - toch blij te zijn.

Anneke
Door

Anneke

op 29 Jun 2013

Dank voor deze column. Gisteren ook NTR-documentaire gezien. Schokkend natuurlijk. Wat ik wel mis is de kracht van het tegengeluid; of zoals Michael Pollan het noemt; Vote with your fork ! Uiteindelijk ligt de kracht toch bij de consument. Mij geeft het heel veel kracht te weten dat wanneer ik bewust koop en kook ik een verschil maak. En 'enge' mensen uit de voedselindustrie, hun kracht ontneem. Als bewuste consument ben je zoveel sterker dan de hele voedselindustrie bij elkaar. Wees trots op jezelf, hou van jezelf en voed jezelf. Letterlijk en figuurlijk. Ik wens iedereen liefde voor zichzelf en gezondheid als resultaat. Meer lezen over Michael Pollan en vote with your fork: http://pollan.blogs.nytimes.com/2006/05/07/voting-with-your-fork/?_r=0

Marijke
Door

Marijke

op 24 Sep 2013

Ik wordt behandeld voor Crohn, mediecijnen ja, maar over voeding wordt niet gesproken. Crohn is een "westerse" ziekte. Dat zegt toch eigenlijk genoeg. Gelukkig zelf slimmer geworden en mijn voeding drastisch aangepast. Gewicht gaat omlaag en ik voel me veel beter. Dankjewel voor de informatie. Ik blijft het volgen

Leonie
Door

Leonie

op 24 Sep 2013

Ik ben het gedeeltelijk met je eens. Ik heb ivm morbide obesitas op 9 juli een operatie ondergaan. (Gastric bypass). Ik ben mijn hele leven al te zwaar. Reeds bij mijn geboorte woog ik 11 pond en was als klein kind gezet. Pas na mijn puberteit werd ik zwaarder en na twee zwangerschappen bleven er nog meer kilo's aanhangen. Ik ben nu inmiddels 46 jaar en was mijn overgewicht spuug en spuug zat! Het is bij mij wel bewezen dat 30 jaar dieet op dieet volgen niet werkt. Het is bewezen dat maar 3% na het afvallen op gewicht blijven, de andere komen aan met vaak nog extra kilo's. Het bekende jo jo effect. Ik ben erg blij met mijn operatie. Het hongergevoel is helemaal uitgeschakeld, je lichaam krijgt een natuurlijke behoefte naar gezond voedsel en een afkeer van vetrijk voedsel. Tevens is bewezen dat bij mensen met morbide obesitas het voedsel te lang in de eerste 1,5m van je dikke darm blijft zitten. Met deze operatie slaan ze deze 1,5m over. Doordat ik geen suiker meer eet proef en zie ik inderdaad dat werkelijk in alles toegevoegde suiker zit! Ik denk dan ook zeker dat er een grote verantwoordelijkheid voor overgewicht ligt bij de voedselindustrie. Maar ik ben zeker ook van mening dat morbide obesitas zeker een ziekte is. Ik sta de komende 5 jaar onder controle van een diëtiste, verpleegkundige, bewegingsdeskundige en psycholoog. Ik voel me nu al super goed en ben vreselijk blij met de mogelijkheid van deze operatie!

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 30 Sep 2013

Beste Leonie, fijn om te horen dat de operatie zo goed voor je is geweest. Probeer wel de gezonde vetten te blijven eten en schrap in plaats daarvan de koolhydraten, met name gluten (tarwe). Kijk eens hoe dat bevalt. Het is inmiddels bekend dat het heel belangrijk voor onze gezondheid is hoe de periode van ons als foetus was; als je moeder zwaar overgewicht had terwijl ze zwanger van je was, wordt het heel moeilijk om zelf slank te blijven. Deze situaties zullen we steeds meer krijgen.

Annie
Door

Annie

op 26 Oct 2013

Beste Marjolein, Ik hen nethet boek van Pollan gelezen endan weet je nog meer achtergronden van hoe de levensmiddelen industrie werkt en hoe kwalijk dat is. Ik kan ook niet begrijpen dan de overheid alle zogenaamde gezondheidsclaimes toestaat. Regelmatig weis ik mensen op de ingredienten op een verpakking en heon ze misleid worden. Ik ben echt heel bij dat jij op een toegankelijk manier je kennis bij een breder publiek bekend maakt. Ik weet al tien jaar dat je je bij eerlijk eten veel beter voelt van ik had het candida syndroom en was daar met hulp van een orthomoleculair arts, een streng dieet (vooral geen suiker en bewerkte producten). Binnen een maand voelde ik mij als herboren en kom hele wereld weer aan. Ik eet zoveel mogelijk eerlijkvoedsel (dus geen bewerkte producten) een voel me na tien jaar prima. Heel veel succes met je nieuwsbrieven en site. Ik vind het echt geweldig wat je doet.

jacqueline
Door

jacqueline

op 15 May 2014

Ik eet als vegetariër veel kaas en drink sojamelk ongezoet. Enja ik heb een opgezette buik Moet ik kaas en soja laten staan? Valt kaas onder de gezonde vetten? Enorm bedankt alvast!

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 23 May 2014

Kaas bevat caseïne, het kan dat je darmen daar niet tegen kunnen, vooral als je het veel eet. En soja is ook niet zo geweldig. Eet meer groenten en plaats van kaas en soja! Ik wed dat het je opgeblazen gevoel oplost. Probeer het uit, ieder lichaam is uniek.

Eva
Door

Eva

op 11 Jul 2014

Helemaal waar: er wordt een strijd gevochten om ons maagaandeel en ons portemonnai. Ben benieuwd of Marjolein ons iets over exorfinen gaat vertellen.

Eten we om te leven of leven we om te eten?
Door

Eten we om te leven of leven we om te eten?

op 27 Jul 2014

[…] De verslavende werking van industrieel bewerkt voedsel. Waarom is het zo moeilijk om te stoppen met roken, met alcohol en met drugs? Omdat ze een verslavende werking hebben op ons lichaam. Ditzelfde geldt voor industrieel bewerkt voedsel met haar suikers, transvetten en chemische toevoegingen. We krijgen er een dopamine-stoot van in onze hersenen dat zegt: lekker! Ik wil meer! Ons lichaam is nog steeds gebouwd op het vergaren van voedsel want dat hebben we nodig om te overleven. Ons lichaam wil suikers en vetten want dat betekent energie. Maar ons lichaam is nooit gebouwd op industrieel bewerkt voedsel en al helemaal niet op kingsize porties daarvan. Een slecht eetpatroon zullen we moeten benaderen als een verslaving. Je kunt er vanaf komen maar het is niet altijd makkelijk. Lees meer over de verslavende werking van industrieel bewerkt voedsel in mijn blogs: Obesitas en het gevecht om onze beperkte maagomvang […]

Miriam
Door

Miriam

op 29 Nov 2014

ben blij met jullie website en blogs.......ons hele systeem is er op geënt om afhankelijk te zijn van politiek en industrie die ons langzaam ah vergiftigen zijn. Ook de medische wetenschap duwt ons in de afhankelijke positie zodat we braaf al die pillen blijven slikken (lees dodelijke leugens) en geen verantwoordelijkheid nemen voor onze eigen kwaal ( en proces). Uiteindelijk worden we alleen maar afhankelijker en zieker. Het wordt tijd dat we hier met zijn allen kritisch naar kijken en ben ontzettend blij te merken dat dit inderdaad ook gebeurt. Met zijn allen staan we sterk om die veranderingen door te voeren die we willen.........geen E nummers in ons eten, geen bestrijdingsmiddelen, niet overal standaard suiker in, vlees van blije loslopende dieren......en eerst ons eet en/of leefpatroon wijzigen voordat we aan de pillen gaan. We zijn op de goede weg!

Susanne
Door

Susanne

op 16 Mar 2015

Ik erger me scheel aan diëtisten die denken dat mensen met obesitas niet weten wat gezond eten is. Iedereen die zo zwaar is heeft ervaring met diëten en dus met voeding. Adviezen als 'eet een appel i.p.v. een koekje', vind ik echt heel denigrerend. Het gaat bij obesitas niet om calorieën tellen. Obesitas zou behandeld moeten worden zoals een verslaving behandeld wordt. Zoals er mensen zijn die verslaafd zijn aan alcohol of drugs, zijn mensen met obesitas verslaafd aan suiker en chemische toevoegingen. En ik ervaar een voedselverslaving als erger dan een middelen verslaving. Van de drank afblijven is lastig. Op feestjes, maar ook in de winkel ligt de drank op de loer. Maar de moeilijkheid met eten is, dat we elke dag moeten eten. De verslavende middelen staan niet in een apart vak, nee het staat overal en het zit verscholen in allerlei voedingsmiddelen. Zonder dat je er erg in hebt neem je suiker en chemische toevoegingen tot je. Om jezelf te ontgiften en vrij te blijven van verslavende voedingsmiddelen is het noodzakelijk om onbewerkt voedsel te eten en zo min mogelijk koolhydraten. En dan komt het volgende probleem om de hoek kijken. Want welke voedingsmiddelen zijn het goedkoopste? Eet eens elke dag fruit, het liefst meerdere stuks, verse groente, noten, biologisch vlees... De meeste mensen kunnen dat helemaal niet betalen. Obesitas is niet alleen een verslaving maar ook een teken van armoede.

Janneke
Door

Janneke

op 09 May 2015

Dank je wel Marjolein voor je goed onderbouwde en heldere informatie. Ik deel het altijd op FB. Hoop dat heeeel veel mensen dit lezen. Alleen door bewustwording kun je voor een ander voedingspatroon kiezen.

Marian
Door

Marian

op 07 Mar 2016

IK ben 65 jaar. Nooit last gehad van overgewicht. IN eens in 2013 wordt ik maar liefs 10 kilo zwaarder,van 65 kilo naar 75 kilo! Ik eet 2 broodjes bruin in de ochtend, 1 in de middag, warm avond eten normaal, geen vlees veel groente of met aardappels rijst of pasta 1 keer in de maand! Ik drink koffie met zoetjes en melk, nou vraag ik mijn af is door dit mijn gewicht zo aan gekomen? Of is het de kuur die ik heb gehad van juni tot december Pretnisolon!

Marjolein Dubbers
Door

Marjolein Dubbers

op 18 Mar 2016

LEes de bijsluiter maar eens van die Prednisolon. Zwaarder worden is een bijwerking en zes maanden is een hele lange periode om dit zware middel te slikken. Focus op je darmflora.

carol
Door

carol

op 20 Aug 2016

Ik heb ook morbide overgewicht maar wil niet aan maagband of maagverkleining en zit ook in de obergang. Inmiddels ander eetpatroon aangeleerd met eerlijk voedsel en de kilos vliegen eraf. Ik ben ervan overtuigd dat je ook op een gezond gewicht kan komen met eerlijke voeding zonder operatie. Ik voel me fitter sport nu regelmatig en heb hoelahoep gekocht omdat ik dat leuk vind en zie mijn Lichaam slanker worden. En ik streef niet naar maat 36 maar gewoon een gezond gewicht. Het eerste wat ik heb gedaan is mijn lever ontvetten. Misschien iets om bij stil te staan. Ik deel je mening van dit artikel

Lien Dokman
Door

Lien Dokman

op 20 Aug 2016

Ben altijd wel gezond bezig maar alles biologisch is niet te betalen

Reactie plaatsen

Meer advies over 

vitaliteit en gezondheid?

Er staan meer dan 300 waardevolle artikelen op je te wachten!